سبد معیشت شهریور بیش از ۳۶ میلیون تومان

آفتاب نیوز :

 در سال ها و ماه های اخیر هزینه های زندگی خانوار های کارگری با توجه به تورم سنگین حاکم بر تمام کالا ها و خدمات افزایش یافته است؛ در این شرایط محاسبه سبد معیشت یک خانوار متوسط کارگری (موضوع بند دوم ماده ۴۱ قانون کار) کار ساده ای نیست؛ هزینه های خوراکی سر به فلک کشیده و در کنار آن هزینه های آموزش فرزندان تامین مسکن حتی یک سرپناه نقلی ۴۰ یا ۵۰ متری و پول درمان و بهداشت رقم بسیار سنگینی است که سرجمع واقعی آن ها با یک ضرب و تقسیم ساده به دست نمی آید.

با همه اینها از آنجا که معیار عرفی در شورایعالی کار در سال های اخیر محاسبه سبد غذایی برای یک خانوار متوسط و اعمال ضریب برای محاسبه سبد معیشت خانوار بوده است با محاسبه هزینه های خوراکی و آشامیدنی خانوار می توان به صورت بسیار «تقریبی» برآوردی از سبد معیشت خانوار های کارگری به دست آورد.

این گرانی ها همچنان ادامه دارد؛ در شهریور ماه نان در استان های مختلف کشور حداقل ۲۵ درصد گران شد و در روز های ابتدایی رودخان نیز با دستور دولت شیر و لبنیات یک گرانی رسمی ۲۰ درصدی را تجربه کردند؛ سبد معیشتی که «فرامرز توفیقی» فعال کارگری برای شهریور ماه سال جاری محاسبه کرده براساس داده های انستیتو پاستور و مرکز آمار ایران است و نرخ های رسمی اقلام خوراکی را دربرمی گیرد.

این سبد تقریبی و حداقلی است و او در توضیح آن می گوید: سبد غذائی برای یک فرد بدون در نظر گرفتن فعالیت بدنی محاسبه شده است چون صحبت از سبد حداقلی است در غیر این صورت بایستی میانگین سنی خانوار ۳.۳ نفری جنسیت فعالیت بدنی و… دخیل می شد که سهم ۲۳۹۵کیلوکالری میانگین هر فرد را دستخوش تغییر می کرد.

جدول بالا میزان مواد غذایی خام برای هر نفر در روز است اما «غذای واقعی مورد نیاز فرد در هر روز» را نشان نمی دهد؛ به همین دلیل این اقلام فرآوری شده و به وعده های غذایی واقعی تبدیل شده اند. توفیقی در این رابطه می گوید: جدول فوق بسیار خام و ایستاست و با استحصال نرخ اقلام آن نمی توان سبد غذایی واقعی خانوار های کارگری را به دست آورد؛ بنابراین این اقلام با در نظر گرفتن شرایطی تبدیل به وعده های غذایی شده اند: سه وعده غذا در نظر گرفته شده و میان وعده تنقلات و مکمل ها حذف شده اند؛ تنها یک وعده غذای گرم و دو وعده غذای ساده (صبحانه و شام) در نظر گرفته شده است و یک برنامه ۱۵روزه برای رژیم غذائی مرسوم و حداکثری برای همه افراد لحاظ شده است.

در نتیجه برای شهریور ۱۴۰۳ و بر اساس آنالیز قیمت منتشره از سوی مراجع قانونی اعلام شده هزینه هر وعده غذای خانوار محاسبه شده است. صبحانه و شام شامل غذا هایی مانند کره و مربا پنیر و مربا تخم مرغ آب پز پنیر و عسل یا پنیر و با خیار و گوجه است و میانگین قیمت آن برای هر نفر در هر وعده ۲۷۹۱۰۲ ریال به دست آمده است.

هزینه متوسط یک وعده غذای گرم یا نهار نیز که مبتنی بر یک برنامه غذایی پانزده روزه شامل غذا های متداول ایرانی است براساس جداول محاسبه شده برای هر فرد ۶۷۳۷۱۷ ریال است.

در نتیجه به جدول زیر برای هزینه های غذایی یک خانوار متوسط ۳.۳ نفره می رسیم؛ هزینه غذایی روزانه یک خانواده متوسط حدود ۴۶۶ هزار تومان است؛ این خانواده در هر ماه حدود ۱۳ میلیون و ۹۹۰ هزار تومان فقط صرف خوراکی ها می کند؛ در نتیجه سبد خوراکی های خانوار کارگری ۱۳ میلیون و ۹۹۰ هزار تومان نرخ دارد.

 پس از محاسبه سبد خوراکی ها نوبت به محاسبه سبد معیشت خانوار می رسد؛ کارگران طبق اعلام مرکز آمار ایران در دهک چهارم و پنجم درآمدی قرار دارند که در این دهک ها سهم خوراکی ها از هزینه های زندگی ۳۸.۰۵ درصد است؛ بنابراین سبد معیشت خانوار های کارگری در شهریورماه ۱۴۰۳ براساس فرمول زیر به دست می آید:

۳۶۷.۸۷۹.۶۳۲ = ۳۸.۰۵/ ۱۰۰* ۱۳۹۹۷۸۲۰۰

در واقع نرخ سبد معیشتِ تقریبا واقعیِ خانوار های متوسط کارگری در شهریورماه سال جاری حدود ۳۶ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان است که فاصله بسیار زیادی با حداقل دستمزد و مزایای ماهانه کارگران دارد.

توفیقی در ارتباط با این اعداد محاسبه شده می گوید: حداقل دستمزد ۱۴۰۳ با احتساب ۱.۳ فرزند رقم ۱۰ میلیون و ۸۹۷ هزار تومان است؛ بنابراین این دستمزد فقط ۲۹.۶۲ درصد از هزینه های زندگی یا همان سبد ۳۶ میلیون و ۷۸۰ هزار تومانی را پوشش می دهد به عبارت ساده تر کارگران حداقل بگیر با دستمزدی که می گیرند قادر به تامین ۲۹.۶۲ درصد از هزینه های ماهانه زندگی هستند.

سوال این است که باقی هزینه های زندگی که چیزی نزدیک به ۲۶ میلیون تومان است از کجا باید تامین شود و آیا بهتر نبود اولین اقدام وزیر کار جدید بعد از گرفتن پُست وزارت تشکیل جلسه برای ترمیم دستمزد براساس ضروریات قانون باشد؟

گزارش: نسرین هزاره مقدم