خلاصه کتاب اقتصاد به روایت دیگر ( نویسنده موسی غنی نژاد )

کتاب «اقتصاد به روایت دیگر» اثر دکتر موسی غنی نژاد، یه جاده پرپیچ وخم اما جذاب برای کشف نگاه های متفاوت به علم اقتصاد هست. این کتاب نشون میده که چطور میشه از زاویه هایی جدید به مفاهیم و اندیشمندان اقتصادی نگاه کرد و فهمید که همیشه یه روایت دیگر هم وجود داره.

حتما برای شما هم پیش اومده که وقتی اسم اقتصاد میاد، یه سری ایده های کلیشه ای و رسمی توی ذهنتون شکل بگیره. انگار که همیشه باید یه مسیر مشخص رو دنبال کرد و حرف های تکراری زد. اما راستش رو بخواهید، دنیای اقتصاد خیلی بزرگتر از اون چیزیه که فکرش رو می کنیم و توی هر گوشه اش، یه روایت متفاوت و تازه وجود داره. همین روایت دیگر دقیقاً همون چیزیه که دکتر موسی غنی نژاد توی کتاب بی نظیرش، «اقتصاد به روایت دیگر»، رفته سراغش و حسابی غافلگیرتون می کنه. این کتاب یه جورایی مثل یه پنجره بازه که ازش می تونید یه عالمه منظره فکری جدید رو ببینید.

دکتر غنی نژاد، که خودش از اسم و رسم دارای اقتصاد ایرانه، تو این کتاب دست می ذاره روی تاریخ اندیشه اقتصادی و جوری اون رو برامون تعریف می کنه که هم با اندیشمندای کمتر شناخته شده آشنا میشیم، هم یه جور دیگه به مشاهیر اقتصاد نگاه می کنیم. دیگه از اون تکرارای همیشگی خبری نیست. فکر کنید یه نفر بیاد و بگه آقا، اینایی که تا حالا بهتون گفتن، فقط یه بخش کوچیکی از داستانه، بیاید بقیه ماجرا رو هم بشنوید! خب معلومه که کنجکاوی آدم گل می کنه.

تو این مقاله، می خوایم یه سفر عمیق به دل کتاب اقتصاد به روایت دیگر داشته باشیم. قرار نیست فقط اسم فصل ها رو ردیف کنیم؛ نه! می خوایم ببینیم اصلاً فلسفه این روایت دیگر چیه، دکتر غنی نژاد چه حرفی می خواسته بزنه، چه اندیشمندایی رو برامون رو می کنه و چه دیدگاه هایی رو به چالش می کشه. خلاصه که یه جوری کتاب رو براتون موشکافی می کنیم که حسابی باهاش آشنا بشید و شاید حتی دلتون بخواد برید و خود کتاب رو کامل بخونید. به این می گن یه تیر و چند نشون!

روایت دیگر یعنی چی؟ فلسفه و رویکرد کتاب

شاید اولین سوالی که با دیدن اسم «اقتصاد به روایت دیگر» به ذهنتون میاد اینه که خب، این روایت دیگر دقیقاً چیه و چرا دکتر غنی نژاد این عنوان رو انتخاب کرده؟ راستش رو بخواهید، فلسفه اصلی کتاب توی همین دو کلمه خلاصه میشه: عبور از روایت های رسمی و تکراری.

ببینید، توی دانشگاه ها و کتاب های مرجع، یه سری تاریخ نگاری های رایج از علم اقتصاد وجود داره که معمولاً از یه مسیر مشخص پیروی می کنه و روی اندیشمندای خاصی مانور میده. دکتر غنی نژاد اما اومده و گفته بیایید یه لحظه دست نگه داریم! شاید خیلی از اندیشمندای مهم، نادیده گرفته شدن یا حرفشون جوری که باید، شنیده نشده. و شاید حتی بشه به همین مشاهیری که همه می شناسیم هم یه نگاه تازه انداخت و چیزای دیگه ای ازشون یاد گرفت.

