مرور زمان درجه ۶

حتماً شما هم شنیده اید که می گویند «هر چیزی مهلت و زمانی دارد، حتی پیگیری جرم». در دنیای حقوقی ما، مرور زمان دقیقاً همین کار را می کند؛ یعنی یک محدودیت زمانی برای پیگیری، تعقیب یا حتی اجرای حکم مجازات در نظر می گیرد. اما این ماجرا برای همه جرایم یکسان نیست و هر جرمی قلق های خاص خودش را دارد. مثلاً بحث مرور زمان درجه ۶ در جرایم تعزیری، یکی از همین قلق های مهم و اساسی است که فهمیدنش برای هر کسی که سر و کارش به دادسرا یا دادگاه افتاده، حسابی واجب است.

در این مقاله قرار نیست با اصطلاحات پیچیده حقوقی سردرگم تان کنیم؛ بلکه می خواهیم به زبان خودمانی و ساده، از صفر تا صد مرور زمان درجه ۶ را برایتان بشکافیم. اگر می خواهید بدانید که اصلاً جرایم تعزیری درجه ۶ چه چیزهایی هستند، چقدر طول می کشد تا مرور زمان شامل حالشان شود، مبدأ این زمان سنج از کی شروع به کار می کند و چه استثنائاتی در این بین وجود دارد، این مطلب برای شماست. پس با ما همراه باشید تا گره از این موضوع مهم حقوقی باز کنیم و خیالتان را راحت.

مرور زمان در دنیای حقوقی ما: چی هست و چرا مهم است؟

بیایید اول از همه ببینیم اصلاً این «مرور زمان» که اسمش در راهروهای دادگستری زیاد شنیده می شود، یعنی چی. ساده ترین تعریفش این است که مرور زمان به آن مدت زمانی می گویند که اگر از وقوع یک جرم بگذرد و کاری برای پیگیری اش نشود، یا اگر حکمی صادر شود و در این مدت اجرا نشود، دیگه نمی شود اون جرم را دنبال کرد یا حکم را به اجرا درآورد. یعنی بعد از گذشتن یک دوره خاص، پرونده به نوعی «فراموش شده» تلقی می شود و امکان تعقیب یا مجازات از بین می رود.

اما چرا اصلاً چنین قانونی وجود دارد؟ به نظرتان چه فلسفه ای پشت این قضیه است؟ حقوقدان ها دلایل مختلفی برای این موضوع مطرح می کنند. یکی از مهم ترین ها این است که بعد از گذشت مدت طولانی، جمع آوری مدارک و شواهد برای اثبات جرم یا دفاع از متهم خیلی سخت می شود و ممکن است حق کسی ضایع شود. همچنین، باعث ثبات و قطعیت در روابط حقوقی می شود؛ یعنی پرونده ها تا ابد باز نمی مانند و یک جایی بالاخره به نقطه پایان می رسند. این جوری هم خیال شاکی و متهم راحت تر است، هم بار روی دوش دستگاه قضایی کم می شود.

یک نکته خیلی مهم این است که مرور زمان فقط و فقط برای جرایم تعزیری کاربرد دارد. یعنی اگر پای جرایمی مثل «حدود» (مجازات هایی که در شرع مشخص شده، مثل سرقت حدی یا زنا)، «قصاص» (مجازات عین جرم، مثل قصاص نفس) یا «دیات» (جبران خسارت مالی بابت آسیب به جسم و جان) در میان باشد، چیزی به اسم مرور زمان معنی پیدا نمی کند. پس هر جا اسم مرور زمان را شنیدید، باید به یاد جرایم تعزیری بیفتید، که خودشان انواع و درجات مختلفی دارند و ما امروز قرار است روی درجه ۶ آن ها حسابی زوم کنیم.

