غار سنگ تراشان جهرم

تا حالا به این فکر کردی که یه آدم چطور می تونه با دست خالی و ابزارهای ساده، یه غار بزرگ بسازه؟ غار سنگ تراشان جهرم، که بهش سنگ اشکن یا سنگ شکنان هم می گن، دقیقاً همین داستان رو روایت می کنه؛ جایی که نبوغ و همت انسان، دل کوه رو شکافته و یکی از بزرگترین غارهای دست ساز دنیا رو خلق کرده. این غار فوق العاده، فقط یه جای دیدنی نیست، بلکه یه کتاب تاریخ زنده ست که از روزگاران قدیم و سختی های کار آدم ها حرف می زنه.

اگه دنبال یه تجربه خاص و متفاوت تو سفرت هستی، یا اگه دوست داری از نزدیک ببینی که اجدادمون با چه تلاشی روزگار می گذروندن و چه شاهکارهایی می آفریدن، غار سنگ تراشان جهرم همون جاییه که باید بری. این غار که تو دامنه شمالی البرزکوه، همون اول دره قلات، جنوب جهرم و تو ارتفاع ۱۰۹۱ متری از سطح دریا جا خوش کرده، با شماره ۱۰۱۱۷ تو فهرست آثار ملی ایران ثبت شده. این مقاله یه جورایی راهنمای کامله برای سفر به دل این شگفتی، پس باهامون همراه باش تا همه چیز رو درباره اش بفهمی.

غار سنگ تراشان جهرم؛ چرا باید ببینیش؟

شاید بپرسی بین این همه جاهای دیدنی ایران، چرا باید راه بیفتیم و بریم جهرم تا غار سنگ تراشان رو ببینیم؟ خب، اجازه بده چند تا دلیل محکم و حسابی برات بیارم که مطمئنم قانعت می کنه یه بار هم که شده، پای سفر به این غار رو بگیری:

یه شاهکار مهندسی قدیمی

وقتی می ری تو غار سنگ تراشان جهرم، اولین چیزی که ذهنت رو مشغول می کنه اینه که آخه چطوری؟ چطوری آدم هایی با ابزارهای خیلی ساده و بدون هیچ تکنولوژی پیشرفته ای، تونستن یه همچین مجموعه عظیم و پیچیده ای رو تو دل کوه بسازن؟ این غار، واقعاً یه معجزه مهندسی و هنریه که صدها سال پیش، با دست و بازوی آدم ها ساخته شده. هر ستون، هر دالان، و هر دهنه غار، خودش یه قصه از تلاش و پشتکار بی وقفه رو روایت می کنه. دیدن این همه ستون و دالان که انگار یه شهر زیرزمینی رو ساختن، آدم رو حسابی حیرت زده می کنه.

آب و هوای زیرزمینی و حال و هوای عجیبش

یکی از ویژگی های خیلی باحال غار سنگ تراشان، آب و هوای داخلشه. باور می کنی تو گرمای سوزان تابستون جهرم، بری تو دل یه غار و خنکای مطبوعی رو حس کنی که انگار کولر روشنه؟ یا تو زمستون، وقتی بیرون سرده، بری تو و حس کنی هوا نسبتاً گرمه و دلپذیر؟ این تفاوت دما به خاطر جریان طبیعی هوا تو دالان های غاره و خودش یه تجربه خیلی جالبه. وقتی وارد می شی، یه جور آرامش و سکوت خاصی هم تو غار هست که آدم رو حسابی از شلوغی های بیرون دور می کنه و اجازه می ده به گذشته سفر کنه.

حکایت های ناگفته و شنیدنی

هر وجب از غار سنگ تراشان، پر از داستان ها و روایت هاییه که از زبان مردم محلی جهرم می تونی بشنوی. داستان سنگ تراشان قدیمی، استادکارانی که عمرشون رو اینجا گذاشتن، و قصه هایی که سینه به سینه نقل شده. مثلاً حکایت کاظم خان که عاشق دختر یه سنگ تراش جهرمی شد و موندگار شد و بعد از اون نسل های بعدیش هم ادامه دادن همین کار رو. این روایت ها به غار جون می ده و بازدید ازش رو خیلی عمیق تر و دل نشین تر می کنه.

