تمساح خونی در جاده های ایران

373 نفر در تصادفات جاده ای جان خود را از دست داده اند

آفتاب نیوز :

او با اشاره به اینکه 44 درصد تصادفات در این مدت عدم توجه به جلو بوده است، گفت: بخشی از عدم توجه به جلو به استفاده از تلفن همراه در موقع رانندگی مربوط می شود که متاسفانه رانندگان در حین رانندگی از تلفن همراه استفاده می کنند و همچنین در جاده ها 30 درصد از تصادفات از نوع واژگونی بوده که علت آن به خستگی و خواب آلودگی، عدم استراحت کافی و شتاب در رانندگی مربوط می شود.

 تیمور حسینی؛ رییس پلیس راهنمایی و رانندگی فراجا هم به رانندگان توصیخ کرده کرده با رعایت نکات ایمنی، به ویژه در حوزه سرعت غیرمجاز و اجتناب از رانندگی با حالت خستگی و خواب آلودگی که بیشترین علت تصادفات روز های گذشته نیز بوده را مورد توجه جدی خود قرار دهند.

او آزادراه های قزوین – تهران و در ادامه قزوین – زنجان و تبریز را یکی از پرترددترین جاده های ارتباطی در کشور اعلام کرد و گفت: آزادراه قزوین – کرج به ویژه یکی از پرترددترین راه های ارتباطی کشور محسوب می شود. براساس آخرین آمار های کسب شده در محدوده استان قزوین و همزمان با آغاز طرح نوروزی تاکنون میزان تردد های صورت گرفته در این استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13 درصد افزایش را نشان می دهد.

 پزشکی قانونی هم آماری از قربانین تصادفات در تعطیلات منتشر کرده است. بر اساس این آمار در 10 سال اخیر، یعنی از سال 93 تا سال1402، تعداد کشته شدگان تصادف در تعطیلات نوروزی، به ترتیب 1084، 968، 964، 874، 1034، 914، 534، 1080، 1146 و 1217 نفر بوده است. در مجموع در 10 سال اخیر، 9 هزار و 815 نفر در ایام نوروز درجاده های کشور جان خود را از دست داده اند. 

 بر اساس آمار های پزشکی قانونی در طرح نوروزی سال 1402، تعداد 128 نفر در سیستان و بلوچستان، 111نفر در فارس، 89 نفر در استان کرمان و 78 نفر در تصادفات رخ داده در تهران، جان خود را از دست داده اند. در طرح نوروزی سال 1401 نیز،124 در سیستان و بلوچستان، 94نفر در فارس، 92نفر در کرمان و 79 نفر نیز در خراسان رضوی نفر جان خود را از دست دادند. همچنین در سال 1400 نیز، استان های فارس، کرمان و سیستان و بلوچستان به ترتیب 99،95 و 86 کشته را در تصادفات نوروزی به خود اختصاص داده اند. در سال 1402، کمترین میزان فوتی های تصادفات هم در استان های ایلام و کردستان و در سال 1401 در استان چهارمحال و بختیاری و اردبیل به ثبت رسیده است. این آمار نشان می دهد که استان های سیستان و بلوچستان، فارس و کرمان بیشترین فوتی در تصادفات را در ایام نوروز به خود اختصاص داده اند.

اما دلیل اصلی تصادفات جاده ای چیست؟

احمد رحیمی، کارشناس حوزه ترافیک در مورد علل تصادفات جاده ای می گوید: بی احتیاطی در رانندگی، صحبت کردن با تلفن همراه، استفاده از مواد مخدر و مشروبات الکی و رعایت نکردن فاصله مجاز از جمله دلایل تصادفات است که کاهش این خطا ها نیاز به آموزش و فرهنگ سازی دارد. اولین اقدام در موقع وقوع حادثه رانندگی اطلاع رسانی به اورژانس و پلیس برای امداد رسانی است و به رانندگان توصیه می شود، تا جایی که امکان دارد در موقع تصادفات رانندگی از خروج غیر اصولی مصدوم از داخل خودرو جلوگیری کنند. وجود تصادفات و آمار بالای کشته ها و مجروحان و آسیب های ناشی از تصادفات در کشور بیانگر آن است که در تمام بخش های اجرا و بهره برداری راه ها، ساخت خودرو ها، آموزش و… ضعف هایی وجود دارد. در حوزه راهداری نصب حفاظ ها، بکارگیری تکنولوژی های به روز، نصب علایم هشدار دهنده و لغزنده برای جلوگیری از خواب آلودگی در اولویت است. در سال های گذشته کشور در حوزه زیر ساخت ها توسعه خوبی داشته است، ولی به لحاظ نگهداری نامناسب، اغلب روکش جاده ها دچار آسیب شده و باعث ایجاد حوادث شده است.