جرایم تعزیری چیستند و درجه بندی شان چطور است؟ (تمرکز روی درجه ۶)

حالا که فهمیدیم مرور زمان فقط در جرایم تعزیری کارایی دارد، بیایید کمی با خود این جرایم آشنا شویم. شاید بپرسید اصلاً «جرم تعزیری» یعنی چی؟ در قانون مجازات اسلامی ما، مجازات ها به چند دسته اصلی تقسیم می شوند: حدود، قصاص، دیات و تعزیرات. جرایم تعزیری آن دسته از جرایمی هستند که مجازات شان نه در شرع مقدس اسلام به صورت دقیق مشخص شده و نه از نوع قصاص و دیه هستند. تعیین مجازات برای این جرایم به عهده حکومت و قاضی است و قانون گذار برای آن ها درجات مختلفی را پیش بینی کرده است.

قانون مجازات اسلامی (ماده ۱۹) جرایم تعزیری را به هشت درجه تقسیم کرده که هر درجه، شدت مجازات خاص خودش را دارد. یک نگاه کلی به این درجات، به شما کمک می کند که بفهمید درجه ۶ دقیقاً کجای این جدول قرار می گیرد:

درجه	مجازات حبس	مجازات جزای نقدی	مثال (برای درک بهتر)
درجه ۱	بیش از ۲۵ سال	بیش از ۱ میلیارد ریال	برخی موارد اعدام یا حبس ابد (در تبدیل به تعزیر)
درجه ۲	بیش از ۱۵ تا ۲۵ سال	بیش از ۵۵۰ میلیون تا ۱ میلیارد ریال	برخی موارد قاچاق کلان
درجه ۳	بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال	بیش از ۳۶۰ میلیون تا ۵۵۰ میلیون ریال	برخی موارد کلاهبرداری سنگین
درجه ۴	بیش از ۵ تا ۱۰ سال	بیش از ۱۸۰ میلیون تا ۳۶۰ میلیون ریال	برخی موارد اختلاس
درجه ۵	بیش از ۲ تا ۵ سال	بیش از ۹۰ میلیون تا ۱۸۰ میلیون ریال	برخی موارد کلاهبرداری متوسط
درجه ۶	بیش از ۶ ماه تا ۲ سال	بیش از ۳۰ میلیون تا ۹۰ میلیون ریال	ضرب و جرح عمدی (بدون نقص عضو)، توهین، افترا، برخی سرقت های ساده
درجه ۷	۹۱ روز تا ۶ ماه	بیش از ۱۰ میلیون تا ۳۰ میلیون ریال	برخی جرایم رانندگی، تمرد از دستور پلیس
درجه ۸	تا ۹۱ روز	تا ۱۰ میلیون ریال	برخی توهین های ساده، اخلال در نظم عمومی خفیف

جرایم تعزیری درجه ۶ دقیقاً یعنی چه؟

همان طور که در جدول دیدید، جرایم تعزیری درجه ۶ شامل مجازات حبس از بیش از ۶ ماه تا ۲ سال و جزای نقدی از بیش از ۳۰ میلیون ریال تا ۹۰ میلیون ریال می شوند. البته مجازات شلاق تعزیری تا ۷۴ ضربه هم جزو این درجه بندی است.

شاید بپرسید خب چه جرایمی معمولاً توی این دسته قرار می گیرند؟ این بخش خیلی مهم است چون به شما کمک می کند تصور بهتری از گستره این جرایم داشته باشید:

• ضرب و جرح عمدی: اگر کسی عمداً دیگری را بزند و این زدن منجر به نقص عضو یا از کار افتادگی نشود، معمولاً مجازاتش در این درجه قرار می گیرد.
• توهین و افترا: اگر کسی به دیگری توهین کند یا تهمتی بزند که اثبات نشود، مجازات آن می تواند از نوع درجه ۶ باشد. البته در صورتی که شرایط خاصی مثل توهین به مقامات نباشد.
• برخی سرقت های ساده: اگر سرقتی انجام شود که هیچ کدام از شرایط خاص سرقت حدی (مثل شکستن حرز، شب بودن و…) را نداشته باشد و ارزش مال مسروقه هم در حد مشخصی باشد، ممکن است در دسته درجه ۶ قرار بگیرد.
• تهدید: تهدید به قتل، ضررهای مالی یا شرفی، اگر شرایط خاصی را نداشته باشد، می تواند مجازاتی در حد درجه ۶ داشته باشد.
• خیانت در امانت: اگر کسی مالی را به امانت به شما بسپارد و شما به آن خیانت کنید، مجازات آن می تواند از این درجه باشد.