این کتاب در واقع مجموعه ای از مقالاتیه که اولش تو ضمیمه تحلیلی روزنامه دنیای اقتصاد منتشر شده بود. فکر کنید هر هفته یا هر ماه یه مقاله خفن و جدید درباره یه اندیشمند اقتصادی می خوندی که یا اصلاً نمی شناختیش یا اگه می شناختی، دید دکتر غنی نژاد بهش کاملاً فرق داشت. همین باعث شده که کتاب یه جورایی حالت پازل مانند داشته باشه؛ هر مقاله یه تکه از پازل رو کامل می کنه و در نهایت یه تصویر متفاوت از تاریخ اندیشه اقتصادی رو بهمون نشون میده.

حالا اگه بخوایم یه کم عمیق تر به جهان بینی دکتر غنی نژاد توی این کتاب نگاه کنیم، می بینیم که یه نخ تسبیح نامرئی، تمام این مقالات رو به هم وصل کرده: نگاه لیبرالی و تاکید بر اقتصاد بازار آزاد و نقش حداقلی دولت. این دیدگاه توی انتخاب اندیشمندا و تحلیلاش حسابی خودشو نشون میده. یعنی اون رفته سراغ کسایی که حرفشون با این فکرا جور در میاد یا میشه ازشون به نفع این نگاه استفاده کرد. هدفش هم این نیست که بگه فقط این راه درسته، بلکه می خواد یه جور دیگه بهت فکر کردن رو یاد بده و بگه: همیشه راه دیگه ای هم هست.

هدف اصلی کتاب اقتصاد به روایت دیگر اینه که خواننده رو از تخته بند روایت های رسمی و رایج تاریخ اندیشه اقتصادی رها کنه و پنجره ای جدید به روی افق های فکری متفاوت بگشاید.

ستون های فکری کتاب: مروری بر اندیشمندان کلیدی و مباحث آن ها

خب، رسیدیم به بخش هیجان انگیز قضیه! یعنی همون جایی که دکتر غنی ژاد حسابی ما رو غافلگیر می کنه و کلی آدم حسابی رو بهمون معرفی می کنه. تو این کتاب، اندیشمندا به دو دسته کلی تقسیم شدن: یکی اونایی که کمتر اسمشون رو شنیدیم یا اصلاً نشنیدیم، و یکی هم اون مشاهیری که فکر می کردیم کامل می شناسیمشون، اما دکتر غنی نژاد یه جور دیگه ازشون حرف می زنه. بیاید ببینیم کیا هستن و چه حرفایی دارن.

متفکران کمتر شناخته شده (اما حسابی مهم!)

این بخش، واقعاً یه گنجینه برای کساییه که دوست دارن افق دیدشون رو توی اقتصاد گسترش بدن. دکتر غنی نژاد یه سری آدم حسابی رو معرفی می کنه که شاید توی کتاب های درسی رایج کمتر بهشون بر بخوریم، اما ایده هاشون واقعاً تاثیرگذار بوده.

• توماس آکوئینی و قیمت عادلانه:

  شاید تعجب کنید یه متفکر مذهبی از قرون وسطی چه ربطی به اقتصاد داره! اما آکوئینی یکی از اولین کسایی بود که درباره قیمت عادلانه حرف زد. اون می خواست ببینه چطور میشه توی بازار، هم خرید و فروش انجام داد و هم اصول اخلاقی و دینی رو رعایت کرد. غنی نژاد نشون میده که چطور ایده هایی مثل قیمت عادلانه، با اینکه قدیمی به نظر می رسن، اما پایه های یه سری بحث های جدیدتر توی اقتصاد رو گذاشتن.