درس هایی از تاریخ و زمین شناسی

اگه به تاریخ، باستان شناسی یا حتی زمین شناسی علاقه داری، غار سنگ تراشان جهرم یه کلاس درس واقعی و بی نظیره. می تونی از نزدیک با روش های استخراج سنگ تو گذشته آشنا بشی و بفهمی که اجدادمون چطوری از منابع طبیعی استفاده می کردن. جنس سنگ های منطقه، دلایل خاص استخراج زیرزمینی و ابزارهای ابتدایی که سنگ تراشان استفاده می کردن، همه و همه چیزایی هستن که تو هیچ کتاب درسی ای نمی تونی به این ملموسی پیدا کنی. اینجا تاریخ نفس می کشه!

فرقش با بقیه غارهای مصنوعی چیه؟

شاید فکر کنی خب، غارهای مصنوعی و تونل های معدنی که تو دنیا زیادن. پس فرق غار سنگ تراشان چیه؟ فرقش دقیقاً تو دست ساز بودنشه و شکل خاصش. اکثر غارهای مصنوعی بزرگ دنیا، نتیجه کار ماشین های غول پیکر و روش های مدرن استخراج مواد معدنی هستن و معمولاً هم به شکل یه تونل یا دالان سراسری ساخته شدن. اما غار سنگ تراشان جهرم، کاملاً با دست و بدون هیچ ماشین آلات مدرنی ساخته شده. علاوه بر این، به جای یه دالان ساده، اینجا با یه مجموعه پیچیده از دالان های متقاطع، ستون های نگهدارنده و دهانه های متعدد روبرو هستی که مثل یه هزارتو تو دل کوه ساخته شده. این ویژگی ها غار سنگ تراشان جهرم رو واقعاً بی نظیر می کنه و عنوان بزرگترین غار دست ساز دنیا رو برازنده اش کرده.

غار سنگ تراشان جهرم، نه تنها بزرگترین غار دست ساز دنیاست، بلکه شاهکار نبوغ و همت آدم هایی هست که با دست های خالی، دل کوه رو شکافتن و میراثی بی نظیر از خودشون به جا گذاشتن.

از نزدیک ببینیم: ابعاد و ویژگی های غار سنگ تراشان

حالا که فهمیدیم چرا باید غار سنگ تراشان جهرم رو ببینیم، بیاین یه کمی هم از جزئیات فنی و ابعاد این شاهکار حرف بزنیم تا بیشتر باهاش آشنا بشیم. واقعاً این حجم از کار، آدم رو به فکر فرو می بره.

ساختار کلی غار؛ هزارتوهای سنگی

غار سنگ تراشان، یه مجموعه از دهنه ها و ستون های خیلی بزرگه که انگار یه شهر زیرزمینی رو تشکیل دادن. این دالان ها همه شون به صورت متقاطع هستن و تو دل کوه مثل یه هزارتو، پیچ در پیچ پیش رفتن. این ساختار پیچیده به خاطر روش برداشت سنگ های آهکی و دولومیتی از دل کوه بوده که سنگ تراشان برای جلوگیری از ریزش سقف، قسمت هایی رو به عنوان ستون باقی می گذاشتن و بقیه رو خارج می کردن. هر کدوم از این دهنه ها یا دالان ها که سنگ تراشان توش کار می کردن، یه کارخانه محسوب می شد.

اعداد و ارقام: چقدر بزرگه؟

بیایید یه سری عدد و رقم هم بدیم که وسعت کار دستتون بیاد:

• طول غار: حدود ۳۵۰ متر
• عرض غار: حدود ۱۵۰ متر
• وسعت کلی: حدود ۴ هکتار (یعنی ۴۰ هزار متر مربع!)

تصور کنین این وسعت عظیم رو با دست کنده باشن. واقعاً غیر قابل باوره!

ارتفاع، شیب و بقیه ماجرا

ارتفاع سقف غار تو قسمت های ابتدایی و ورودی، حدود ۳ تا ۴ متره. اما هرچی میریم جلوتر و به قسمت های داخلی تر غار نزدیک تر می شیم، ارتفاع سقف کم و کمتر می شه، تا جایی که تو بعضی قسمت های انتهایی به کمتر از یک متر هم می رسه. علاوه بر این، کف غار هم یه شیب ملایمی داره که شاید تو نگاه اول خیلی به چشم نیاد، ولی اگه دقت کنی متوجه می شی.

