آنچه باید درباره جشنواره کن امسال بدانید؛ همه مسافران کن در یک قطار/ از گفت وگوی فرانسیس فورد کاپولا تا روایت نویسنده «گاو خشمگین» از فیلم تازه اش

*امید بی نیاز: این نوشته؛ در حد توان، به همه آثار بخش مسابقه، ایده ها و افکار فیلمسازان، و بحث های مرتبط با آثارشان می پردازد.

خرده روایت های یکی از «بچه های سینما»

اصطلاح مطبوعاتی و مشهور «بچه های سینما» به نسلی اشاره دارد؛ که پس از جوانه های پساکلاسیسم؛ به عرصه آمدند. مارتین اسکورسیزی، استیون اسپیلبرگ، برایان دی پالما، جورج لوکاس و البته مشهورترین آنها (فرانسیس فورد کاپولا) که دودل و آشفته؛ سرانجام به ساخت رمان پرفروش ماریو پوزو (پدرخوانده) رضایت داد. حالا فیلمساز نامدار 86 ساله، با رویای روزگار جوانی؛ فیلم جدید را ساخته؛ و بارِ سفرش را به سوی جاده کن بسته است.
آنچنانکه که رسانه های بین المللی می گویند؛ بخشی از املاک شخصی اش را فروخته و هزینه ای120 میلیون دلاری؛ برای «مگالوپلیس» جمع کرده است. او حدود 15 سال پیش، آخرین فیلمش (تویکست) را ساخت و هزینه اش تقریباً 7 میلیون بود. با این حال؛ فیلم جدیدش با عنوان؛ «اَبَر شهر» یا منطقه ی اَبَرشهری (Megalopolis) از جانب منتقدان، «یک پروژه پُرشور» و «45 ساله» عنوان شده است.
پایگاه خبری جامعه فیلم های مستقل (ایندی وایر) از زبان ریچارد بگز؛ طراح صدای کاپولا، می نویسد؛ فرانسیس، ایده «منطقه ابرشهری» را در طول فیلمبرداری فیلم اینک آخرالزمان (1979) تجسم کرد. به گفته ی بگز؛ تجسم ذهنی کاپولا ترسیم «یک اپرای غول پیکر» بود. اپرایی که در طول چهار شب؛ در فضایی شبیه به معماری مراکز جغرافیایی ایالات متحده؛ نمایش داده می شود؛ و مردم از سراسر جهان می آیند؛ و به تماشایش می پردازند.
سه لوکیشن انتخابی اولیه فیلمبرداری؛ شهرهایی شبیه و در قد و قواره ی؛ رم، مونترال یا نیویورک بوده است. پیتر کاوی؛ منتقد و مورخ با سابقه ی سینما؛ درکتابش با عنوان (THE “Apocalypse Now” Book ) زمان نگارش فیلمنامه را 1983 می داند. به گفته وی؛ کاپولا ابتدای سال 1983 را به نوشتن فیلمنامه اختصاص داد؛ و چهارصد صفحه از یادداشت ها و بخش های فیلمنامه را در دو ماه گردآوری کرد. کاوی همچنین؛ از لوکیشنی همچون رم؛ داستانی شبیه «اولیس» جیمز جویس؛ و روایتی نو؛ از هومر در «دوبلین مدرن» سخن می گوید که ذهن کاپولا را تسخیر کرد.
فیلم از نظر داستان؛ دو خطِ سیر بیرونی و اجتماعی؛ و درونی و فردی؛ را دنبال می کند. شهری بر اثر حادثه از بین می رود. حالا، جوانی آرمانخواه (سزار) در پی ساختن دوباره این شهر است. آن سو؛ شهرداری خودمحور (فرانک) سد راه اوست. کاراکتر سومی که این، وسط قرار دارد، دختر شهردار(جولیا) است. گره طلایی داستان در جایی است که جولیا، عاشق کسی می شود؛ که با پدرش در تقابل است.

دو مصاحبه ی فرانسیس فورد کاپولا در این زمینه؛ گوشه ای از داستان و محتوای آن را ارایه می دهد. نخست گفت وگوی وی، با «هری جی نولز»؛ نویسنده و گزارشگر که در سایت؛ اخبار جالب نیست (Ain’t It Cool News) بازتاب داده شده است. کاپولا در بخشی از این گفت وگو که از یک سو؛ در رابطه با داستان؛ و از سوی دیگر با لوکیشن است، می گوید: «نیویورک مدرن؛ از بسیاری جهات، یک استعاره است – زیرا اگر در نیویورک قدم بزنید؛ و به اطراف نگاه کنید، می توانید؛ رم را در آنجا بسازید، اما در نهایت چیزی که در خطر است؛ -آینده- است، ما از قبل می دانیم؛ که برای رم چه اتفاقی افتاد. رم به یک امپراتوری فاشیستی تبدیل شد. آیا این همان چیزی است که در انتظار ماست؟»