• ریشار کانتیون و بنیادهای مفهومی اقتصاد مدرن:

  کانتیون یه جورایی پدرخوانده پنهان اقتصاد مدرنه. خیلی از چیزایی که امروز تو اقتصاد بدیهی می دونیم، مثل نظریه پولی، ردپاشو میشه تو حرفای کانتیون پیدا کرد. دکتر غنی نژاد تاکید می کنه که کانتیون چقدر تو زمان خودش جلوتر از بقیه بوده و ایده هاش چقدر پایه ای بودن.

• ساموئل بیلی و نقد نظریه ارزش مطلق:

  توی اقتصاد، یه بحث مهم همیشه روی ارزش بوده. آیا یه چیز خودش فی نفسه ارزش داره یا ارزشش رو ما بهش می دیم؟ بیلی جزو کسایی بود که حسابی نظریه ارزش مطلق رو نقد کرد و گفت بابا، ارزش یه چیز خیلی ذهنیه و به این بستگی داره که ما چقدر بهش نیاز داریم یا چقدر براش حاضریم پول بدیم. غنی نژاد نشون میده که چطور این حرفای بیلی، راه رو برای نظریه های بعدی درباره ارزش ذهنی باز کرد.

• فردریک باستیا، اقتصاد و افکار عمومی:

  باستیا یه قهرمان ناشناخته برای طرفدارای اقتصاد آزاده. اون حسابی روی آزادی فردی و دخالت نکردن دولت توی اقتصاد تاکید می کرد و با یه قلم طنز و مثال های جالب، نشون می داد که دخالت دولت چه فاجعه هایی به بار میاره. غنی نژاد با معرفی باستیا، می خواد یه جوری صدای طرفدارای اقتصاد آزاد رو بلندتر کنه.

• هرناندو دسوتو، اقتصاد سیاسی تهیدستان:

  دسوتو یه اقتصاددان جالبه که رفته سراغ زندگی مردم فقیر تو کشورهای در حال توسعه و نشون داده که چقدر اونا خلاقیت و پتانسیل اقتصادی دارن، اما چون حقوق مالکیتشون به رسمیت شناخته نشده، نمی تونن از این پتانسیل استفاده کنن. کتاب با معرفی دسوتو، اهمیت نهادها و حقوق مالکیت رو برای توسعه اقتصادی برجسته می کنه.

• داگلاس نورث، عملکرد اقتصادی در طول زمان:

  نورث یکی از نوبلیست های اقتصاده که کارش بیشتر روی نهادها و تاثیری که روی اقتصاد دارن متمرکزه. اون می گفت قوانین، عرف ها، و تمام چیزایی که تو یه جامعه هستن، روی عملکرد اقتصادی تاثیر می ذارن. دکتر غنی نژاد با اشاره به نورث، به ما یادآوری می کنه که اقتصاد فقط اعداد و ارقام نیست، بلکه یه چیز خیلی ریشه ای تره.

• گری نورث، معضل ارزش های ذهنی و قیمت های عینی:

  اگه ساموئل بیلی رو یادتون باشه، گری نورث هم تو همین زمینه کار کرده. اون به این سوال می پردازه که چطور ارزش های ذهنی ما (اینکه چقدر یه چیزی برامون مهمه) تو بازار تبدیل به قیمت های عینی میشه؟ یه جورایی داره بحث عرضه و تقاضا و شکل گیری قیمت رو از یه زاویه فلسفی تر برامون توضیح میده.

بازخوانی مشاهیر (یه جور دیگه نگاه کردن به اونا)

این قسمت، جاییه که دکتر غنی نژاد حسابی روی مخ اون روایت های رایج می ره! فکر می کنید آدام اسمیت رو کامل می شناسید؟ مارکس چی؟ کینز؟ صبر کنید! غنی نژاد یه چیزایی ازشون میگه که شاید قبلاً به گوشتون نخورده باشه.