ستون ها و دهانه ها؛ تکیه گاه های غار

همونطور که گفتیم، برای اینکه سقف غار نریزه، سنگ تراشان مجبور بودن هر از چند متر یه ستون رو باقی بذارن. نتیجه این کار، پدید اومدن بیش از ۱۰۰ ستون سنگی بزرگ و کوچیکه که انگار نگهبانان غار هستن و وزن کل سقف رو به دوش می کشن. این غار مجموعاً ۱۲ دهانه هم داره که از طریق اونا می شد وارد دالان های مختلف شد و سنگ رو برداشت.

نور و هوا: غار طبیعی یا هوشمند؟!

اوایل غار، یعنی قسمت های نزدیک به دهانه ها و حاشیه خارجی، نور کافی داره و روشن تره. ولی هرچی به داخل غار میریم، کم کم تاریک و تاریک تر می شه. واسه همین سنگ تراشان قدیم، تاقچه های کوچیکی رو تو بدنه غار و ستون ها حفر کرده بودن تا چراغ موشی هاشون رو اونجا بذارن و نور داشته باشن. اما نکته جالب دیگه، جریان هوای طبیعیه که تو غار هست و اونو تو تابستون خنک و تو زمستون گرم نگه می داره؛ انگار یه سیستم تهویه طبیعی داره!

کف غار چی پوشونده؟

اگه یه بار بری و کف غار رو ببینی، متوجه می شی که یه لایه نرم از خاک های آهکی روش رو پوشونده. این خاک ها، احتمالاً نتیجه همون فرآیند سنگ تراشی و ریزش های خیلی کوچیک و نرم از سقف و دیواره ها در طول زمان بوده.

راز پیدایش غار سنگ تراشان؛ چرا زیرِ زمین؟

شاید یکی از سوالات مهمی که با دیدن غار سنگ تراشان جهرم تو ذهنت پیش میاد این باشه که اصلاً چرا این غار اینجوری ساخته شده؟ چرا مثل خیلی از معادن دیگه، سنگ ها رو از رو زمین استخراج نکردن و اومدن زیرِ زمین؟ این داستان خودش کلی نکته زمین شناسی و فنی داره که بیا برات تعریف کنم.

جنس سنگ های منطقه: راز نرمی و سختی

غار سنگ تراشان تو سنگ های آهکی-دولومیتی از نوع تشکیلات جهرم و آسماری ایجاد شده که مال دوره اتوسن-الیگوسن هستن. تو محل غار، اگه به لایه های سنگی دقت کنی، می بینی که از کف تا سقف، چند تا لایه مختلف وجود داره. تو کف غار، دولومیت های قهوه ای رنگ هستن. بعد از اون، یه لایه ضخیم از آهک های شیری رنگ و کمی خاکستری با ضخامت بیش از ۴ متر قرار گرفته که بیشتر ستون ها و قسمت هایی که سنگ ازشون برداشت شده، از همین لایه هستن. روی سقف غار هم یه لایه دولومیت با ضخامت بیشتر از ۵ متر هست و تا روی پشته هم سه لایه دولومیتی دیگه هم هست.

چرا باید سریع کار می کردن؟

راز اصلی اینجاست: لایه ای که سنگ تراشان ازش سنگ برداشت می کردن (همون آهک های دولومیتی سفید تا کرمی رنگ)، نسبتاً نرم بود. این سنگ ها رو با ابزارهای ساده ای مثل دیلم های فولادی، پتک و اره های بزرگ دوسر، اول به صورت تخته سنگ های بزرگ جدا می کردن و بعد بلافاصله اونا رو به ابعاد مختلف برش می دادن و تراشکارها روشون کنده کاری می کردن. این «بلافاصله» خیلی مهمه! چون این سنگ ها به محض اینکه تو هوای آزاد قرار می گرفتن، بعد از چند ساعت سخت و محکم می شدن و دیگه اون خاصیت نرم بودن و شکل پذیری راحتشون رو از دست می دادن. همین ویژگی باعث می شد نتونن مثل معادن روباز کار کنن.

نمی خواستن لایه های سخت رو بِکَنن!