گفت وگوی دوم با مجله بین المللی فصلنامه مردان (Gentlemen’s Quarterly) است که در هند، اسپانیا، استرالیا و بریتانیا هم؛ همزمان منتشر می شود. یکی از وظایف این مجله؛ انتخاب «مرد سال» است. کاپولا در این مصاحبه؛ تصویر بیشتری ارایه می کند و توضیح می دهد؛ این فیلم «یک داستان عاشقانه» است. دنیای یک زن؛ بین وفاداری به دو مرد، تقسیم می شود، اما تنها بحث دو مرد نیست. چون هر مردی با یک اصل فلسفی می آید، یکی پدرش است که او را بزرگ کرده است، زبان لاتین را به او یاد داده؛ و به چیزهای زیادی باور دارد. در واقع به دیدگاهی قدیمی تر از جامعه؛ از نوع دیدگاه مارکوس اورلیوس (پادشاه علاقه مند به فلسفه) متعهد است. اما دیگری (مرد دوم) که عاشق است، دشمن پدر به شمار می رود!
کاپولا؛ در این دوراهی تنش دراماتیک؛ گریزی می زند و با اشاره به معضل کنونی بشر (بحث زباله و نابودی طبیعت) می گوید:« اما بیایید به آینده بپریم، بیایید از روی همه این زباله ها بپریم. این زباله ها، بشریت را برای 10000 سال آلوده کرده است، بیایید آنچه را که واقعاً هستیم، باشیم! لحظاتی را که روشنفکر، دوستانه و شاد هستیم، پیدا کنیم!»
سه کاراکتر اصلی فیلم نیز؛ انتخابی متفاوت به نظر می رسند. آدام درایور (بهترین بازیگر جشنواره ونیز) ایفاگر نقش سزار است. ناتالی امانویل (چهره دهه90 تیاتر لندن) جولیا را بازی می کند. فارست ویتاکر (برنده اسکار و جایزه بهترین بازیگری کن) نیز، به ایفای نقش شهردار فرانک سیسروف می پردازد.
آدام درایور؛ بازیگر نقش سزار؛ در مصاحبه با مجله چهره (The Face) فلسفه وجودی و کنشگری شخصیت فیلم را شبیه کاپولا، توصیف می کند و می گوید: «سزار یک آرمانگرا است. او خیلی فرانسیس [فورد کاپولا] است، او هر شیوه ای را بررسی کرده که مردم چگونه بتوانند؛ کاری را انجام دهند. تلاش می کند که آنها در «پاسخ درست» گیر نکنند. این ایده ای است که حرکت را به من نشان می دهد و فرانسیس را منعکس می کند.»
فیلم یک اکران محدود و خصوصی هم؛ برای توزیع کنندگان داشته؛ که با واکنش های متفاوتی روبه رو شده است. یکی از افراد کارکشته این حوزه؛ که هالیوود ریپورتر با وی مصاحبه؛ و او را از پیشکسوتان توزیع معرفی کرده، می گوید: «باور اینکه تهیه کننده ای از جیبش پول نقد بگذارد، همه چیز را برعهده بگیرد؛ و بعد هزینه های فیلم جبران شود، برایم دشوار است. اما احتمالا فیلم طرفداران زیادی پیدا خواهد کرد»
این درحالیست؛ که مایک فلمینگ جونیور منتقد و گرگوری ناوا کارگردان؛ آن را ستوده اند. رایان نورتروپ، نویسنده مستقل؛ نیز فیلم را ترکیبی از متروپلیس و کالیگولا (1979) توصیف کرد. همچنین؛ برایان ولک؛ گزارشگر ارشد (Indiewire) نوشت: «فیلم درباره تمدنی است که بر لبه ی طاقچه ای متزلزل می چرخد؛ تمدنی که در گرداب حرص، آز، خودشیفتگی و جَوسازی گرفتار است؛ و سرانجام خودش را می بلعد.»
با همه تفاسیر؛ فرانسیس فورد کاپولا، با سابقه 2 نخل طلا، چهار اسکار، خاطره کارگردانی فیلمی (پدرخوانده) که بارها در لیست 100 فیلم تاریخ سینما، به صدر رفته؛ و دوباره به میانه بازگشته، به کن می رود. رویدادی که در طی سالیان؛ نشان داده که مثلاً اگر؛ لیستی از جانی دپ، ویم وندرس، میشاییل هانکه، فرانچسکو رزی، وونگ کار وای و… در فستیوال پنجاهمش می درخشند! شرایط عادی است! چون خیلی ساده می توان به سراغ گونه دیگری از سینمای تجربی و هنری رفت؛ و نخل طلا را به فیلمی با هزینه های حداقلی؛ همچون طعم گیلاس؛ ساخته سینماگر معاصر ایرانی (عباس کیارستمی) اهدا کرد.

اما؛ «پل شریدر» نیز فیلم «اوه، کانادا» را کارگردانی کرده؛ و به بخش مسابقه کن آورده است. او دوست قدیمی مارتین اسکورسیزی است؛ و ناخودآگاه اسمش با «بچه های سینما» گره می خورد. شریدر؛ نویسنده «راننده تاکسی»، گاو خشمگین، آخرین وسوسه مسیح و احیای مردگان (ساخته های اسکورسیزی) است که هرکدام شهرتی جهانی دارند. فیلم جدید او؛ «اوه، کانادا» فیلمنامه ای اقتباسی؛ براساس رمان مطرح؛ « Foregone» از راسل ارل بنکس شاعر، است. مردی که اندیشه خود را بر بنیاد «دنیای بدون برده» می دانست. منتقدان سبک رمانویسی او را به خاطر گزارش های مفصلی از نزاع های خانگی و درگیری های روزانه شخصیت های معمولی ستوده اند. قهرمانانش اغلب افراد عادی هستتند؛ و مهمتر از آن؛ به حاشیه ی اجتماع رانده شده اند. راسل ارل بنکس که پارسال، درگذشت، اغلب از دنیای کودکی خود الهام می گرفت و دو تم «اخلاق» و «رابطه فردی» را به طور گسترده ای در آثارش دنبال می کرد. با این حال؛ «پل شریدر» نیز استاد فیلمنامه های اقتباسی؛ و از شماره یک های این حوزه است. او احتمالاً؛ در مواجهه با رمان نویسنده فقید؛ با زاویه دید ایده ال خود، برخورد خواهد کرد. شیوه ای از بازنمایی واقعیت، که همواره در طول سالیان با آن دست وپنجه نرم کرده است. چراکه وی؛ از بیوگرافی نویسان درجه یک است و همواره برای پُرکردن فاصله بین واقعیت زندگی افراد؛ و بازنمایی سینمایی آن؛ آه و افسوس و گلایه ی منحصربه فردی داشته است.
«اوه کانادا» درباره زندگی یک نویسنده اجتماعی و منتقد جنگ است. او به خاطر اعزام اجباری به جنگ ویتنام، به کانادا فرار می کند. حالا هم در سالیان پایانی عمرش است؛ و با بیماری سخت دست و پنجه نرم می کند. بی شک؛ رمان، حس زنده و ترسیم دقیق زندگی خود شاعر و رمانویس فقید (راسل ارل بنکس) است. او سال ها با بیماری در مبارزه بود. سرانجام باخت و بار سفر ابدی بست. «ریچارد گی یر» بازیگر مشهور؛ نقش شخصیت محوری فیلم را بازی می کند. نشریه «ورایتی» در همین باره نوشته است: «شریدر اخیراً سه گانه فیلم هایی را با تمرکز بر مردانی که با خود می جنگند، کامل کرده است. او، مجموعه ای از بازی های کم نظیر و در عین حال انفجاری؛ را توسط بازیگران سن خاصی؛ به تصویر درآورده است. ایثن هاک در «نخستین اصلاح شده» محصول 2017، اسکار آیزاک در (شمارنده کارت- 2021) و جویل ادگرتون در (استاد باغبان- 2022) قابل اشاره اند. شریدر در هر سه فیلم، نقش آفرینی های آنها را گزیده و کارآمد ساخته است. چنانکه هر حرکت غیراردادی می تواند؛ ستاره سینما را تحت تاثیر قرار دهد؛ تا مردان میانسالی را در آستانه یک پیشرفت روحی؛ یا فروپاشی عصبی ، خلق کند.»
ورایتی با اشاره به بازی ریچارد گی یر در فیلم ژیگولوی آمریکایی (ساخته ی پل شریدر) از همکاری این دو، پس از 40 سال می گوید؛ و یادآور می شود: «شریدر درست به هدف زد! او قدرتمندترین کارگرد ریچار گی یر را به کار گرفت. همانطور که قبلا این توانایی را به کار گرفته بود. نیرومندترین کارگرد گی یر؛ که در حافظه می ماند. شریدر، نویسنده است، اما او در مورد فیلمسازی در دنیای مدرن هم، واقع بین است.»