• آدام اسمیت: آیا او بنیان گذار علم اقتصاد است؟

  این یه سوال چالشیه! همه اسمیت رو پدر علم اقتصاد می دونیم، اما دکتر غنی نژاد میاد و میگه واقعاً اینطوره؟ اون با معرفی متفکرای قبل از اسمیت یا حتی هم عصرای اسمیت، نشون میده که ایده های اقتصادی خیلی قبل تر از اسمیت هم وجود داشتن و اسمیت شاید بیشتر کسی بود که اونا رو جمع وجور و مدون کرد، نه کسی که از صفر همه چیز رو ساخت. این یه جورایی شجاعت غنی نژاد رو تو به چالش کشیدن باورهای جاافتاده نشون میده.

• کارل مارکس: تحلیل اقتصاد از دیدگاه او و نگاه غنی نژاد به نقد او:

  مارکس برای خیلی ها یه چهره جنجالیه. غنی نژاد تو این بخش، سراغ ایده های اقتصادی مارکس میره و البته با دیدگاه لیبرالی خودش، اونا رو نقد و بررسی می کنه. این قسمت برای کسایی که می خوان یه نقد متفاوت از دیدگاه مارکس رو بخونن، حسابی جذابه. غنی نژاد نشون میده که چرا از دیدگاه طرفداران بازار آزاد، ایده های مارکس می تونه مشکل ساز باشه.

• کینز و نقش دولت در اقتصاد:

  کینز همونیه که می گفت دولت باید تو بحران های اقتصادی حسابی دخالت کنه و پول خرج کنه تا اقتصاد جون بگیره. دکتر غنی نژاد که خودش طرفدار اقتصاد آزاده، دیدگاه های کینز رو از منظر خودش نقد می کنه و نشون میده که چرا معتقده دخالت دولت، حتی با نیت خوب، می تونه منجر به مشکلات بزرگتری بشه و آزادی های اقتصادی رو محدود کنه. این بخش، یه دیدگاه مخالف رایج رو بهتون نشون میده.

• لودویگ فون میزس و هایک: تاکید بر مکتب اتریش، آزادی و نظم خودجوش:

  این دو نفر، از ستون های مکتب اتریش تو اقتصاد هستن که حسابی روی آزادی فردی، بازار آزاد و نظم خودجوش (یعنی نیازی نیست دولت همه چیز رو برنامه ریزی کنه، بازار خودش می تونه همه چیز رو مرتب کنه) تاکید دارن. دکتر غنی نژاد هم که خودش از طرفدارای پروپاقرص این مکتبه، با معرفی این دو نفر، حرف دل خودش رو میزنه و نشون میده که چرا این مکتب، یه نگاه عمیق تر و متفاوت تر به اقتصاد داره.

• میلتون فریدمن، نظریه پرداز قیمت ها و تورم و اهمیت پول:

  فریدمن یکی دیگه از نوبلیست های اقتصادیه که روی اهمیت پول و اینکه چطور دولت ها با چاپ پول بی رویه باعث تورم میشن، حسابی تاکید می کرد. دکتر غنی نژاد با معرفی فریدمن، نشون میده که چطور یه دولت اگه حواسش به پول و تورم نباشه، می تونه اقتصاد یه کشور رو به فنا بده. این بخش هم برای فهمیدن ریشه های تورم خیلی مفیده.

• رونالد کوز، هزینه های معاملاتی و حقوق مالکیت:

  کوز هم یه نوبلیست دیگه است که می گفت وقتی دو نفر می خوان با هم معامله کنن، فقط قیمت کالا مهم نیست، یه سری هزینه های دیگه هم هست که باید در نظر گرفته بشه، مثل هزینه پیدا کردن اطلاعات یا بستن قرارداد. اینا رو بهشون میگن هزینه های معاملاتی. کوز همچنین روی اهمیت حقوق مالکیت تاکید می کرد که اگه شفاف نباشه، اقتصاد لنگ میزنه. دکتر غنی نژاد با معرفی کوز، پیچیدگی های بازار رو برامون روشن می کنه.