خب، حالا فکر کن اگه این معدن رو به صورت روباز استخراج می کردن، چی می شد؟ اولاً که اون لایه نرم و باارزش، در مجاورت هوا قرار می گرفت و سفت می شد. دوماً، مجبور بودن کلی لایه سخت بالایی رو هم بِکَنن و جابجا کنن که هم کار خیلی سختی بود و هم زمان بر و هزینه بر. پس این روش زیرزمینی، هم برای حفظ کیفیت سنگ مناسب بود و هم از نظر اقتصادی و نیروی کار به صرفه تر بود.

ابزارهای ساده ولی کارآمد سنگ تراشان

باورت می شه که این همه ستون و دالان رو با ابزارهای خیلی ساده ای ساخته باشن؟ سنگ تراشان برای این کار از وسایلی مثل اره های دوسر، پتک، چکش، دیلم های فولادی، آخی (یه نوع تیشه بزرگ)، کنر (ابزاری برای صاف کردن سطح سنگ)، اهرم، تیشه، انواع سوهان، قلم، نخ و دوده (برای علامت گذاری)، اره های کوچک دستی، دریل های کوچک دستی، خط کش و گونیا استفاده می کردن. همین ابزارهای ساده، به دست آدم های پر تلاش، تبدیل به همچین شاهکاری شده.

تاریخ و حکایت های غار سنگ تراشان جهرم: از گبرها تا استادکاران صفویه

غار سنگ تراشان جهرم فقط یه سوراخ تو دل کوه نیست؛ یه دنیا قصه ست که از دل تاریخ اومده. از همون اول که پا می ذاری تو غار، حس می کنی قدم تو جای پای آدم هایی گذاشتی که شاید صدها سال پیش اینجا زندگی و کار می کردن. بیا با هم سری بزنیم به تاریخ و روایت های این غار.

نظریه قدیمی: دخمه گبری ها؟

یه نظریه جالبی هست که میگه شاید قبل از اسلام، یعنی همون دوران که مردم تو قلعه گبری نزدیک این منطقه زندگی می کردن، تو قسمت بالایی همین غار، یه غار طبیعی کوچیک به همراه یه چاه بوده. روایت ها میگن زرتشتیان یا همون گبرها که تو قلعه زندگی می کردن، از این غار به عنوان دخمه استفاده می کردن. یعنی مردگانشون رو اینجا می ذاشتن و بعد از مدتی که فقط استخون هاشون می موند، طبق آیین خودشون استخون ها رو تو یه پارچه سفید می پیچیدن و تو اون چاه می نداختن. این چاه در واقع یه جور استودان بوده. بعد از اینکه مردم مسلمان شدن و قلعه گبری هم کم کم متروکه شد، این غار و چاهش دیگه برای دفن مرده ها استفاده نشد و به تدریج با برداشت سنگ از این منطقه، شکلش کلاً عوض شد. البته باید بگم که شواهد خیلی محکمی برای این نظریه وجود نداره، ولی با توجه به وجود قلعه گبری و داستان هایی که از قدیمیا نقل شده، یه فرضیه جذابه که بد نیست بدونی.

رونق سنگ تراشی تو دوران صفویه: داستان کاظم خان

داستان اصلی برداشت سنگ از این غار و شکل گرفتن اون به حدود ۳۵۰ سال پیش برمی گرده، یعنی دوران صفویه. میگن یه نفر به اسم کاظم خان، پسر خواجه اسماعیل، که از عشایر منطقه صحرای باغ لارستان بوده، یه روز عاشق دختر یه سنگ شکن جهرمی میشه. پدر دختر هم به کاظم خان میگه اگه می خوای دخترمو بهت بدم، باید تو همین منطقه بمونی و کار کنی. کاظم خان هم بعد از ازدواج، همینجا ساکن میشه و کار سنگ شکنی رو تو همین غار شروع می کنه. بعد از کاظم خان، بچه هاش و شاگردانش این کار رو ادامه میدن و غار کم کم گسترده تر میشه.