خود شریدر نیز در گفت وگویی به ورایتی، می گوید: «وقتی شما چنین فیلمی می سازید، به بازی های عالی نیاز دارید، همانطور که برای جذب علاقه مندان؛ به فیلمی عالی نیاز دارید. من و ریچارد گی یر با هم؛ برای این دستیابی به این بهترین ها کار می کنیم» گفتنی است؛ پل شریدر برای دانشجویان سینمای ایران؛ چهره ای آشنا و نوستالژیک است. او چند سال پیش؛ در زمان برگزاری جشنواره فجر؛ به تهران، سفر کرد و در دانشکده سینما- تیاتر (دانشگاه هنر تهران) به برپایی کارگاه فیلمنامه نویسی پرداخت.
سوای این دو کارگردان نسل قدیم؛ «الیور استون» هم؛ در کن حضور دارد. ابتدا، خبر فیلم او در بخش مسابقه منتشر شد؛ و حالا فیلمش (لولا) در جدول «اکران ویژه» خودنمایی می کند. سایت «Sortir Paris» درباره لولا نوشته است: الیور استون در حال رونمایی از مستند مورد انتظار خود “Lula” در جشنواره فیلم کن 2024 است. «لولا» جدیدترین فیلم اضافه شده؛ به مجموعه پُرستاره کن است که شامل فیلم های جدیدی از پل شریدر، فرانسیس فورد کاپولا، یورگوس لانتیموس، آندره آ آرنولد، دیوید کراننبرگ، شان بیکر، جیا ژانگکه و پایولو سورنتینو می شود.
این رسانه می افزاید: استون این مستند را در مورد رییس جمهور منتخب برزیل؛ لوییز ایناسیو لولا داسیلوا فیلمبرداری کرد که شامل حبس این حاکم، بین سال های 2018 تا 2019 و بازگشت او به قدرت می شود. استون در سال 2021 در حال تولید این فیلم بلند بود که در آن زمان لولا داسیلوا؛ هنگام فیلمبرداری در کوبا به بیماری کووید مبتلا شد. همچنین؛ الیور استون در جریان بازدید از پاریس؛ به خبرگزاری فرانسه گفت: «این مستند در مورد فرآیند حقوقی است، چه اتفاقی افتاد که رییس جمهور یک کشور مرفه (برزیل) را به جرم فساد به زندان انداختند، این مسیله؛ واقعاً در این کشورها غیرعادی نیست.»
الیور استون در دنیای سینما، به عنوان یکی از مشهورترین کارگردانان دهه 90، سرسخت ترین منتقد جنگ ویتنام- با سه گانه «ویتنام از پشت عینک» شناخته می شود. «متولد چهارم ژوییه» دومین فیلم از این سه گانه؛ شرح حال، یک سرباز آمریکایی است که هر دو پایش فلج است و حالا به یک ضد جنگ ششدانگ و تمام عیار بدل شده است. فیلم سوم این سه گانه (آسمان و زمین) گامی فراتر رفته؛ و قهرمانش یک زن کشاورز ویتنامی است. او همچنین فیلم مشهور «قاتلین بلفطره» را در کارنامه اش دارد. اثری که بیش از آنکه؛ نقد خشونت باشد، نقد رسانه های جنجالی است که از موضوع خشونت، پول درمی آورند. استون این فیلمنامه را بر پایه ی داستانی از فیلمساز صاحب سبک «کویینتین تارانتیو» به شیوه «بانی و کلاید» از آثار مشهور تاریخ سینما نوشت. بانی و کلاید؛ شرح حال زوجی روانی و بزهکار دون پایه است؛ آنها، برای یک زندگی ماجراجویانه؛ به دزدی روی می آورند. الیور استون؛ همزمان با سی و ششمین جشنواره فجر به ایران آمد. او سخنرانی مفصلی درباره موضوعات گوناگون داشت. شاید یکی از سرفصلهای اصلی سخنانش این بود: «ایران همیشه من را شگفت زده می کند.»
اما از نسلهای جوانتر؛ شان بیکر 53 ساله؛ با «آنورا» در جشنواره کن حضور دارد. فیلمسازی از جریان سینمای مستقل؛ که همواره به خاطر جسارت در انتخاب سوژه هایش مورد ستایش بوده است. برخی از منتقدان به او لقب «خالق سناریوهای کاملاً انسانی و دلسوزانه» داده اند. او قهرمانانش را از میان آدمها فرودست و آسیب پذیر جامعه می سازد. مهاجران بی خانمان، رانده شده های جامعه، زنان خیابانی، مردمان خرده فرهنگ های در حال نابودی و… دنیای درام و کلمات او را درنوردیده اند. وی در گفت وگویی با سوفی مونک کافمن؛ نویسنده «مجله فیلمساز» ادعا می کند؛ که بیشتر از هر چیزی فیلم های دوران استعمار بر او تاثیر گذاشته است. اما این دیدن با حفظ الگوی «کارگردان- مرد قابل اعتماد» همراه است. شاید تفسیر این جمله کارگردان با ضرب المثل فارسی لقمان حکیم – ادب از که آموختی؛ از بی ادبان- بهتر درک شود. «آنورای» او البته، بسیار سربسته معرفی شده است. اما شرکتی که قرار است؛ فیلم را بخرد؛ آن را یک کمدی رمانتیک ماجراجویانه ذکر کرده است. اثری که از زیبایی شناسی سینمای دهه 70 بهره می برد. همچنین؛ برای اولین بار پای شخصیت های ثروتمند به داستان های شان بیکر؛ باز شده و آدمهایی از طبقات مرفه هم در فیلم حضور دارند.