• جیمز ام. بوکانان، نظریه انتخاب عمومی:

  بوکانان جزو کساییه که نگاهش به دولت یه کم بدبینه. اون می گفت دولتمردان هم مثل بقیه آدما، دنبال منافع خودشون هستن، نه لزوماً منافع مردم. این تئوری انتخاب عمومی حسابی به چالش می کشه این دیدگاه رو که دولت همیشه خوبه و به نفع مردم کار می کنه. دکتر غنی نژاد با معرفی بوکانان، یه نگاه انتقادی به نقش دولت رو تقویت می کنه.

نگاه انتقادی و تحلیلی موسی غنی نژاد

اگه بخوایم رک و پوست کنده بگیم، یکی از مهم ترین دلایل اینکه دکتر غنی نژاد این کتاب رو نوشته و این همه اندیشمند رو برامون رو کرده، اینه که به روایت های رسمی تاریخ اقتصاد یه نه محکم بگه. انگار که می خواد بگه: آقا، این کتاب های درسی و اون چیزی که همیشه شنیدید، همه ماجرا نیست. بیاید یه کم فکر کنیم و ببینیم از چه زاویه های دیگه ای میشه به قضیه نگاه کرد.

غنی نژاد با آوردن این روایت های دیگر، عملاً داره تاریخ نگاری رایج اقتصاد رو به چالش می کشه. اون نشون میده که خیلی از ایده های مهم، یا نادیده گرفته شدن یا اون طور که باید تفسیر نشدن. این کارش، یه جورایی مثل یه کشف دوباره است؛ انگار یه باستان شناس رفته زیر خاک و یه شهر باستانی ناشناخته رو پیدا کرده.

یه چیز دیگه که حسابی تو کل کتاب، از لای حرفای اندیشمندای مختلف به چشم می خوره، تاکید بی وقفه دکتر غنی نژاد روی آزادی و اقتصاد بازار آزاد و نقدش به دخالت دولت تو اقتصاد هست. وقتی اون از باستیا حرف می زنه، وقتی میره سراغ میزس و هایک، و وقتی کینز رو به چالش می کشه، داره همین دیدگاه رو تقویت می کنه. اون می خواد بگه که بهترین راه برای پیشرفت یه جامعه، اینه که دست و پای بازار رو باز بذاریم و اجازه بدیم مردم خودشون تصمیم بگیرن، نه اینکه دولت بخواد همه چیز رو کنترل کنه.

پیام اصلی ای که غنی نژاد با این کتاب به خواننده منتقل می کنه، خیلی مهمه: فکر کنید! شک کنید! بی چون وچرا قبول نکنید! اون می خواد بهمون یاد بده که همیشه باید سوال پرسید و دنبال حقیقت گشت، حتی اگه اون حقیقت با چیزی که تا حالا می دونستیم فرق داشته باشه. این کتاب در واقع یه تمرین برای تفکر انتقادی توی حوزه اقتصاده که واقعاً این روزها خیلی بهش نیاز داریم.

نقاط قوت و تمایز کتاب

خب، حالا که حسابی با محتوای کتاب و دیدگاه دکتر غنی نژاد آشنا شدیم، بیاید ببینیم اصلاً چرا باید این کتاب رو بخونیم و چه چیزی اون رو از بقیه کتاب ها متمایز می کنه.

1. عمق بخشی به تاریخ اندیشه، فراتر از یه تاریخ نگاری ساده:

   این کتاب فقط یه فهرست از اقتصاددان ها و سال تولدشون نیست. نه! غنی نژاد میره تو عمق ایده ها، اونا رو تحلیل می کنه، با هم مقایسه می کنه و یه تصویر زنده از تحولات فکری تو اقتصاد بهمون میده. انگار داری یه فیلم سینمایی از تاریخ اقتصاد می بینی، نه یه درس خشک و خالی.