بقیه استادکارها و کارخانه های سنگ تراشی

سال ها بعد از کاظم خان، افراد دیگه ای هم تو این معدن کار می کردن و یا صاحب قسمتی از کارخانه ها (همون دهانه های استخراج سنگ) می شدن یا اون رو می خریدن. اسم هایی مثل استاد علی اکبر نقش واریان جهرمی (یا خواجه علی اکبر)، خواجه اسداله، خواجه نوراله، استاد نقی، خواجه فتح اله، خواجه نصراله، حاج آقا نقشوار جهرمی، عزت اله نقشوار جهرمی، نوازاله نقشوار جهرمی، آقا رضا کوهکن و اسماعیل خان کوهکن مازیار، از وارثان اصلی این معدن بودن. علاوه بر اینا، افراد دیگه ای مثل استاد عباسعلی ودیعه رحمانی، حسین و محمد عبداللهی، حسین و علی محمد خدایی، استاد غلامرضا، ابراهیم قلی مصلی نژاد، عباسعلی و عنایت اله کامجو، آقا قلی تشکری، کرامت اله و عنایت اله اوسط، آهن کلوخی و خیلیا دیگه هم بودن که حاصل تلاش جمعی اونا، همین غار بی نظیره که امروز می بینیم.

سنگ های غار سنگ تراشان جهرم: میراثی در معماری و هنر

سنگ هایی که از دل غار سنگ تراشان جهرم بیرون می اومدن، فقط یه مشت سنگ ساده نبودن. اینا یه سری ویژگی های خیلی خاص داشتن که باعث می شدن تو معماری و هنر اون زمان، جایگاه ویژه ای پیدا کنن. بیا ببینیم این سنگ ها به چه دردی می خوردن و کجاها می تونیم نشونه هایی ازشون پیدا کنیم.

ویژگی خاص سنگ ها: هر کاری باهاش می شه کرد!

یادت که هست گفتیم سنگ های این غار نسبتاً نرم بودن و به محض قرار گرفتن تو هوا سفت می شدن؟ همین ویژگی نرمی، باعث می شد که خیلی راحت شکل بگیرن و برای کارهای تزئینی و ظریف کاری ها عالی باشن. انگار که یه ماده اولیه جادویی برای هنرمندان و معماران اون زمان بودن. برای همینم کاربردهای خیلی متنوعی داشتن.

کاربردهای عجیب و غریب سنگ ها

از این سنگ ها، تقریباً برای هر چیزی که فکرش رو بکنی، استفاده می شد:

• تو ساختمون ها: برای نمای ساختمون ها و سردرهای ورودی، پنجره های مشبک که هم زیبایی داشتن و هم تهویه رو تأمین می کردن، فرش حیاط و سکوها.
• برای قبرها و یادبودها: سنگ قبر، کتیبه های سنگی که روشون اسم و رسم متوفی رو حک می کردن.
• تو تزئینات: شیر سنگی، آب چُک (برای هدایت آب باران)، ناودان های سنگی، نهر یا حوض های سنگی، دهن شیرها (که معمولاً تو حوض ها برای ریزش آب استفاده می شدن).
• لوازم خونه و ابزارها: پله، رُخ بان (یه نوع سنگ تزئینی)، هاون سنگی، دیگ های سنگی، خمره های سنگی (برای نگهداری مایعات یا غلات)، ازاره ها (سنگ های پایین دیوار).

واقعاً تنوع کاربردها حیرت انگیزه و نشون میده که چقدر این سنگ ها مفید و با ارزش بودن.

کجاها می تونیم سنگ های غار جهرم رو ببینیم؟

جالبه که بدونی از این سنگ ها، تو بناهای خیلی مهم و تاریخی ایران و مخصوصاً جنوب کشور استفاده شده. یه جورایی غار سنگ تراشان، رگ حیاتی خیلی از شاهکارهای معماری بوده. بیا چند تا از مهمترین این مکان ها رو بهت بگم:

شیراز و یادگاری هایش

شاید مهمترین جایی که می تونی آثار سنگ های جهرم رو ببینی، شهر شیراز باشه. مثلاً:

• سردر ورودی حرم مطهر شاه چراغ: یکی از مهمترین و باشکوه ترین بناهایی که با این سنگ ها تزئین شده.
• مسجد جامع عتیق شیراز: از قدیمی ترین مساجد شیراز که سنگ های غار جهرم توش به کار رفته.
• باغ ارم: این باغ زیبا هم از سنگ های همین غار بهره برده.
• مسجد نو شیراز: یکی دیگه از مساجد قدیمی شیراز که با این سنگ ها ساخته شده.
• بانک ملی مرکزی شیراز.
• بیمارستان نمازی شیراز.