*سینمای هنری؛ سینمای همیشه تجربه گرا

فرانسوی ها با 5 فیلم در هفتاد و هفتمین جشنواره کن حضور دارند. ژاک اودیار برنده نخل طلا (2015) هم اکنون «امیلیا پرز» را ساخته و در کن نمایش می دهد. امیلیا پرز؛ به دنیای یک سرکرده ی کارتل مکزیکی می پردازد. فردی به او کمک می کند؛ تا تغییر جنسیت دهد و با این هویت جدید؛ از ساختار مافیایی کارتل فرار کند. فیلم در ژانر کمدی جنایی موزیکال است و کارلا سوفیا گاسکون و سلنا گومز در این فیلم بازی می کنند. بودیار شیفته و سازنده شخصیت پردازی نمادین است. شاید دنیای ذهنی او را در برخورد با شخصیت پردازی داستانی؛ در تحلیل و گفت وگویی بلند؛ از جیسون سولومونز منتقد سینما بهتردید. جایی که او با کلمه «جالب» به ویژگی ظاهری خود اودیار؛ و شباهتش با آدم های داستانی وی می پردازد: «مردی که با عینکی از شیشه های لبه دار، کُت تَکِ شیک و کراوات، کمی شبیه یک جنتلمن انگلیسی، کمی شبیه ژاک تاتی و کمی شبیه یک گانگستر است!» اودیار در واکنش به این توصیف و کلمه «جالب» از منتقد، جواب می دهد؛ که امیدوار است؛ قهرمانان فیلم هایش از منظر «نمادین بودن» جالب باشند. این کارگردان در ادامه بحثش که در «گاردین» منتشر شده؛ یادآور می شود؛ فیلم وی، چهره های به یاد ماندنی؛ شمایل های امروزی مرد؛ یا زن تولید می کند. افرادی که نماد زمان خود، هستند؛ در زمان خود ماندگارند؛ و زمان خود را تعریف می کنند، پس سینما جالب ترین چیز دنیاست! اودیار می گوید: «لازم نیست قهرمانان را دوست داشته باشید. قهرمان فیلم من؛ صرفاً برای نشان دادن ظرفیت مقاومت فردی وی؛ به خاطر توانایی او در تعیین اصول خودش؛ و زندگی شخصی اش، وجود دارد.»
این درحالیست که جیسون سولومونز منتقد؛ شخصیت های اودیار را «اکسپرسیونیستی» و «نوآر» می خواند. درست شبیه کارگردان که با آن ظاهر نمادینش؛ مدام از روی صندلی به سایه و روشنایی می غلتد. اودیار در این باره می گوید: «دوست ندارم؛ مردم اینقدر فیلم های من را جدی بگیرند. من درباره سینما، خیلی جدی هستم. هر بار که دوربین را برمی دارم، در قبال آن احساس مسیولیت می کنم، اما این، نقش من است. ولی، تماشاگران باید با من پرواز کنند، باید به جایی بروند که تصاویر آنها را می برد. فیلم هم؛ باید مثل همه فیلم های خوب باشد، فیلم خوب، در ریالیسم ریشه دارد، اما نباید از شعر غافل شد، داستان انتزاعی است، نه قطعی!»
«ژیل للوش» دیگر کارگردان فرانسوی؛ «قلب های تپنده» را در بخش مسابقه دارد. فیلم؛ یک کمدی رمانتیک و بر پایه رمانی از نویل تامپسون ایرلندی (جکی، جانسر رو دوست داره باشه؟) است. داستان یک برش زمانی 20 ساله را در برمی گیرد. ماجرا به دلداگی دو نوجوان؛ در شمال شرق فرانسه می پردازد. آنها؛ عاشقانه همدیگر را دوست دارند. دختر از خانواده ای متوسط و پسر از طبقه کارگر است. اما ماجرای عشق جکی و جانسر؛ با سرعت به شکست، محکوم می شود. پسر به یک بزهکار بدل شده؛ و 12 سال در زندان می ماند.
للوش 52 ساله، طی این سالیان؛ در کسوت بازیگر و کارگران ظاهر شده است. سابقه ی بازیگری او (50 فیلم) بر کارگردانیش می چربد؛ و بارها نامزد جوایز معتبر بوده است. با این حال؛ او در توضیح فاصله میان دو دنیای بازیگری و کارگردانی؛ به مجله «فرانس توودی» می گوید: «حالا متوجه می شوم که سرعت همه چیز، خیلی کم شده و دلم برای آن فعالیت (بازیگری) تنگ شده است. زمانی که به عنوان بازیگر کار می کنید، یک درگیری فکری و احساسی بسیار متفاوت دارید. البته از آن لذت می برید، اما زمان زیادی را با انتظار در سر صحنه فیلمبرداری می گذرانید. من فکر می کنم که می خواهم به جای بازیگری، زمان بیشتر را صرف کارگردانی کنم.»
درست برعکس «ژیل للوش»؛ دیگر کارگردان فرانسوی حاضر در کن؛ فیلمش را در جنوب شرقی؛ این کشور ساخته است. «الماس وحشی»، عنوان فیلمی از آگاته رایدینگر؛ سینماگر جوان و تجربه گرای این کشور است؛ که حالا با مشاهیری از دنیای سینما برای نخل طلا رقابت خواهد داشت. منتقدی فرانسوی او را یکی از چهار زن درگیر برای تصاحب نخل طلا؛ و البته ناشناخته ترین آنها، دانسته است. زنی که «الماس وحشی» نخستین فیلم بلندش است و دو کار قبلی اش؛ در قالب فیلم کوتاه بوده اند. منتقد بر این باور است؛ که این کارگردان از نوعی «زیبایی شناسی چیره» برای صحبت از زنانگی شگفت انگیز بهره می برد. زنی که یک جهان بی رحم را با رویکردی بسیار زیباشناختی، فیلمبرداری می کند. آگاته رایدینگر برای فیلم های در انتظار ژوپیتر (2018) حوا (2019) و الماس وحشی (2024) شناخته شده است. شخصیت محوری فیلم جدیدش؛ دختری به نام «لیان» است؛ که در شهر بندری فرژوس با مادر و خواهر کوچکش، زندگی می کند. او دیوانه ی ظاهر و فیزیک خودش است؛ و هدفش از زندگی؛ شهرت است. سرانجام درمی یابد که تلویزیون سکوی پرشی برای دستیابی به این هدف (مشهور شدن) به شمار می رود.