2. معرفی اندیشمندان مغفول:

   یکی از بهترین ویژگی های کتاب، همین معرفی آدماییه که شاید تا حالا اسمشون رو هم نشنیده بودیم. فکر کنید یه عالمه گنج پنهان توی تاریخ اقتصاد وجود داشته که کسی بهمون نشونشون نداده بود، اما دکتر غنی نژاد رفته و اونا رو پیدا کرده و برامون آورده. این بخش حسابی دایره اطلاعاتتون رو گسترش میده.

3. قلم روان و تحلیلی:

   دکتر غنی نژاد واقعاً نویسنده قهاریه. مفاهیم اقتصادی معمولاً خیلی پیچیده و خشک به نظر میان، اما اون جوری اینا رو توضیح میده که آدم از خوندنش کیف می کنه. انگار یه استاد خیلی کاربلد و باسواد، داره با یه زبون خودمونی و راحت، برات درس میده. همین قلم روان باعث میشه حتی اگه از اقتصاد سررشته زیادی هم نداشته باشی، از خوندن کتاب لذت ببری.

4. ایجاد انگیزه برای پژوهش:

   این کتاب، یه جورایی یه نقطه شروع عالیه. وقتی تمومش می کنی، احساس می کنی کلی سوال جدید تو ذهنت شکل گرفته و دلت می خواد بری دنبالشون و عمیق تر بشی. دکتر غنی نژاد با این کتاب، یه عالمه پنجره جدید به روی تحقیق و پژوهش برای دانشجوها و علاقه مندای اقتصاد باز می کنه.

نقدها و ملاحظات (Critiques and Considerations)

هیچ کتابی، هر چقدر هم خوب و پربار باشه، بدون عیب و ایراد نیست. «اقتصاد به روایت دیگر» هم از این قاعده مستثنی نیست. البته باید بگیم که اینا بیشتر ملاحظات هستن تا ایرادات بزرگ، ولی خب بهتره که بهشون هم اشاره کنیم.

ایرادات احتمالی به ساختار: توالی زمانی

یکی از چیزایی که شاید بعضیا بهش گیر بدن، اینه که کتاب خیلی توالی زمانی رو رعایت نکرده. یعنی شما ممکنه از یه متفکر قرون وسطی بپری به یه اقتصاددان معاصر و بعد دوباره برگردی به یه نفر دیگه تو قرن هجدهم. خود دکتر غنی نژاد هم تو مقدمه کتابش به این موضوع اشاره کرده و گفته که لزوماً قصد نداشته یه تاریخ نگاری خطی ارائه بده. این کتاب بیشتر مجموعه مقالاتیه که هر کدوم یه تکه از پازل رو نشون میده، نه یه روایت سرراست تاریخی. برای بعضیا شاید این موضوع یه کم سردرگم کننده باشه، اما برای خیلی ها هم همین آزادی تو انتخاب اندیشمند و پرش های زمانی، جذابه.

انتقادات به دیدگاه های نویسنده

دکتر موسی غنی نژاد، همونطور که قبل تر هم گفتیم، یه اقتصاددان با دیدگاه های لیبرالی و طرفدار پر و پا قرص اقتصاد بازار آزاد هست. خب طبیعیه که این دیدگاه ها، منتقدهای خودشون رو هم داشته باشن. بعضی ها ممکنه بگن که ایشون تو این کتاب، مسائل پیچیده اقتصادی رو یه کم ساده انگاری کرده یا بیش از حد روی نقش بازار تاکید کرده و نقش مثبت و حیاتی دولت تو بعضی حوزه ها رو نادیده گرفته.

مثلاً، خیلی از اقتصاددان ها معتقدن که دولت توی تامین زیرساخت ها، آموزش، بهداشت، یا حتی کاهش نابرابری ها، نقش خیلی مهمی داره که شاید از دیدگاه یه لیبرال بازار آزاد، این نقش زیادی پررنگ باشه. یا مثلاً ممکنه منتقدا بگن که بعضی از راهکارهای ارائه شده تو کتاب، بیشتر آرمان گرایانه هستن تا عملی و برای شرایط خاص مثل اقتصاد ایران که کلی مشکلات ریشه ای داره، شاید کارایی نداشته باشن. البته خود کتاب مستقیماً به این انتقادات پاسخ نمیده، اما بستر رو برای فکر کردن بهشون و بحث و گفتگو فراهم می کنه.

