۳۰ رودخان در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری رودخان تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری ها کشف ها و حتی زادروزها و درگذشت های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی گیرد. در این تقویم علم وقایع مهم مصادف با امروز ۳۰ رودخان برابر ۲۱ اکتبر را ورق می زنیم.  

*** 

گئورگ ارنست اشتال 

 ۲۱ اکتبر ۱۶۶۰ میلادی برابر با ۳۰ رودخان ۱۰۳۹ خورشیدی گئورگ ارنست اشتال پزشک و شیمی دان آلمانی به دنیا آمد. اشتال نظریه فلوژیستون احتراق و فرآیندهای زیستی مرتبط مانند تنفس تخمیر و پوسیدگی را توسعه داد. هرچند فلوژیستون را نخستین بار شیمی دان آلمانی یوهان یواخیم بِشِر مطرح کرد اما این اشتال بود که آن را گسترش داد. اشتال معتقد بود که فلوژیستون آتش تعبیه شده درون ماده است و هنگام سوختن از آن فرار می کند. او نقش هوا را در سوختن صرفا به انتقال فلوژیستون آزادشده از جسم محدود می کرد. اشتال می گفت که اجسام قابل احتراق سرشار از فلوژیستون هستند و در حین احتراق از بین می روند. خاکستر باقی مانده که اکنون فاقد فلوژیستون است دیگر نمی تواند بسوزد. این نظریه تقریباً به مدت یک قرن بر تفکر شیمی تسلط داشت. اشتال این ایده را به زنگ زدن فلزات هم تعمیم داد. بعدها در سال ۱۷۷۸ آنتوان لوران لاووازیه شیمی دان فرانسوی و پدر شیمی امروزی با مطالعه نقش اکسیژن در احتراق نظریه فلوژیستون را رد کرد. 

آلفرد نوبل 

۲۱ اکتبر ۱۸۳۳ میلادی برابر با ۳۰ رودخان ۱۲۱۲ خورشیدی آلفرد برنهارد نوبل شیمیدان و مخترع سوئدی که دینامیت و سایر مواد منفجره قوی تر را اختراع کرد به دنیا آمد. پایان جنگ کریمه در سال۱۸۵۶ باعث ورشکستگی امانوئل نوبل پدر آلفرد شد که کارخانه تولید مواد جنگی داشت. آلفرد با مطالعه شیمی از ماده منفجره جدید قدرتمند نیتروکلیسیرین مطلع شد و حدود سال ۱۸۶۰ آزمایش های مکرری انجام داد که خطرات زیادی در برداشت. اما سرانجام موفق شد مقادیر کافی نیتروگلیسیرین را بدون هیچ اتفاق ناگواری تولید کند. سپس او نیتروگلیسیرین را با خاک دیاتومه ترکیب کرد درحالی که این محصول برای انفجار سنگ به همان اندازه کار با نیتروگلیسیرین مفید بود ایمن تر شده بود. نوبل که به عنوان مخترع و سازنده دینامیت ثروت زیادی به دست آورده بود وصیت کرد که ثروتش در راه ترویج علم و صلح به کار رود. به این ترتیب در ۱۰ دسامبر ۱۹۰۱ هم زمان با سالمرگ این مخترع سوئدی اولین مراسم اهدای جایزه نوبل برگزار شد. 

بنجامین کالینز برودی 

۲۱ اکتبر ۱۸۶۲ میلادی برابر با ۳۰ رودخان ۱۲۴۱ خورشیدی سر بنجامین کالینز برودی فیزیولوژیست و جراح بریتانیایی که نامش یادآوری درمان های مربوط به بیماری های خاص استخوان ها و مفاصل است درگذشت. او به عنوان یکی از جراحان برجسته لندن در قرن نوزدهم با عمل رایج قطع عضو بی رویه مخالفت کرد. برودی همیشه سعی می کرد به جای قطع آن اندام را نجات دهد. او همچنین پیشگام جراحی واریس بود و در سال ۱۸۱۴ سینوویت (التهاب غشای زلاله ای) را در مفصل زانو شرح داد. او در کتاب مشاهدات آسیب شناختی و جراحی در مورد بیماری های مفاصل که در سال ۱۸۱۸ منتشر شد شروع بیماری را در بافت های مختلفی که مفصل را تشکیل می دهند ردیابی کرد و ارزش دقیقی به علامت درد به عنوان شواهدی از بیماری داد. این کار به اقدامات محافظه کارانه در درمان بیماری های مفاصل و در نتیجه کاهش تعداد قطع عضو و نجات بسیاری از اندام ها و جان افراد منجر شد. سال ۱۸۴۳ کالینز نوعی آبسه سلی در سر استخوان درشت نی را شناسایی کرد که به آبسه برودی معروف است. او همچنین در مورد درد هیستریک سخنرانی کرد. زانوی برودی هم به وضعیت سفتی زانو اشاره دارد که اغلب در بیماران هیستریک مشاهده می شود.  

اسوالد ایوری 

۲۱ اکتبر ۱۸۷۷ میلادی برابر با ۳۰ رودخان ۱۲۵۶ خورشیدی اسوالد تئودور ایوری زیست شیمی دان و ایمونولوژیست کانادایی-آمریکایی به دنیا آمد. تحقیقاتی که ایوری روی باکتری پنوموکوک کرد او را به یکی از بنیانگذاران ایمونوشیمی تبدیل کرد. تحقیقات او زمینه ساز ژنتیک مدرن و زیست شناسی مولکولی شد. ایوری بیشتر عمر تحقیقاتی خود را در مؤسسه راکفلر گذراند و در آنجا کمک های مهمی به درک ارگانیسم پنوموکوک کرد که یک باکتری به شدت خطرناک است و باعث ذات الریه می شود. قبل از کار ایوری ماده ژنتیکی پروتئین فرض می شد. اما او در سن ۶۷ سالگی مهم ترین کشف خود را انجام داد و به طور قطعی ثابت کرد که دی ان ای هسته سلول ماده ژنتیکی است. او با همکارانش آزمایشی را ارائه کرد که به آزمایش ایوری- مک لود-مک کارتی معروف است و روشی را شرح می دهد که اثبات می کند در سلول چهار ماده اصلی شامل پروتئین ها کربوهیدرات ها لیپیدها (چربی ها) و اسیدنوکلئیک ها وجود دارد.