دیگر فیلمساز زن این رقابت؛ کورالی فارگیت کارگردان 48 ساله اهل پاریس است. هنرمندی که جذبه دنیای سینما و رویای فیلمسازی؛ از همان 16 سالگی او را در کسوتِ شخصیتی حرفه ای و درگیر با هنر هفتم درآورد. مرکز مطالعات سینمایی و مدرسه فیلم پاریس، محل تحصیلش شد؛ و از همان دوران نوجوانی برای نگارش فیلمنامه و کار عملی در آتلیه فیلم، دانش آموز برگزیده بود.
فیلم جدیدش (ماده- The Substance) تهیه کننده آمریکایی دارد؛ اما به هرحال؛ فیلمساز، جزو جریان سینمای تجربی فرانسه است. فیلم؛ به عنوان اثری در ژانر ترسناک معرفی شده است. فارگیت؛ از جانب منتقدان به خاطر بافت گرافیکی فیلم هایش؛ تحلیل شده است. طوری که او به شیوه خودش؛ و با اله مان طنز صحنه های ترس و خشنوت را متعادل می کند. آخرین فیلم بلند او (انتقام) با الهام از «مکس دیوانه: جاده خشم» و بازی ماتیلدا لوتز بازیگر ایتالیایی در مراکش فیلمبرداری شد. سه عنصر «تعلیق»، «دوربین صمیمی با سوژه» و «استفاده از نمادها برای بیان مسیله ساده» از اصول ایده آل کورالی فارگیت در فیلمسازی است.
دو کارکردان فرانسوی دیگر؛ جمع سینمایی این دیار؛ را تکمیل کرده اند. نخست؛ میشل آزاناویسوس؛ کارگردان فیلم مشهور «آرتیست» است که برنده 5 جایزه اصلی اسکار و 3 گلدن گلوب شد. اثری که کاملاً سیاه و سفید و صامت (بدون صدا) فیلمبرداری شد؛ و تحسین منتقدان را برانگیخت. او این بار؛ فیلمی انیمیشنی با عنوان «گرانبهاترین محموله ها» را ساخته است. اما کارگردان فرانسوی دیگر حاضر در بخش رقابتی؛ کریستف اُنوره؛ منتقد، رمان نویس و کارگردان تیاتر و فیلم است. او «مارسلو میو» را با موضوع بازیگر پرآوازه ایتالیایی (مارچلو ماسترویانی) ساخته است. فیلم با بازی دختر ماسترویانی (کیارا ماسترویانی) همراه است؛ و گفتمان نهایی درام؛ تاثیر سایه ی پدر؛ بر زندگی دختر به زبانی روانشاختی است. کیارا در یک شب تابستانی؛ ناگهان به خودش می گوید؛ ترجیح می دهد از این به بعد؛ زندگی پدرش را داشته باشد. بنابراین؛ حالا مثل پدرش لباس می پوشد، مانند او صحبت می کند، مثل او نفس می کشد؛ و آن را با چنان تسلطی ارایه می دهد که افراد دور و برش؛ آن را باور می کنند؛ و او را صدا می زنند: «مارچلو!»
بازیگر دیگر فیلم نیز، مادر کیارا؛ همسر مارچلو ماسترویانی (کاترین دنو) است. او از ستاره های قدیمی سینمای فرانسه به شمار می رود. عمده شهرتش علاوه بر جوایز متعدد جهانی؛ به خاطر ارایه چهره زنان منزوی؛ با کاراکتر سرد و زیبایی اسرارآمیز در آثار مشاهیر تاریخ سینما (لوییس بونویل، فرانسوا تروفو و رومن پولانسکی و…) است.

سینمای تجربی همسایه ها و کارهای نو

پایولو سورنتینو؛ سینماگر ایتالیاییِ برنده جایزه اسکار و بسیاری از جشنواره های درجه یک؛ شاید برای برخی مخاطبان عام هم شناخته شده باشد. چراکه؛ فیلم «دست خدا» او؛ ناگهان زاویه دوربین اش را از دنیای سینما به سوی جهان فوتبال، برگرداند. فیلم به زندگی اعجوبه آرژانتینی دنیای فوتبال نمی پردازد، اما، تاثیر نام دیگو آرماندو مارادونا بر زندگی یک خانواده اهل ناپل را بررسی می کند. سورنتیو؛ حالا (پارتنوپ- Parthenope) را در آستانه نمایش؛ در جشنواره دارد. پارتنوپ واژه ای یونانی به معنی «دوشیزه»، یا صدای باکره (maiden-voiced) است. جردن لنکستر در کتاب تاریخ فرهنگی ناپل؛ می گوید؛ پارتنوپ دختر خدای آخلوس و میوز ترپسیکور بود. طبق افسانه یونانی، پارتنوپ زمانی که آهنگ هایش نتوانست؛ اودیسه را جلب کند، خود را به دریا انداخت و غرق شد. سرانجام؛ بنابر نوشته ی نشریه ورایتی؛ جسد پارتنوپ روی یک صخره نمادین بنیادی؛ که ناپل در آن قرار دارد، شسته شد. به همین دلیل؛ ناپلی ها در ایتالیا به «پارتنوپ» نیز شهرت دارند.
این درحالیست که کارگردان متولد ناپل (پایولو سورنتینو) در شرح پارتنوپ به واژه سایرِن ها (siren) اشاره دارد. این واژه، هم به معنی؛ «آژیر»؛ هم «دوشیزه»؛ و بعدها نیز «فریبنده» و «اغواگر» است. اما داستان اسطوره ای آن تقریباً متفاوت است. براساس فرهنگنامه کمبریج؛ واژه (siren) در ادبیات یونان باستان؛ نامِ موجودی است که نیمی از او زن و نیمه دیگرش؛ پرنده بود. آوای زیبایش؛ ملوانان را تشویق کرد؛ تا در آب های خطرناک، کشتیرانی کنند؛ و سرانجام در آنجا، جان باختند! اما، اینکه سورنتینو؛ این روایت ها را (ولو ضمنی) در فیلم خود بیاورد، بی شک؛ معلوم نیست. شاید او همچون؛ استعاره اسطور فوتبال (دست خدا) در دنیای دیگری داستان پردازی کند. صرفاً، شهرت استعاره را بر اثرش بگذارد؛ ولی اصلا به آن نپردازد. بلکه صرفاً، ذهن مخاطب را با کارگرد دوسویه ای از مفاهیم استعاره درگیر کند. به گفته خود سورنتینو، این فیلم درباره زنی به نام پارتنوپ است؛ زنی که نام شهرش را یدک می کشد، اما نه آژیر (siren) است و نه افسانه»
کارگردان؛ در بیانیه ای که به طور اختصاصی؛ در اختیار «ورایتی» گذاشته؛ و با تیتر«نامه عاشقانه به شهر زادگاه خود» منتشر شده؛ می گوید: « ناپل، کسی است که افسون می کند و مسحور می سازد، فریاد می زند و می خندد؛ و می داند چگونه به شما صدمه بزند» او می افزاید: «زندگی طولانی آن، مظهر مجموعه کامل وجود انسان است: سبک دلی جوانی و زوال آن، زیبایی کلاسیک و تغییر ناپذیرش، عشق های بیهوده و غیرممکن، دلداگی های کهنه و هیجان سرگیجه آور، برق های شادی و رنج های مداوم، پدران واقعی و کشف شده، پایان ها و شروع های جدید.»
آنچنان که از نثر شاعرانه سورنتینو برمی آید؛ «ناپل» نه صرفاً یک لوکیشن فیلمبرداری؛ بلکه یک شخصیت زنده، یک وجود دارای روح؛ یا یک نقش دراماتیک واقعی؛ در نظر گرفته شده است. جایی که شاید این بار؛ بعدی دیگر از فضا ار به مخاطب نشان دهد؛ این محوریت فضا؛ به ویژه، با توجه به سبک شخصی سورنتیو، جای تامل دارد. او همواره به خاطر بافت بصری دراماتیک چشمگیر؛ و همزمان پیچیده شناخته می شود. کارگردانی که منتقدان؛ اغلب او را با بزرگانی همچون؛ فدریکو فلینی و میکل آنجلو آنتونیونی مقایسه کرده اند.

