ماجرای بی نظمی در امتحانات نهایی دبیرستان ها

آفتاب نیوز :

این آخرین خبری است که از قانون جدید تاثیر سه سال آخر دبیرستان بر کنکور به چشم می خورد؛ مساله ای که از خانواده ها تا بچه ها همه را ناراضی و شاکی کرده. از نگاه آن ها این قانون جدید بسیار ناقص است و حق بچه ها پایمال می شود. امتحانات نهایی امسال از اول خرداد شروع شده و تا آخر ماه هم ادامه دارد. پایه های دهم و یازدهم روز های زوج امتحان می دهند و پایه دوازدهم روز های فرد. عربی؛ اولین امتحان بچه ها بود و گویا بی نظم ترین امتحان تا امروز محسوب می شد. خانواده ها و دانش آموزان از روند برگزاری ناراضی اند و می گویند حق بچه های مان دارد نادیده گرفته می شود. آنطور که از این قانون پیداست، نمرات درس های سه پایه در امتحان نهایی به شکل مستقیم بر تراز کنکور تاثیر می گذارد. غیر از بحث تاثیرگذاری نمرات بر کنکور که خود یک مثنوی هفتاد من است، بحث تقلب در امتحانات نهایی بچه ها مطرح است. تاثیر این مساله بر کنکور، قطعا بسیار بیشتر از نحوه برگزاری است و البته به نوعی با آن در پیوند هم هست.

علی یوسفی؛ دانشجوست و عضو پویش هم اندیشی تغییرات کنکور که اعضای آن در پی مذاکره با تصمیم گیران در خصوص لغو تاثیرپذیری کنکور از سه سال آخر دبیرستان هستند. او در خصوص نحوه برگزاری امتحان عربی که اولین امتحان بود، به «اعتماد» گفت: «در حوزه های شهر های مختلف شاهد این بودیم که بی نظمی در سطح وسیعی در برگزاری اولین امتحان هماهنگ نهایی پایه دوازدهم بوده است. مثلا در ناحیه … اصفهان شاهد این بودیم که امتحان به جای اینکه ساعت 30: 7 شروع شود، 15: 9 شروع شده. در منطقه … تهران شاهد این بودیم که امتحان ساعت 8 و نیم شروع شده. این در حالی است که سوالات به همراه پاسخ های شان ساعت 55: 7 در کانال تلگرامی که سوالات را می گذارد، منتشر شده. برخی حوزه های امتحانی هم بچه ها را بعد از ساعت 30: 7به حوزه ها راه داده اند و این خودش شایبه تقلب را به همراه دارد.»، اما مشکلات به همین جا ختم نمی شود، سطح بی نظمی در برگزاری امتحانات بالاتر از این حرف ها بوده؛ کارت ورود به جلسه دانش آموزان هم با مشکلات عدیده ای توزیع شده است. «کارت ورود به جلسه در چهار الی پنج مرحله توزیع شده. کارت ها شماره صندلی مشخصی نداشتند و اگر داشتند خیلی های شان اشتباه بودند. حتی حوزه هایی داشتیم که قبل از شروع امتحان، پایه های دهم و یازدهم را به صف کردند، دانه دانه اسامی را خواندند تا دانش آموزان رفتند سر صندلی های شان.» این ها را یوسفی اضافه می کند. مشکل بعدی بحث انتظامات امتحانات بود. «حوزه ها به لحاظ مراقبتی و گشتن وسایل بچه ها و دستگاه های راکت مشکل داشتند. یکسری از حوزه ها رعایت می کردند و بازرسی بدنی را خوب انجام می دادند، اما یکسری حوزه ها از تایم ورود گذشته شده بود و بدون بازرسی بدنی یا استفاده از راکت، بچه ها را می فرستادند.» کانال های لو دادن سوالات هم که به قدری زیادند و در دسترس که با ساده ترین سرچ در تلگرام می توانید به همه شان دسترسی داشته باشید. به قول مادر یکی دانش آموزان، کافی است عبارت «خرید و فروش سوالات نهایی» را سرچ کنید، همه کانال ها برای تان بالا می آید.