البته این ها فقط مثال هستند و قاضی با توجه به جزئیات پرونده، می تواند مجازات متفاوتی را در نظر بگیرد. پس این ها را فقط به عنوان یک راهنما در ذهن داشته باشید. فهمیدن این ها به ما کمک می کند تا وقتی درباره مرور زمان جرایم تعزیری درجه ۶ صحبت می کنیم، دقیقاً بدانیم منظورمان کدام دسته از جرایم است.

انواع مرور زمان و ریزه کاری هایش برای جرایم تعزیری درجه ۶

مرور زمان خودش انواع و اقسام دارد و هر کدام هم شرایط و زمان بندی مخصوص به خودشان را دارند. به طور کلی، ما با سه نوع مرور زمان سر و کار داریم: مرور زمان شکایت، مرور زمان تعقیب و مرور زمان اجرای حکم. حالا بیایید هر کدام را با تمرکز روی مرور زمان درجه ۶ بررسی کنیم.

۳.۱. مرور زمان شکایت در جرایم تعزیری قابل گذشت (و ارتباطش با درجه ۶)

این نوع مرور زمان، همان طور که از اسمش پیداست، مربوط به زمانی است که شاکی حق دارد شکایتش را مطرح کند. اما یک نکته مهم اینجاست: مرور زمان شکایت مستقیماً به درجه مجازات (مثل درجه ۶) ربطی ندارد و بیشتر به «قابل گذشت بودن» یا «غیرقابل گذشت بودن» جرم مربوط است.

بعضی از جرایم اصطلاحاً «قابل گذشت» هستند، یعنی اگر شاکی رضایت بدهد، پرونده مختومه می شود یا مجازات کاهش پیدا می کند. در این جور جرایم، شاکی فقط مدت محدودی فرصت دارد تا شکایت کند. طبق ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی، اگر کسی از وقوع یک جرم قابل گذشت اطلاع پیدا کند، یک سال فرصت دارد که شکایتش را مطرح کند. اگر در این یک سال شکایتی نکند، حق شکایت کیفری از او سلب می شود.

استثنائات مهم:

«مگر اینکه شاکی تحت سلطه متهم بوده یا به دلیلی خارج از اختیار، قادر به شکایت نباشد که در این صورت، مهلت مزبور از تاریخ رفع مانع محاسبه می شود.»
«اگر شاکی قبل از پایان این مدت فوت کند و دلیل بر صرف نظر کردن از شکایت نباشد، ورثه او شش ماه از تاریخ وفات فرصت دارند تا شکایت کنند.»

حالا ارتباط این مرور زمان با درجه ۶ چیست؟ خب، خیلی از جرایمی که مجازاتشان درجه ۶ محسوب می شود (مثل توهین یا برخی موارد ضرب و جرح)، جزو جرایم قابل گذشت هستند. پس اگر شما قربانی چنین جرمی شدید، حواستان به این مهلت یک ساله (یا شش ماهه برای ورثه) باشد. مبدأ محاسبه این مرور زمان هم از تاریخ اطلاع شاکی از وقوع جرم است، نه تاریخ خود جرم.

۳.۲. مرور زمان تعقیب جرایم تعزیری درجه ۶

حالا می رسیم به یکی از بخش های اصلی بحث امروزمان، یعنی مرور زمان تعقیب. این نوع مرور زمان زمانی مطرح می شود که بعد از وقوع یک جرم، برای مدت مشخصی، هیچ اقدام قانونی برای تعقیب متهم انجام نشده باشد. اگر این مدت بگذرد، حتی اگر جرم اثبات هم بشود، دیگر دستگاه قضایی نمی تواند متهم را تعقیب کند و پرونده «موقوفی تعقیب» می خورد. به زبان ساده، یعنی دیگه کسی دنبالش نمی رود!