جهرم و خانه های قدیمی

طبیعتاً تو خود جهرم هم، این سنگ ها کاربرد زیادی داشتن، مخصوصاً تو خانه های قدیمی و تاریخی:

• خانه های قدیمی جهرم: خیلی از خونه های قدیمی شهر.
• خانه تاریخی شهیدان اشراق جهرمی.
• خانه طوفان.
• خانه آقا رضا کوهکن جهرمی.
• امامزاده اسماعیل جهرم.
• حوزه علمیه خان جهرم.

بقیه جاهای دیدنی

علاوه بر اینها، تو جاهای دیگه ای هم می تونی نشونه هایی از این سنگ ها پیدا کنی، مثل ژاندارمری لارستان و کلی جاهای دیگه. این لیست نشون میده که سنگ های غار سنگ تراشان، چقدر نقش مهمی تو معماری و هنر منطقه و حتی کشور داشتن.

پایان یک دوران، شروع یک جاذبه گردشگری

همیشه که قرار نیست یه کار برای همیشه ادامه پیدا کنه. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، خیلی چیزها تغییر می کنه. داستان غار سنگ تراشان جهرم هم همینطوره. یه روزی این غار مرکز فعالیت پر سروصدای سنگ تراشان بود، ولی یه روز دیگه همه چی عوض شد و این غار وارد فاز جدیدی از زندگی خودش شد.

چرا دیگه سنگ نکندن؟

خب، با روی کار اومدن مصالح ساختمانی جدید و مدرن، مثل سرامیک، موزاییک و انواع سنگ های مرمر که هم ارزون تر بودن و هم کار باهاشون راحت تر بود، دیگه کم کم استفاده از سنگ های غار سنگ تراشان جهرم از رونق افتاد. سنگ تراشان هم دیدن دیگه مثل قبل مشتری ندارن و سودی تو این کار نیست، برای همین یکی یکی دست از کار کشیدن و برداشت سنگ متوقف شد. اینطوری، یه صنعت قدیمی و سنتی، کم کم جاش رو به تکنولوژی های جدید داد.

از معدن تا مقصد گردشگری

با اینکه دیگه سنگی از این غار استخراج نمی شد، اما حاصل کار صدها سال تلاش و همت اون سنگ تراشان، یه پدیده بی نظیر رو به وجود آورده بود. یه غار مصنوعی با دالان ها و ستون های عظیم که توجه هر بیننده ای رو به خودش جلب می کرد. همین شد که این غار کم کم تغییر کاربری داد. دیگه یه معدن فعال نبود، بلکه تبدیل شد به یه جاذبه گردشگری بی نظیر که سالانه هزاران نفر رو از سراسر ایران و حتی دنیا به خودش جذب می کنه.

جدا از عظمت و زیبایی خود غار، یه دلیل دیگه برای جذب مردم، خنکی نسبی هوا تو تابستون و گرم تر بودن هوا تو زمستونه که قبلاً هم گفتم. این کولر طبیعی و سیستم گرمایشی زیرزمینی، خودش کلی به جذابیت غار اضافه کرده و باعث شده مردم دلشون بخواد تو هر فصلی به این غار سر بزنن و از آب و هوا و فضای خاصش لذت ببرن.

افزودنی های جدید به غار

تو سال های اخیر، برای اینکه بازدید از غار سنگ تراشان جهرم جذاب تر هم بشه، یه سری کارها تو محوطه غار انجام شده. مثلاً چندین سردیس و سنگ نگاره تو این فضا ایجاد کردن که به زیبایی و غنای فرهنگی غار اضافه کرده. مثل سردیس های سنگ تراش جهرمی و فرخ هرمز و سنگ نگاره های باربد، فردوسی و رخش که حالا تو غار می تونی ببینی.

راهنمای کامل بازدید از غار سنگ تراشان جهرم: بزن بریم!

حالا که حسابی مشتاق شدی از غار سنگ تراشان جهرم بازدید کنی، بیا یه راهنمای کامل و عملی بهت بدم تا برنامه ریزی سفرت راحت تر باشه. از آدرس و مسیر گرفته تا نکاتی که باید برای بازدید بدونی.

غار سنگ تراشان جهرم کجاست؟

آدرس دقیق غار اینه: استان فارس، ۳ کیلومتری شهر جهرم، دامنه شمالی البرزکوه، ابتدای دره قلات. پیدا کردنش اصلاً سخت نیست و با تابلوهای راهنما هم می تونی راحت بهش برسی.