امتحان مشورتی بود

مشکل بعدی امتحانات نهایی تایمی بود که به خاطر بی نظمی در آغاز جلسه، از دانش آموزان دریغ شده بود. بر اساس گفته های یوسفی، یکسری از حوزه ها که به جای 30: 7 امتحان را دیر شروع کرده بودند، امتحان 80 دقیقه ای را 50 یا 60 دقیقه ای برگزار کردند و تاکید داشتند باید سر تایم خودش تمام شود و برگه ها را جمع کردند. این ناقض حقوق دانش آموزان است که بین 20 تا 30 دقیقه از وقت واقعی جلسه از آن ها دریغ شد. «مشکل دیگر عدم نظارت درست مراقبین در جلسه بود، انگار امتحان مشورتی بود. موقع تحویل اوراق، آنقدر همهمه می شد که دانش آموزی اگر می خواست، می توانست از این فرصت استفاده کند و از دوستانش کمک بگیرد و جواب را داخل پاسخنامه بنویسد. این مشکلات برای امتحان اول خیلی بد است. آموزش و پرورش یکسال وقت داشت خودش را برای برگزاری امتحانات آماده کند. 4 تا 5 بار توزیع کارت شد، آنقدر مشکل پیش آمد که در نهایت گفتند با هر کارتی که دارید وارد حوزه شوید، ما به شما کارت می دهیم.» این مشکلات را یک طرف درنظر بگیرید، آنچه در ادامه می خوانید، اما نشان از سردرگمی آموزش و پرورش و ناتوانی مسوولان این حوزه در برگزاری یک امتحان ساده سراسری است. «برگه عربی انسانی پایه دهم را اشتبا ها به جای عربی تجربی تکثیر و توزیع می کنند که بعد از گذشت زمان زیادی و با اعتراض دانش آموز ها متوجه مشکل شده و برگه ها را جمع آوری می کنند.» این دو خط خود به تنهایی نشان از گیجی برگزارکنندگان آزمون می دهد و نیازی به ارایه مستندات محکم تر برای ثابت کردن این قضیه نیست. یوسفی می گوید: «آقای زارعی؛ رییس سنجش آموزش و پرورش تاکید دارند تقلبی صورت نمی گیرد. می خواستم بگویم مصداقش وجود دارد؛ نمونه اش عکس واضحی از حوزه امتحان بیرون می آید و قطعا از همان طریق جواب دقیق سوالات هم به داخل حوزه ارسال می شود.

سازوکار سازمان سنجش به این شکل است که در آزمون سراسری چند دفترچه و پاسخنامه را طبق پروتکل ها در زمان مشخصی توزیع می کنند و قبل از توزیع دفترچه و پاسخنامه جدید، دفترچه و پاسخنامه قبلی را جمع آوری می کنند و همچنین از داوطلبین مشکوک به تقلب نیز آزمون مجدد برای تایید صلاحیت داوطلب می گیرند. امسال آموزش و پرورش هم برای تامین امنیت آزمون سازوکار سنجش را در پیش گرفته و اوراق امتحانی را در فاصله 15 الی 20 دقیقه پخش می کند که هم باعث بی نظمی شدید شده و هم سازوکار ناقصی هست چرا که در سازوکار سنجش دفترچه های قبلی و پاسخنامه های آن قبل از توزیع دفترچه بعدی جمع آوری می شوند، اما در امتحانات نهایی به این شکل نیست و فقط اوراق را تکثیر و پخش می کنند. اما برای آزمون تایید صلاحیت اگر دانش آموزی بنا به هر دلیلی نمره 15 یا 16 یا کمتر دریافت کند و اگر در آزمون دیگری موفق به کسب نمره بهتر یعنی 19 یا 20 شود به احتمال زیاد طبق گفته های مدیران آموزش و پرورش آزمون مجددی از این دانش آموز برای تایید صلاحیت نمره در آزمونی که نمره بالایی دریافت کرده گرفته می شود.