دیگر فیلم قابل اشاره از اروپا؛ «پرنده» ساخته سینماگر بریتانیایی آندریا آرنولد است. او در خاطره کن؛ چهره ای آشناست. سال 2016 با هنرمندان نامداری از جمله؛ کن لوچ، پدرو آلمودوار، شان پن، جیم جارموش، اصغر فرهادی و… رقابتی تنگاتنگ برای تصاحب نخل طلا داشت. سرانجام اگرچه؛ کن لوچ برنده نخل طلا شد، اما، آرنولد؛ جایزه هییت داوران جشنواره کن را با خود به خانه برد. او سه بار؛ برای فیلم های «رد رود»، تنگ ماهی و عزیز امریکایی؛ برنده جایزه هییت داوران جشنواره کن، بوده است. همچنین؛ فیلم برنده اسکار او «زنبور» در میان هنرمندان تجربی، و فیلم کوتاه، شهرت ویژه دارد. سبک فیلمسازی خانم آندریا آرنولد؛ مبتنی بر بازی گرفتن دقیق و ارایه حس خالص از بازیگر است. «ساشا لین» که برای اولین تجربه بازیگریش در سینما، با او همکاری داشت؛ به نیورکر می گوید: «او لحظه به لحظه به من یادآوری می کرد؛ همانی باشم که هستم، واقعاً هیچ آموزشی وجود نداشت. به من می گفت؛ ساشا، تو خیلی خوب هستی، بیشتر شبیه خودت باش!»
این هنرمند؛ همچنین؛ دو مضمون محوری دیگر را به طور مداوم؛ در کارهایش دنبال کرده است. نخست؛ نگاه ویژه به دیگر مخلوقات؛ و موجودات حاضر در طبیعت است. فیلم آخرش؛ درباره زندگی یک گاو بود. دقیقتر و به قول خودش؛ فیلم (cow) که به سبک سینمای واقعی فیلمبرداری شده است، زندگی یک گاو شیرده ماده؛ را به نام «لوما» در مزرعه پارک در کنت انگلستان به تصویر می کشد. دیگر فیلم هایش؛ «شیر»، «سگ»، «زنبور» «پرنده» و حتی «تنگ ماهی» از زاویه دید او؛ به این حوزه از طبیعت اشاره دارند. نکته دوم؛ تم فقر است که به شکلی برجسته در آثارش نهفته است. مجله نیویورکر؛ درباره این سوژه فیلمساز می نویسد: «فیلم های آندریا آرنولد با درونمایه محرومیت و فقر، جلوه گری می کنند. مثلاً هر دو فیلم «تنگ ماهی» و «بلندی های بادگیر» درام هایی درباره نوجوانان مناطق فقیرنشین انگلستان است.» بلندیهای بادگیر از این فیلمساز؛ براساس شاهکار رمانویسی کلاسیک؛ نوشته «ایمیلی برونته» به فیلم درآمده است. فدراسیون جهانی منتقدان فیلم؛ به این اثر؛ تندیس بهترین فیلم، اهدا کرده است. با این حال؛ آنچنانکه از داستان فیلم جدیدش (پرنده) برمی آید؛ درونمایه فقر؛ دوباره زیرساخت این فیلم را نیز، شکل داده است. داستان به زندگی دو برادر (بیلی و هانتر) و پدرشان (باگ) می پردازد. آنها در جایی؛ با اقامت غیرقانونی زندگی می کنند. پدر (باگ) چندان توجهی به بچه هایش ندارد. بنابراین؛ بیلی در این گیر و دار، ذهنش با ماجراجویی درگیر می شود.

خروش جزر و مد؛ و نمود نورهای شرقی

فیلم «Caught by the Tides»؛ اسیر امواج / گرفتار جذر و مد، ساخته ی «جیا ژانگ-که» سینماگر پیشرو؛ و از چهره های نسل ششم سینمای چین است. داستان فیلم به لحاظ زمانی؛ در اوایل دهه 2000 چین می گذرد. همچنین؛ لایه ی درامی عاشقانه؛ روساخت فیلم را شکل داده است. بنابه گفته کارگردان؛ داستان به ماجرای عشقی پرشور؛ اما شکننده بین دو شخصیت فیلم «کیایو» و « گوایو» می پردازد. اما گوایو؛ ناگهان ناپدید می شود؛ تا سرنوشت خود را در استان دیگری امتحان کند. بنابراین؛ کیایو تصمیم می گیرد؛ به دنبال او برود. بی شک آنچه از این پیرنگ ساده برمی آید، تمرکز دوربین جیا ژانگ-که بر کاویدن درون شخصیت هاست. سبک شخصی او؛ برپایه تحلیل دنیای درونی شخصیت های فیلم است. انجمن کارگردانان فرانسه؛ در نامه ای به «جیا ژانگ که»؛ که در هالیوود ریپورتر، منتشر شده؛ یادآور شده است: «هریک از فیلم های شما، به دلیل بینش شخصی درباره جامعه چین؛ و همچنین پرداختن؛ به تنهایی و سفر معنوی موجود در بشریت؛ ارزشمند است. شما گواهِ این زندگی ها هستید.»