اینجا ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی وارد عمل می شود و برای هر درجه از جرایم تعزیری، مدت زمان خاصی برای مرور زمان تعقیب در نظر گرفته است. و بله، شما درست حدس زدید، برای جرایم تعزیری درجه ۶، این مدت زمان پنج سال است.

1. جرائم تعزیری درجه یک تا سه با انقضای پانزده سال.
2. جرائم تعزیری درجه چهار با انقضای ده سال.
3. جرائم تعزیری درجه پنج با انقضای هفت سال.
4. جرائم تعزیری درجه شش با انقضای پنج سال.
5. جرائم تعزیری درجه هفت و هشت با انقضای سه سال.

مبدأ محاسبه:
مهم است بدانید که این پنج سال از کی شروع می شود. مبدأ محاسبه مرور زمان تعقیب، از تاریخ وقوع جرم است. یعنی اگر جرمی امروز اتفاق افتاد، زمان سنج پنج ساله از همین امروز شروع به کار می کند.

قطع مرور زمان تعقیب:
فکر نکنید این پنج سال همیشه بدون وقفه پیش می رود. در قانون یک مکانیزم برای «قطع» مرور زمان پیش بینی شده. یعنی اگر در طول این پنج سال، هر گونه «اقدام تعقیبی یا تحقیقی» از سوی مقامات قضایی انجام شود، این زمان سنج قطع می شود و از نو شروع به کار می کند. مثلاً احضار متهم، جلب او، بازجویی، گرفتن اظهارات از شهود یا مطلعین، تحقیقات محلی یا صدور نیابت قضایی، همه جزو اقدامات تعقیبی یا تحقیقی محسوب می شوند و مرور زمان را قطع می کنند.

مثال عملی: فرض کنید یک جرم درجه ۶ در تاریخ ۱/۱/۱۴۰۲ اتفاق افتاده. مرور زمان تعقیب آن ۱/۱/۱۴۰۷ به پایان می رسد. اما اگر در تاریخ ۱/۱/۱۴۰۵ متهم احضار شود، آنگاه زمان سنج از ۱/۱/۱۴۰۵ دوباره شروع به کار می کند و پرونده تا ۱/۱/۱۴۱۰ قابلیت تعقیب خواهد داشت.

قرار اناطه و توقف مرور زمان:
گاهی اوقات، رسیدگی به یک پرونده کیفری، بستگی به نتیجه یک پرونده حقوقی یا پرونده دیگری در دادگاه های دیگر دارد. در این شرایط، قاضی یک «قرار اناطه» صادر می کند و رسیدگی به پرونده کیفری را موقتاً متوقف نگه می دارد. ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی می گوید که در مورد صدور قرار اناطه، مرور زمان تعقیب، از تاریخ قطعیت رأی مرجعی که رسیدگی کیفری منوط به صدور آن است، شروع می شود. یعنی تا زمانی که آن پرونده دیگر به نتیجه نرسد، زمان مرور زمان تعقیب متوقف می ماند.

۳.۳. مرور زمان اجرای حکم جرایم تعزیری درجه ۶

بعد از اینکه مرور زمان شکایت و تعقیب را بررسی کردیم، نوبت به نوع سوم می رسد: مرور زمان اجرای حکم. فرض کنید همه مراحل پیگیری و تعقیب با موفقیت طی شده و یک حکم قطعی برای متهم صادر شده است. اما بنا به دلایلی، این حکم به موقع اجرا نمی شود. در اینجا هم قانون مهلت هایی را در نظر گرفته است که اگر حکم در آن مهلت اجرا نشود، دیگر قابلیت اجرا ندارد و اجرای مجازات «موقوف» می شود.