پس همه این ها نشان می دهد تقلبی صورت می گیرد که این سازو کار ها را برایش درنظر گرفته اند. وقتی پای سرنوشت بچه ها در میان است و قرار است ارزیابی به این سه سال مربوط باشد، باید نیم نمره، 25 صدم هم مهم باشد. طرف ممکن است از پزشکی به پرستاری یا برعکس برسد. ما در این پویش دو سال و نیم است این ها را پیگیر هستیم، دست اندرکاران اعتنایی نمی کنند.» تصحیح برگه ها هم ورقی دیگر است از این داستان طولانی. «قرار بود تصحیح همه برگه ها الکترونیکی باشد و با مانیتور. طوری که مصحح نداند برگه کدام دانش آموز را تصحیح می کند، رندوم باشد. یک سال این اتفاق افتاد، امسال گفتند حجم برگه ها بالاست ما تصحیح ملی می کنیم. ما نمی دانیم تصحیح ملی یعنی چه. معلوم نیست می خواهند دستی تصحیح کنند یا چه.»

اگر سرما بخورم، دانشگاه را از دست می دهم

«من کلاس دوازدهم هستم، اگر سر یکی از امتحانات سرما بخورم و نتوانم درست درس بخوانم، ممکن است نتوانم به دانشگاه بروم.» این جمله یکی از بچه هاست. دانش آموز پسری که پایه دوازدهم است. مشهدی است و از نحوه برگزاری امتحانات دل خوشی ندارد. «آنقدر فاصله میزهای مان کم بود و بهم نزدیک نشسته بودیم که سروصدای بچه های دیگر نمی گذاشت تمرکز داشته باشم. در یک سالن اجتماعات با 150 دانش آموز، فقط 3 تا 4 مراقب بودند. آن ها هم از چیزی مراقبت نمی کردند، اصلا از کسی به خاطر تقلب برگه نگرفتند. من به چشم خودم دیدم داشتند تقلب می کردند. امتحان عربی، امتحان اول مان بود. به جای ساعت 30: 7 امتحان ساعت 30: 8 شروع شد. یکی از دوستانم تقلب کرده بود، استرس داشت که مراقب ندیده باشد و امتحانش را صفر رد کنند، به مراقب گفته بود از روی برگه دوستم نگاه کردم که سوالات را چک کنم، ببینم سوالات او هم مثل من است یا نه، اما مراقب گفته بود اشکال ندارد.» مادر همین دانش آموز هم در تکمیل صحبت های پسرش می گوید: «پسرم امروز گفت مامان فکر کنم سرما خوردم. چنان استرسی گرفته که اگر بیفتد چه اتفاقی برای کنکورش می افتد و چه بلایی سر تراز کنکورش می آید. حالا بچه من می گوید شیمی را 19 و نیم می شوم، این نیم نمره هم برای او استرس زاست، چون کلی در ترازش تاثیر دارد. انگار بچه ها از پایه دهم تا دوازدهم هر سال کنکور دارند. بچه من به هیچ عنوانی نباید مریض شود، از فک و فامیل نباید کسی بمیرد که استرس نگیرد و امتحانی را جا نماند. پایه دهم یکماه، پایه یازدهم یکماه و پایه دوزادهم سه ماه استرس می کشند؛ از اردیبهشت تا خرداد و تیر که نوبت دوم کنکورشان است.»

کنکور اردیبهشت را 300 میلیون تومان فروختند

مادر دیگری در راستای این گزارش با «اعتماد» صحبت کرد و اعلام کرد شما به راحتی می توانید به کانال های تقلب دسترسی داشته باشید. «خودم دیدم ساعت 50: 7 در کانال سوالات را گذاشته بودند. بعضی کانال ها 25 تومان برای کل سوالات می گیرند، برای تک درس 5 تومان می گیرند سوالات را به شما می فروشند. کانال ها زیادند. یک کانال هست مربوط به اخبار آموزش پرورش که می گوید سوالات را معلم ها و مراقب ها باید فرستاده باشند، چون عکس نشان می دهد سوالات روی میز است و روی صندلی بچه ها نیست، سریع هم کلیدهایش می آید. از این تقلب ها خیلی زیاد است. در تلگرام سرچ کنید خرید و فروش سوالات نهایی، کانال های زیادی بالا می آید. تازه کانال هایی هم هستند که خرید و فروش سوالات کنکور می کنند آن ها به ریال پول نمی گیرند، تتر می گیرند. کنکور اردیبهشت را 300 میلیون بسته بودند. چند حالت هم دارد اگر 6 ساعت پیش سوالات را بخواهید یک قیمت دارد، اگر 12 ساعت قبل بخواهید قیمتش فرق می کند.» همین مادر در ادامه می گوید: «مثلا دستگاه فلزیاب در ورودی جلسه گذاشته اند، اما کلید خانه که در جیب پسرم بود را اصلا نفهمید و از آن رد شد. آنقدر چسبیده به در فلزی است و دایم دارد بوق می زند که کسی نمی فهمد در جیب دانش آموزان چه هست.»