نیوریالیسم ایتالیا، هو هسیایو- هسین، یاسوجیرو اوزو، روبر برسون، میکل آنجلو آنتونیونی؛ بر این کارگردان مطرح چینی تاثیر گذاشته اند. همچنین؛ ربکا چانک در جستاری؛ با عنوان «فاصله نسلی چین» می گوید: منتقدان باور ارند؛ در حالیکه فیلم سازان «نسل پنجم» مانند «ژانگ ییمو »درام های صادراتی؛ با رنگ و لعاب شادی، تولید می کنند، جیا؛ به عنوان یک فیلم ساز «نسل ششم» ایده آل سازی این روایت ها را به نفع سبکی ظریف تر، رد می کند. فیلم های او، از شیایو وو (نخستین فیلم جیا/ معروف به جیب بری) و لذت های ناشناخته گرفته تا پلتفرم و جهان، از عنصر صدا و نورپردازی؛ که مولفه ی بسیاری از صادرات معاصر چین است، اجتناب می کنند. اما استفاده پیاپی و پربازتاب آثارش از موتیف های عمومی، نکته ای را تضمین می کند. اینکه؛ آثار جیا ژانگ-که؛ نسبت به فیلم های مستند چینی مشابه هم نسلانش (نسل ششم) خودآگاه تر هستند.
با این حال؛ «همه آنچه ما به عنوان نور تصور می کنیم»، ساخته پایال کاپادیا؛ کارگردان 38 ساله ی اهل بمبیی هندوستان، از دیگر آثار جدی کن است. هند، بعد از 30 سال به بخش مسابقه نخل طلا راه می یابد. اما خانم پایال کاپادیا؛ مهمانی آشنا در کن است. پیش از این؛ جایزه «چشم طلایی» بهترین فیلم مستند؛ در جشنواره فیلم کن 2021 را برای «شب هیچ فهمیدن» به دست آورده است. داستان این مستند به زندگی یک دانشجوی سینما می پرداخت که به تازگی از نامزدش جدا شده بود. این دانشجو سرانجام مجبور به ترک دانشکده سینما می شود. کاپادیا؛ لحن ساده، حسی و تاثیرگذار سینمای هنری هند را با خود دارد؛ و روایتی نزدیک به واقعیت از جهان داستانی فیلم ارایه می دهد. روزنامه مشهور تلگراف هند؛ درباره داستان فیلم – همه آنچه ما به عنوان نور تصور می کنیم- نوشت: «داستان حول محور دو شخصیت اصلی «پرابها» و «آنو» می چرخد، آن دو؛ پرستارانی اهل کرالا؛ و در خانه سالمندانی در بمبیی شاغل هستند. دنیای «پرابها»؛ زمانی متزلزل می شود که او به طور ناگهانی از همسر جدا شده اش، هدیه ای دریافت می کند، درحالی که «آنو»؛ هم اتاقی او، در آستانه یک رویارویی عاشقانه؛ با نامزدش است. سرانجام این دو شخصیت محوری داستان؛ از دست افکار مشوش و محدودیت های ذهن خود می گریزند و برای رهایی، به خلوتِ شهری ساحلی پناه می برند.»

سینمای پُست مدرنیسم، دو چهره؛ از دو نسل

آنچه تاریخ سینما؛ به ما یاد داده است؛ وجود سینماگرانی همچون؛ دیوید لینچ و دیوید کراننبرگ؛ به عنوان فیلمساز پست مدرنیسم است. جای دیوید لینچ خالی است. اما کراننبرگ؛ «کفن ها» را در کن، دارد. فیلمی که به گفته دیانه کروگر (شخصیت اصلی زن) زمان آن رسیده؛ که درباره فیلم جدید دیوید کراننبرگ (کفن ها) هیجان زده شویم. بنابر نوشته ی «ورایتی»؛ کروگر با بازی در کنار ونسان کسل – بازیگر نقش «کارش»، یک تاجر مبتکر و بیوه غمگین که دستگاهی برای ارتباط با مردگان می سازد – یادآور شد: در این فیلم هیجان انگیز؛ نقشی چند بعدی را بازی خواهد کرد. نقشی که خود بازیگر مشهور آلمانی (دیانه کروگر) باور دارد؛ آن را با احساس، ساخته است.
نشریه ورایتی همچنین؛ به نقل از تهیه کننده فیلم می نویسد: «ما از اینکه؛ با تخیل متمایز دیوید کراننبرگ به جدیدترین جهان سفر می کنیم، هیجان زده هستیم. توانایی او در نوشتن فیلمنامه های هوشمندانه و نامتعارف؛ و بعد تبدیل متن ها؛ به تجربه های منحصربه فرد روی پرده، وی را به صدایی ممتاز در سینما، تبدیل می کند.» خود دیوید کراننبرگ در گفت وگویی با اسکرین دیلی؛ ژانر اثرش را «خود زندگینامه» دانسته و می گوید: «این یک پروژه بسیار شخصی برای من است. کسانی که من را می شناسند می دانند که چه بخش هایی از آن زندگی نامه است.»
این فیلمساز 82 ساله؛ همچنین، خود را «دانشمند جوان» با تمایل مداوم برای کشف آدم هایی که تحت تاثیر تکنولوژی تغییر می کنند، توصیف کرد. جمله جدید کراننبرگ؛ بی شک یادآور آن چیزی که درباره شخصیت پردازی او در منابع سینمایی خوانده ایم؛ مردی خالق شخصیت هایی؛ که در جهان پست مدرنیسم استحاله می شوند!
اما، علاوه بر دیوید کراننبرگ پیشکسوت؛ حضور چهره جوانتر سینمای پست مدرنیسم در کن امسال، جای اشاره دارد. یورگوس لانتیموس؛ سینماگر صاحب سبک یونانی، چهره یاد شده است. او، فیلم جدیدش (انواع مهربانی) را در گونه نوشتاری- سینمایی (triptych fable) داستانِ سه لته ای/ سه پهنه ای؛ ساخته و پرداخته است. اول؛ داستان مردی که انتخابی در زندگی اش ندارد؛ و تنها در تلاش است؛ که کنترل زندگی را در دست بگیرد. دیگری؛ پلیسی از بازگشت همسرش -که در دریا مفقود شده – نگران است و به نظر می رسد فرد دیگری است. آخری؛ زنی که تصمیم قطعی دارد؛ تا شخص خاصی؛ با توانایی های ویژه را پیدا کند؛ که مقدر شده است؛ یک راهبر معنوی شگفت انگیز شود! به گفته لانتیموس؛ در هر داستان، بازیگران اصلی به شخصیت متفاوتی تبدیل خواهند شد؛ و در پایان، هر بازیگر سه نقش متفاوت را بازی خواهد کرد!
یورگوس لانتیموس؛ به عنوان سینماگری پست مدرن، و موج عجیب یونانی این سبک شهرت دارد. قاب های منحصربه فرد؛ بازیگری مبنی بر شیوه حس زدایی؛ وگاهی خلق شخصیت براساس حرکت و نه گفتار؛ برخی از تکنیک های اوست.