این بخش هم تحت پوشش ماده ۱۰۷ قانون مجازات اسلامی قرار می گیرد. این ماده هم برای هر درجه از جرایم تعزیری، مدت زمان خاصی را برای مرور زمان اجرای حکم تعیین کرده است. و باز هم، برای جرایم تعزیری درجه ۶، این مدت زمان هفت سال است.

1. جرایم تعزیری درجه یک تا سه با انقضای بیست سال.
2. جرایم تعزیری درجه چهار با انقضای پانزده سال.
3. جرایم تعزیری درجه پنج با انقضای ده سال.
4. جرایم تعزیری درجه شش با انقضای هفت سال.
5. جرایم تعزیری درجه هفت و هشت با انقضای پنج سال.

مبدأ محاسبه:
همان طور که دیدید، مدت زمان مرور زمان اجرای حکم برای جرایم درجه ۶، ۷ سال است. اما این ۷ سال از کی شروع می شود؟ مبدأ محاسبه مرور زمان اجرای حکم، از تاریخ قطعیت حکم است. یعنی از زمانی که حکم دادگاه دیگر قابل تجدیدنظر یا اعتراض نیست و لازم الاجرا می شود، این ۷ سال شروع به شمارش می کند.

تمایز مهم:
حواستان باشد که مرور زمان تعقیب و مرور زمان اجرای حکم دو چیز جدا از هم هستند. مرور زمان تعقیب قبل از صدور حکم قطعی، و مرور زمان اجرای حکم بعد از صدور حکم قطعی آغاز می شود. این دو مهلت با هم فرق دارند و مبدأ شروعشان هم متفاوت است. مثلاً برای یک جرم درجه ۶، مرور زمان تعقیب ۵ سال از تاریخ وقوع جرم است، در حالی که مرور زمان اجرای حکم ۷ سال از تاریخ قطعیت حکم است.

جرایم خارج از شمول مرور زمان (استثنائات مهم)

تا اینجا حسابی درباره مرور زمان و انواعش برای جرایم تعزیری درجه ۶ صحبت کردیم. اما یک نکته حیاتی وجود دارد که باید حتماً به آن توجه کنید: همه جرایم مشمول مرور زمان نمی شوند! یعنی حتی اگر یک جرمی از نوع تعزیری و حتی درجه ۶ باشد، باز هم ممکن است به دلیل ماهیت خاصش، مرور زمان شامل حالش نشود و تا ابد قابل پیگیری و اجرا باشد.

ماده ۱۰۹ قانون مجازات اسلامی به روشنی این استثنائات را مشخص کرده است. این جرایم آن قدر مهم و حساس هستند که قانون گذار اجازه نمی دهد با گذشت زمان از بین بروند. بیایید با هم ببینیم این جرایم کدام ها هستند:

1. جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور: خب این یکی کاملاً منطقی است. جرایمی که امنیت یک کشور را به خطر می اندازند، مثل جاسوسی، محاربه، افساد فی الارض و…، به هیچ وجه مشمول مرور زمان نمی شوند. فرقی هم نمی کند که مجازاتشان از کدام درجه تعزیری باشد.
2. جرایم اقتصادی کلان: جرایمی مثل کلاهبرداری های بزرگ یا مواردی که در تبصره ماده ۳۶ قانون مجازات اسلامی ذکر شده اند، در صورتی که مبلغشان از حد مشخصی (مثلاً ۱۰۰ میلیون تومان) بیشتر باشد، از شمول مرور زمان خارج هستند. این قانون برای مقابله با فسادهای مالی بزرگ وضع شده است.
3. جرایم موضوع قانون مبارزه با مواد مخدر: بسیاری از جرایم مرتبط با مواد مخدر، به ویژه آن هایی که مجازات های سنگین تری دارند، مشمول مرور زمان نمی شوند. این هم به دلیل اهمیت مبارزه با این معضل اجتماعی است.
4. جرائم حدود، قصاص و دیات: قبلاً هم گفتیم که مرور زمان فقط برای جرایم تعزیری است. پس طبیعی است که جرایم حدی، قصاص و دیه به طور کلی از شمول مرور زمان خارج باشند.