چطوری برسیم به غار؟

اگه قصد سفر به جهرم و بازدید از غار سنگ تراشان رو داری، معمولاً از شیراز باید حرکت کنی.

1. از شیراز به جهرم: فاصله شیراز تا جهرم حدود ۱۷۰ تا ۱۹۰ کیلومتره که بسته به سرعت و ترافیک، حدود ۲ تا ۲.۵ ساعت طول می کشه. می تونی با سواری شخصی یا اتوبوس خودت رو به جهرم برسونی.
2. از جهرم تا غار: غار سنگ تراشان حدود ۳ کیلومتر از شهر جهرم فاصله داره. بعد از رسیدن به جهرم، می تونی با تاکسی یا ماشین شخصی، خیلی راحت تو کمتر از ۱۰ دقیقه خودت رو به ابتدای دره قلات و محل غار برسونی.

مسیر دسترسی به غار آسفالته و راحته، پس نگران نباش.

ساعت و هزینه بازدید: راحت و رایگان

یه خبر خوب! بازدید از غار سنگ تراشان جهرم هزینه ورودی نداره و می تونی رایگان از این شاهکار بازدید کنی.

• ساعت بازدید: معمولاً غار هر روز (به جز پنج شنبه ها که البته این ساعت ممکنه تغییر کنه، بهتره قبلش چک کنی) از ساعت ۹ صبح تا ۸ شب برای بازدید بازه.
• مدت زمان پیشنهادی: برای اینکه حسابی غار رو بگردی و لذت ببری، یه ساعت کامل برای بازدید از غار کافیه. البته اگه خیلی کنجکاو باشی و بخوای عمیق تر بری و عکس بگیری، ممکنه بیشتر هم طول بکشه.

چند تا نکته مهم برای یه بازدید باحال

برای اینکه بازدیدت از غار سنگ تراشان جهرم یه تجربه عالی باشه، این نکات رو یادت نره:

• چراغ قوه یادت نره: همونطور که گفتیم، قسمت های داخلی غار خیلی تاریکه. پس حتماً یه چراغ قوه همراهت باشه تا بتونی همه جا رو ببینی و خدایی نکرده پات به جایی نخوره. چراغ قوه گوشی هم بد نیست، ولی یه چراغ قوه قوی تر بهتره.
• کفش مناسب بپوش: تو غار باید پیاده روی کنی و کف غار هم یه لایه نرم از خاک های آهکی داره و کمی شیب داره. پس یه کفش راحت و مناسب پیاده روی بپوش که لیز نخوری.
• دوربین عکاسی: اگه اهل عکاسی هستی، اینجا سوژه های خیلی جالبی پیدا می کنی. حتماً دوربینت رو بیار!
• رعایت ایمنی و محیط زیست: یادت باشه اینجا یه میراث ملیه. پس چیزی رو خراب نکن، روی دیوارها یادگاری ننویس و آشغال نریز. لطفاً در حفظ این جاذبه زیبا کوشا باشیم.
• بهترین زمان بازدید: از نظر آب و هوایی، اوایل بهار (مثلاً فروردین و اردیبهشت) یا پاییز (مهر و آبان) بهترین زمان برای بازدید از جهرم و غار سنگ تراشان هستن. هوا تو این فصول معتدله و می تونی از بیرون غار هم لذت ببری.

جاهای دیدنی نزدیک غار سنگ تراشان جهرم: یه تیر و دو نشون!

وقتی تا جهرم اومدی و غار سنگ تراشان رو دیدی، حیفه که بقیه جاهای دیدنی این شهر رو از دست بدی. جهرم خودش کلی جاذبه تاریخی و طبیعی داره که می تونی تو یه برنامه یه روزه یا بیشتر، همشون رو ببینی و یه سفر به یاد موندنی داشته باشی. اینا چند تا از مهمترین جاهای دیدنی نزدیک غار هستن:

• دروازه پیر شبیب: یه دروازه تاریخی و قدیمی که حدود ۴.۳ کیلومتر با غار فاصله داره.
• بازار سرپوشیده زندیه جهرم: یه بازار سنتی و زیبا که فضای خیلی جالبی داره و حدود ۴.۴ کیلومتر با غار فاصله داره. می تونی ازش سوغاتی هم بخری.
• مسجد جامع جهرم: یکی از مساجد قدیمی و زیبای شهر که تو فاصله ۴.۷ کیلومتری غار قرار گرفته.
• خانه و مدرسه خان: یه بنای تاریخی دیگه که حدود ۵.۳ کیلومتر با غار فاصله داره و دیدنش خالی از لطف نیست.
• قلعه گبری: اگه اون قصه گبرها تو غار برات جذاب بود، می تونی بری و قلعه گبری رو هم ببینی که بهش اشاره شد. این قلعه همونجاست و به غار نزدیکه.