آثار دیگر جهان سینما؛ برزیل، روسیه، اسکاندیناوی و…

فیلم جدید «کریم عینوز» سینماگر 68 ساله برزیلی «مُتِل دستینو» یا «مسافرخانه سرنوشت» از جانب کارگردان؛ فیلمی عاشقانه، عنوان شده است. داستان مرد جوانی که از دست یک زندگی می گریزد؛ و روایت زنی که در دام یک زندگی آزاردهنده می افتد. کریم عینوز؛ سینماگری شناخته شده است؛ و جوایز متعددی را در فستیوال های فیلم به خود اختصاص داده است. او علاوه بر؛ تاثیرات خودآگاه یا ناخودآگاه که سینمای پیشرو برزیل و امریکای جنوبی (سینمای سوم/ سینمای پسا استعماری) بر آثارش گذاشته اند، دنیای آنتونیونی (به ویژه فیلم صحرای سرخ) و همچنین؛ راینر ورنر فاسبیندر و شاهکار مطرحش در تاریخ سینما (ترس روح را می خورد) را از ایده ال های خود در دنیای فیلم می داند.
اما فیلم « Limonov: The Ballad» لیمونوف: تصنیف / آهنگ عاشقانه؛ از دیگر دیگر فیلم هایی که به جدول رقابتی کن آمدند. کریل سربرنیکوف؛ هنرمند اهل روسیه این اثر را ساخته است. او علاوه بر سینما؛ نویسنده و کارگردان تیاتر است؛ آثاری متعددی را در جشنواره های جهانی تیاتر همچون «آوینیون» به صحنه برده است؛ و شغل اجتماعی وی نیز؛ تدریس رشته تیاتر است. همچنین؛ «تابستان»، «تب پتروف»، «دانش آموز» از فیلم های سینمایی او به شمار می روند. سربرنیکوف، «لیمونوف: تصنیف» را برپایه ی کتاب پرفروش زندگی نامه لیمونوف؛ به قلم امانویل کارر (1911) ساخته است؛ فیلم با نگاهی سینمایی به زندگی این نویسنده و چهره مشهور تاریخ روسیه ی عهد بلشویک می پردازد.

اما میگویل گومز؛کارگردان و منتقد سینما؛ از پرتغال؛ جدیدترین فیلمش «گرند تور» را به کن آورده است. فیلم سرگذشت (ادوارد) یک کارمند مالیخولیایی در برهه زمانی 1917 است. او نامزدش را تنها گذاشته و ناپدید می شود. میگویل گومز، پیش از این، با فیلم شبهای عربی (2015) در بخش دو هفته کارگردانان (جشنواره فیلم کن) حضور داشته است.
فیلم دیگری که در جدول رقابتی کن به چشم می خورد؛ و کمتر در اخبار با آن پرداخته اند؛ اثری از رومانی است. فیلم «سه کیلومتر تا آخر جهان» نام دارد؛ و ساخته امانویل پاروو؛ کارگردان تیاتر و سینمای رومانی است. فیلم درامی حادثه ای و به داستان نوجوانی17 ساله (آدی) می پردازد که تابستان را در روستای زادگاهش؛ در دلتای دانوب می گذراند. یک شب در خیابان مورد حمله عده ای اوباش قرار می گیرد، روز بعد، دیگر دنیایش زیر و رو شده؛ و آرامش ظاهری روستا نیز در اثر این اتفاق دگرگون می شود.
فیم دیگر در ژانر جنایی؛ از اسکاندیناوی و ساخته ی سینماگر سویدی «مگنوس فون هورن» با عنوان «دختری با سوزن» است. این فیلم براساس داستان واقعی «داگمار اُوِربای» است. داگمار، زنی روانپریش بود که بعدها به یک قاتل سریالی تبدیل شد. حالا فیلم؛ با برداشتی دراماتیک از زندگی او، زوایایی از تاریکی ذهنش را کنار می زند.
داگمار در کپنهاگ، یک مرکز فرزندخواندگی مخفی را در پوشش مغازه شیرینی فروشی، راه اندازی می کند. سپس زنان فقیر را تحت فشار می گذارد؛ که فرزندان نخواسته خود را؛ یا در این مکان بگذارند؛ یا آنها را بکشند! دختری جوان؛ -کارولینِ پرستار- دیگر شخصیت محوری فیلم، به داگمار نزدیک می شود، اما به زودی با واقعیت کابوس واری که ناخواسته وارد آن شده، مواجه می شود!
گفتنی است؛ علاوه بر آثار یاد شده، فیلم های؛ «کارآموز» از علی عباسی، دانه انجیر مقدس- محمد رسول اف (بخش مسابقه) فیوریوسا: حماسه مد مکس از جرج میلر، افق: حماسه آمریکایی – کوین کاستنر (بخش خارج از مسابقه) آرماند- هالفدن اولمان، نورا- توفیق الزایدی، دهکده کنار بهشت – مو هاراوه (بخش نوعی نگاه) و…. از دیگر آثار حاضر در جشنواره گن هستند.

*نویسنده و مترجم

5757