تأکید مجدد: این یعنی شما باید خیلی حواستان باشد که حتی اگر جرمی که درگیرش هستید (چه شاکی باشید چه متهم) از نوع درجه ۶ است، اما همزمان در یکی از این دسته بندی ها قرار بگیرد، دیگر خبری از مرور زمان برای آن نیست! این بخش را دست کم نگیرید، چون می تواند سرنوشت پرونده را به کلی تغییر دهد.

نکات حقوقی تکمیلی و کاربردی در خصوص مرور زمان درجه ۶

تا اینجا تقریباً با تمام جنبه های اصلی مرور زمان درجه ۶ آشنا شدیم. اما مثل هر موضوع حقوقی دیگری، یک سری ریزه کاری ها و نکات کاربردی هم هست که دانستنشان می تواند حسابی به کارتان بیاید و ابهامات احتمالی را برطرف کند:

تفاوت «توقف» و «قطع» مرور زمان

این دو اصطلاح شاید شبیه به هم به نظر برسند، اما در دنیای حقوقی فرق اساسی دارند.

• توقف مرور زمان: وقتی مرور زمان «متوقف» می شود، یعنی زمان سنج موقتاً از کار می افتد و با رفع مانع، دوباره از همان جایی که متوقف شده بود، به کارش ادامه می دهد. مثل قرار اناطه که قبلاً توضیح دادیم. زمان سنج صبر می کند تا آن پرونده دیگر به نتیجه برسد و بعد دوباره شروع به شمارش می کند.
• قطع مرور زمان: اما وقتی مرور زمان «قطع» می شود، یعنی زمان سنج به طور کامل ریست می شود و از نو شروع به کار می کند. مثل زمانی که یک اقدام تعقیبی یا تحقیقی انجام می شود. در این حالت، آن مدتی که قبل از قطع شدن سپری شده بود، دیگر هیچ اعتباری ندارد و از همان لحظه قطع شدن، مدت مرور زمان (مثلاً ۵ سال برای تعقیب جرایم درجه ۶) دوباره از صفر شروع می شود.

تأثیر عفو، تخفیف مجازات و اعاده دادرسی

• عفو: اگر متهم مورد عفو قرار بگیرد، مجازات او بخشیده می شود و طبیعتاً دیگر نیازی به بحث مرور زمان اجرای حکم نیست.
• تخفیف مجازات: در صورتی که مجازات تخفیف پیدا کند و مثلاً از درجه ۶ به درجه ۷ یا ۸ تبدیل شود، مدت زمان مرور زمان هم بر اساس درجه جدید تغییر خواهد کرد. پس این نکته مهم است.
• اعاده دادرسی: اگر متهم درخواست اعاده دادرسی (بازبینی مجدد پرونده) بدهد و این درخواست پذیرفته شود، ممکن است حکم قبلی نقض شود و پرونده به مرحله قبل برگردد که این موضوع می تواند روی روند مرور زمان تأثیر بگذارد.

اهمیت مشاوره حقوقی تخصصی

با تمام توضیحات مفصلی که دادیم، باز هم پرونده های حقوقی پیچیدگی های خاص خودشان را دارند. هر پرونده ای شرایط منحصر به فردی دارد که یک وکیل مجرب و متخصص در حوزه کیفری و مرور زمان می تواند بهترین راهنمایی ها را به شما ارائه دهد. ممکن است شرایطی در پرونده شما وجود داشته باشد که شامل استثنائات شود یا نیاز به تفاسیر خاص قانونی داشته باشد. مشاوره با یک وکیل متخصص نه تنها کمک می کند تا حقوق خودتان را بهتر بشناسید، بلکه می تواند از تضییع حق جلوگیری کرده و حتی به شما در استفاده بهینه از ظرفیت های قانونی مرور زمان کمک کند. گاهی یک مشورت کوچک می تواند مسیر یک پرونده را به کلی عوض کند و از سال ها سردرگمی و دوندگی جلوگیری کند.