«اقتصاد به روایت دیگر»، بیشتر از آنکه تاریخ اندیشه اقتصادی به معنای مصطلح باشد، روایتی است متفاوت از اندیشه های متفاوت.

جامعیت پوشش مکاتب

یه سوال دیگه هم که شاید مطرح بشه، اینه که آیا این کتاب تمامی مکاتب مهم اقتصادی رو به اندازه کافی پوشش داده؟ خب، مسلماً نه. هیچ کتابی نمی تونه ادعا کنه که همه چیز رو پوشش داده. «اقتصاد به روایت دیگر» هم بیشتر روی مکاتب و اندیشمندانی مانور داده که با دیدگاه کلی دکتر غنی نژاد (یعنی همون لیبرالیسم و بازار آزاد) هم راستا هستن یا میشه ازشون برای تبیین این دیدگاه استفاده کرد.

این یعنی ممکنه شما تو این کتاب، خیلی سراغ مکاتب دیگه مثل مکتب نهادگرایی (Institutionalism) با تمام شاخه هایش، یا مکاتب پسا کینزی (Post-Keynesian) و … نروید. البته این ایراد به حساب نمیاد، چون هدف نویسنده از اول مشخص بوده: روایت دیگر رو بگه، نه روایت جامع رو. اما خب، اگه کسی دنبال یه کتابی باشه که همه مکاتب رو به یه اندازه معرفی کنه، شاید این کتاب انتخاب اولش نباشه.

نتیجه گیری

خلاصه کنم براتون! کتاب «اقتصاد به روایت دیگر» دکتر موسی غنی نژاد، یه اثر فکری واقعاً مهمه که اگه به اقتصاد و تاریخش علاقه دارید، باید حتماً یه نگاهی بهش بندازید. این کتاب یه جورایی مثل یه چراغ قوه است که غنی نژاد برداشته و تو گوشه و کنار تاریخ اندیشه اقتصادی نور انداخته و چیزایی رو بهمون نشون داده که شاید تا حالا بهشون توجه نکرده بودیم.

همین که می تونه شما رو با اندیشمندایی آشنا کنه که توی کتاب های درسی رایج کمتر بهشون پرداخته شده، یا اینکه کاری کنه که به همین مشاهیری که می شناسیم هم با یه دید دیگه نگاه کنیم، خودش کلی ارزش داره. این کتاب بهمون یاد میده که همیشه یه روایت دیگر هم وجود داره و باید دنبالش گشت.

شاید مهم ترین پیامی که از این کتاب میشه گرفت، همینه که باید همیشه با چشم باز و ذهنی انتقادی به مسائل اقتصادی نگاه کرد. نباید هر چیزی رو که بهمون میگن، دربست قبول کنیم. باید سوال بپرسیم، تحقیق کنیم و دنبال عمق ماجرا باشیم. همین نگاه چندوجهی و تفکر انتقادی، از آب نون واجب تره، خصوصاً تو دنیای امروز که پر از اطلاعات جورواجوره.

پس اگه دوست دارید نگاهتون به اقتصاد رو حسابی عوض کنید و از یه زاویه جدید بهش نگاه کنید، حتماً «اقتصاد به روایت دیگر» رو بهتون پیشنهاد می کنم. واقعاً ارزش خوندن رو داره و حتی اگه وقت کافی برای خوندن کاملش رو ندارید، امیدوارم این خلاصه تونسته باشه یه دید خوب بهتون بده. اما اگه وقت کردید، حتماً برید سراغ خود کتاب. قول میدم که پشیمون نمیشید!