با یه برنامه ریزی خوب، می تونی همه این جاهای دیدنی رو تو یه روز ببینی و از سفرت به جهرم نهایت استفاده رو ببری.

کجا غذا بخوریم و شب بمونیم؟ رستوران ها و هتل های جهرم

بعد از کلی گشت و گذار تو غار و دیدن جاهای تاریخی، حتماً گرسنه می شی و شاید دلت بخواد شب رو هم تو جهرم بمونی. نگران نباش، جهرم برای این موارد هم کلی گزینه خوب داره. بیا چند تا از بهترین ها رو بهت معرفی کنم:

رستوران های خوب جهرم

برای یه غذای خوشمزه و حسابی، می تونی روی این رستوران ها حساب کنی:

• مجموعه غذایی کریم خان: نسبتاً نزدیک غاره، حدود ۱.۳ کیلومتر فاصله داره.
• رستوران صوفی: این هم نزدیکه، حدود ۱.۸ کیلومتر فاصله.
• رستوران چتر سبز: یه گزینه دیگه که حدود ۳.۴ کیلومتر با غار فاصله داره.
• کافه و رستوران سعدآباد: اگه دنبال یه فضای کافه ای و رستورانی هستی، این گزینه هم هست، با فاصله ۳.۶ کیلومتری.
• رستوران قصر ضیافت: کمی دورتره، حدود ۷ کیلومتر.
• رستوران ریحون: با فاصله ۷.۸ کیلومتر.

بسته به سلیقه و نزدیکیت، می تونی یکی از اینا رو انتخاب کنی و یه غذای حسابی بزنی بر بدن.

هتل ها و اقامتگاه ها برای شب مانی

اگه دلت خواست شب رو تو جهرم بمونی و صبح با انرژی دوباره به گشت و گذار بپردازی، این هتل ها و اقامتگاه ها می تونن گزینه های خوبی باشن:

• مجتمع گردشگری مسعودیه: با فاصله ۳.۳ کیلومتر از غار.
• هتل سجاد: فاصله ۳.۵ کیلومتر.
• هتل پاسارگاد: با فاصله ۴.۴ کیلومتر.
• مسافرخانه فانوس: حدود ۴.۶ کیلومتر.
• هتل دار المجانین: با فاصله ۵.۴ کیلومتر (البته این اسمش خاصه، باید بررسی کنی).
• هتل فرهمند: حدود ۸.۴ کیلومتر.

قبل از سفر حتماً با این اقامتگاه ها تماس بگیر و از موجود بودن اتاق و قیمت ها مطمئن شو.

نتیجه گیری: غار سنگ تراشان؛ یه قصه سنگی، یه شاهکار ایرانی

غار سنگ تراشان جهرم، فقط یه جای دیدنی نیست؛ یه درس بزرگه از تاریخ، هنر و استقامت انسان. اینجا می تونی از نزدیک ببینی که چطور آدم هایی با دست های خالی، بدون ماشین و تجهیزات پیشرفته، تونستن یه همچین شاهکار عظیمی رو خلق کنن. این غار، نمادی از نبوغ ایرانی و تلاش بی وقفه برای امرار معاشه، که حالا تبدیل به یکی از گنجینه های گردشگری ما شده.

این غار به ما یادآوری می کنه که حتی تو دل سخت ترین صخره ها هم، میشه زیبایی و هنر رو پیدا کرد. غار سنگ تراشان جهرم، داستانی سنگی از گذشته ماست که امروز، درهایش به روی همه بازه تا این میراث گرانبها رو از نزدیک تجربه کنن. پس اگه دنبال یه سفر متفاوت و پر از کشف و هیجان هستی، حتماً غار سنگ تراشان جهرم رو تو لیست جاهای دیدنیت قرار بده. مطمئن باش از انتخابت پشیمون نمیشی و یه تجربه فراموش نشدنی برات رقم می خوره.