کنکور بهترین روش برای تست بچه هاست.

اما «لادن تیموری طولابی» پیگیرتر از بقیه در پویش برای این مساله تلاش می کند. او رتبه یک کنکور تجربی سال 73 و در حال حاضر عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران است. به «اعتماد» می گوید: «8 ماه است درگیر این مساله ایم. خارج از بحث امنیت امتحانات، نظرمان این است امتحان نهایی، چون تشریحی است، قسمت تصحیح نمی تواند حق مطلب را ادا کند. ممکن است در یک درسی دانش آموز از راه حل های مختلف به جواب آخر برسد، اما، چون خلاقیت به خرج داده و به راه آخر رسیده، نمره نگیرد. مصحح ها یک کلیدی دارند بر اساس آن جلو می روند، مصحح غیر استاندارد گذاشته شده؛ معلم فیزیک، درس سلامت و بهداشت را تصحیح می کند، اگر یک جایی دانش آموز در جواب سوال چه ماده ای ویتامین سی دارد، به جای کلم بنویسد پرتقال، نمره نمی گیرد. این جا هم مساله امتحان تشریحی یکی طراحی سوال است، یکی تصحیح. قبل از امتحانات نهایی با کارشناسان شورای عالی انقلاب فرهنگی صحبت کردیم، نتیجه نگرفتیم. در درس هایی مثل ریاضی و هندسه این بیشتر مشهود است. مثلا دانش آموزی داشتیم که فکر می کرد نمره کامل می گیرد، اما مثلا، چون ساده کردن کسر را ذهنی انجام داد، نمره نگرفت.» تیموری معتقد است تراز ها به طرز متفاوت و عجیبی تحت تاثیر نوع آزمون و سختی و آسانی سوالات هستند. «پارسال ترازدهی وحشتناک داشتیم، در درس عمومی یادم است ادبیات 20 با 19 که ممکن است 19 آن مساوی 20 باشد، تراز 2 هزار تا فاصله داشت. این در درسی که ضریبش بالاست خطرناک است. بچه ها را از رشته ای در شهر دیگر می اندازند به رشته ای در شهر دیگر. کنکور بهترین روش برای تست بچه هاست. امتحان نهایی هیچ چیزش الکترونیکی نیست، فقط اسکن اوراق انجام می شود که در اسکن هم مشکلاتی هست.» «از سوی دیگر ایجاد استرس در بچه ها از سال دهم کار خطرناکی است. بچه پایه دهم در اوج نوجوانی است. بحران بلوغ دارد. دارد خودش را، استعدادش را پیدا می کند. اصلا ممکن است تغییر رشته دهد، ممکن است درس نخواند، ممکن است پشت کنکور بماند، سال ها بعد برود سربازی، بعد بخواهد کنکور بدهد. این طرحی که از دهم و یازدهم داریم نمره نهایی را در کنکور تاثیر می دهیم، بچه ها را دچار استرس می کند. اگر امتحانی را بد بدهند، روحیه شان را می بازند. خیلی از بچه هایی که درس خوان هستند، پیش روانپزشک می روند و قرص می خورند. خیلی ها دنبال ترک تحصیل یا مهاجرت هستند. ما باید طوری برنامه ریزی کنیم که پایه دهم و یازدهم نوجوانی کنند، نه اینکه استرس کنکور داشته باشند.» «امتحان نهایی از شنبه شروع شده، نکته این است که نهایی ها بر خلاف امنیتی که در کنکور هست و کسی موبایل و هندزفری نمی تواند ببرد، از چنان امنیتی برخوردار نیست. در بعضی حوزه ها خیلی چک و سخت گیری نمی کنند موبایل دست کسی باشد. این به ضرر بچه ای می شود که در