تأثیرات عملی شمول مرور زمان بر پرونده های کیفری

خب، اگر یک پرونده واقعاً مشمول مرور زمان شود، چه اتفاقی می افتد؟ این تأثیرات عملاً به این صورت خودشان را نشان می دهند:

• آزادی متهم: اگر متهمی در بازداشت باشد و مرور زمان تعقیب شامل حال پرونده اش شود، آزاد خواهد شد.
• عدم امکان تعقیب: اگر هنوز حکم صادر نشده باشد و مرور زمان تعقیب بگذرد، دیگر امکان پیگیری و تعقیب قانونی متهم وجود نخواهد داشت.
• عدم امکان اجرای مجازات: اگر حکم قطعی صادر شده باشد اما مرور زمان اجرای حکم بگذرد، دیگر نمی توان آن مجازات را به اجرا درآورد.
• بسته شدن پرونده: در هر دو حالت (تعقیب یا اجرای حکم)، پرونده به نوعی مختومه می شود و از چرخه قضایی خارج می شود.

این تأثیرات نشان می دهد که مرور زمان چقدر می تواند در سرنوشت یک پرونده و زندگی افراد نقش داشته باشد. پس شناخت درست آن، واقعاً اهمیت حیاتی دارد.

نتیجه گیری: مرور زمان درجه ۶؛ مهلتی برای آرامش یا فرصتی از دست رفته؟

تا اینجای کار، حسابی درباره مرور زمان درجه ۶ حرف زدیم و دیدیم که چقدر این موضوع در قانون مجازات اسلامی ما جایگاه مهمی دارد. مرور زمان، چه برای شاکی و چه برای متهم، یک مرز زمانی مشخص می کند که پیگیری یک جرم یا اجرای حکمش را محدود می کند. برای جرایم تعزیری درجه ۶، این محدودیت ها به این شکل خودشان را نشان می دهند:

• اگر جرم از نوع قابل گذشت باشد، شاکی نهایتاً یک سال (و ورثه ۶ ماه) فرصت شکایت دارند.
• برای تعقیب یک جرم درجه ۶، دستگاه قضایی بعد از پنج سال از تاریخ وقوع جرم، دیگر نمی تواند متهم را تعقیب کند.
• و برای اجرای حکم قطعی یک جرم درجه ۶، اگر هفت سال از تاریخ قطعیت حکم بگذرد، دیگر امکان اجرای آن مجازات وجود ندارد.

البته فراموش نکنیم که این قانون هم استثنائاتی دارد؛ مثلاً جرایم علیه امنیت کشور یا جرایم اقتصادی بزرگ، هرگز مشمول مرور زمان نمی شوند، حتی اگر مجازاتشان از نوع درجه ۶ باشد. این مرزهای زمانی، هم می توانند یک آرامش نسبی برای متهم باشند و هم فرصتی از دست رفته برای شاکی تا حق خود را پیگیری کند. پس اهمیت آگاهی از این قوانین برای هر دو طرف، غیرقابل انکار است.

در نهایت، پیچیدگی های قانونی و جزئیات هر پرونده، به قدری هست که نمی توان فقط با خواندن یک مقاله، از همه زوایای آن باخبر شد. هر پرونده حقوقی، دنیای خودش را دارد و نیاز به بررسی دقیق و تخصصی دارد. اگر شما هم درگیر پرونده ای هستید که فکر می کنید موضوع مرور زمان درجه ۶ می تواند در آن نقش داشته باشد، یا هر سوال دیگری در این زمینه دارید، بهترین کار این است که معطل نکنید و با یک وکیل مجرب و متخصص مشورت کنید. او با دانش و تجربه اش، می تواند شرایط پرونده شما را به دقت بررسی کند و بهترین راهکار قانونی را پیش رویتان بگذارد تا از ظرفیت های قانونی به بهترین شکل ممکن استفاده کنید و از تضییع حقتان جلوگیری شود. یادتان باشد، در دنیای حقوق، زمان طلاست!