حوزه سخت گیر افتاده. علاوه بر همه مشکلات تصحیح و تشریحی بودن امتحان، امنیتش حفظ نشده. روز سه شنبه شیمی پایه دوازدهم بوده، بچه ها نشستند سر جلسه، یک دقیقه بعد از شروع یعنی 31: 7 سوالات پخش شده. آموزش و پرورش گردن نمی گیرد. در حوزه هایی مثل گرگان تا 30: 8 بچه ها داخل می رفتند. این در شرایطی است که حتی 25 صدم هم در تراز تاثیر دارد و آن را 500 تا بالا پایین می کند. در این روش، پایداری برخورد دیده نمی شود، در صورتی که کنکور یک روز است، برای آن روز کلی تمهیدات است؛ نیروی انتظامی، سپاه، وزارت کشور هستند. ممکن است اینترنت سراسری را قطع کنند، اشکالی هم ندارد. اما الان نمی توانند این کار را برای امتحانات نهایی بکنند، چون هر روز امتحان است. از اول خرداد تا آخر ماه امتحان داریم؛ دهم، یازدهم روز های زوج و دوازدهم روز های فرد. تمام روز ها درگیرند، حتی اگر گردن سازمان ملی سنجش هم بیفتد، نمی تواند از پس یک امتحان یک ماهه در کشور و امنیتش بربیاید. عملا حق و ناحق زیادی می شود. همین امتحان نهایی قرار است روی 60 درصد کنکور بچه ها تاثیر بگذارد. حتی کسی که کنکور انتخاب رشته نمی کند، سال بعد برای ترمیم باید دهم و یازدهم را شرکت کند و این ترمیم نمره را داشته باشد. در عین حال نمرات نمی تواند در امتحانات متفاوت، تراز مساوی بدهند. ممکن است 20 امسال شیمی، تراز 10 هزار بدهد، اما 20 شیمی پارسال، 12 هزار بدهد، چون سخت تر بوده. اگر دانش آموزی امسال درسی را 20 بگیرد، اگر امتحان آسان باشد ترازش 10 هزار می شود، اگر بدشانسی بیاورد و پشت کنکور بماند، یک تراز 10 هزار دستش است که سال بعد دوباره باید شیمی را امتحان بدهد که تراز جدیدش مشخص شود. این مساله استرس فراوانی برای بچه ها ایجاد کرده، حتی در حوزه هایی مثل تنکابن، معلم عربی، عربی را رسانده، معلم شیمی، شیمی را.» از نگاه تیموری، بچه های دهم و یازدهم استرس کنکور را ندارند و هنوز نمی دانند راس تایم رسیدن در امتحان چقدر مهم است. «دانش آموز پایه یازدهمی ساعت 10: 7 رسیده، راهش ندادند، صفر رد شده. او باید تا سال بعد بایستد، شیمی دهم و یازدهم را باهم امتحان بدهد. اگر در شهریور شیمی را امتحان دهد، آن نمره برای ترمیم معدل و تاثیرش در کنکور تاثیرگذار نیست. این یکی از مشکلات اساسی است. شما 50 درصد کنکور را تستی می دهید، 50 درصد دیگر معدل تان است که شامل همه درس ها می شود، آنهم با این وضعیت امتحان گرفتن.» بحث تقلب در امتحانات نهایی و کنکور بحث جدیدی نیست، اما آنچه آن را مهم می کند بخشنامه جدید است که سال دهم و یازدهم را هم به معدل تاثیرگذار در کنکور افزوده است؛ و بی تفاوتی مسوولان که همچنان مساله را از اساس انکار می کنند. از نگاه آن ها هیچ وقت هیچ جا تقلبی صورت نمی گیرد و نگرفته است. اما کاش سرنوشت بچه های پشت کنکور را کمی بیشتر جدی بگیرند و برای حل این بحران ها اقدامی کنند.