او به آمار بالای آتش سوزی خودرو ها حین تصادفات جاده ای اشاره می کند و شمار جان باختگان در این شرایط را بسیار بیشتر از آمارِ کشته شدگان بر اثر تصادف مستقیم می داند.

این کارشناس حوزه ترافیک تصادفات را اصلی ترین معضل اجتماعی کشور و مانعی بر سر راه توسعه و نیز دلیلی برای گسترش فقر در کشور معرفی می کند ومی گوید: سازمان های مسیول باید با در نظرگیری اولویت با این دشمن خاموش اجتماعی برخورد کنند. ایمن بودن جاده ها و استاندارد بودن وسیله نقلیه در کاهش جان باختگان تاثیر گذارند. جاده باید بخشنده باشد و نباید با کوچک ترین خطای انسانی، رانندگان بلافاصله جان خود را از دست بدهند. در این بین جاده ها و خودرو ها ایمنی لازم را نداشته و استاندارد نیستند. در اولین برخورد میان خودرو ها در جاده های بین شهری، بلافاصله دچار آتش سوزی می شوند و شمار جان باختگان در این شرایط بسیار بیشتر از برخورد اولیه است.

سعید غلامی، کارشناس حوزه حمل و نقل جاده ای هم در مورد تصادفات جاده ای می گوید: کیفیت جاده های ما پایین است یکی از عوامل آن قوانین معاملات دولتی است که کیفیت را فدای قیمت می کند و با واقعیت در حوزه های عمرانی سرمایه گذاری نمی شود.

وی با اشاره به اینکه در حمل و نقل جاده ای خودرو های سنگین، عمده تصادفاتی که رخ می دهد بیشتر خطای انسانی خود راننده همچون خواب آلودگی، میزان بار بیش از حد مجاز، نقص فنی خودرو و… مطرح می شود می گوید: به نظر من خود راننده در تصادفات سهم به سزایی دارد چرا که وقتی رانندگان می دانند چه وسیله نقلیه بی کیفیت یا دارای نقصی را سوار شده اند و اینکه در چه جاده بی کیفیت و پر نقصی رانندگی می کند، باید احتیاط بیشتری کند.

 طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، عواقب مالی سوانح ترافیکی نیز فراوان بوده و در کشور های با درآمد کم و متوسط، مرگ ومیر ناشی از سوانح ترافیکی، بین دو تا هفت درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می دهد.

نتایج تحقیق مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد هزینه های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی در کشور ما بالغ بر 8 درصد تولید ناخالص داخلی است. هزینه مذکور برای سال 90 فقط معادل 519 هزار میلیارد ریال بوده است.

نگاهی کوتاه به حوادث رانندگی در دنیا نشان می دهد که مرگ و میر ناشی از سوانح ترافیکی یکی از دغدغه های اصلی دولت هاست و بار بزرگی ازجمله مرگ، ناتوانی و هزینه های بسیاری را در مقیاس وسیع به کشور ها تحمیل می کند. برابر گزارش سال 2018 سازمان جهانی بهداشت هرساله یک میلیون و سیصد و پنجاه هزار نفر در اثر سوانح ترافیکی جان خود را از دست می دهند که این موضوع بیانگر کشته شدن یک نفر در هر 24 ثانیه در جاده های دنیا است.

سالانه بین 20 تا 50 میلیون نفر نیز به نحوی مصدوم می شوند. این حوادث مهم ترین عامل مرگ ومیر در کشور های با درآمد کم و متوسط است. با این که کمتر از نیمی از وسایل نقلیه دنیا در این کشور ها وجود داشته، ولی بیش از 90 درصد مرگ ومیر های ناشی از سوانح ترافیکی در این کشور ها رخ می دهد. مطابق گزارش سازمان بهداشت جهانی، عواقب مالی سوانح ترافیکی نیز فراوان بوده و در کشور های با درآمد کم و متوسط، مرگ ومیر ناشی از سوانح ترافیکی، بین دو تا هفت درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می دهد، هزینه سنگین و رو به رشد تلفات، جرح و مصدومیت و از بین رفتن اموال، هزینه های عمیق روحی روانی و فرهنگی و اجتماعی تصادفات بسیار بالاست. 

به طور کلی در تصادفات رانندگی سه عامل انسان، خودرو و جاده نقش دارند که بر اساس میزان تاثیر در وقوع حادثه سهم تقصیر تصادفات مشخص می شود. اگر چه سهم عامل انسانی بیشتر از بقیه عوامل بوده، ولی در رویکرد نوین سیستمی در نگاه به حوادث رانندگی به اشتراک سهم عامل انسانی با راه و خودرو نیز پرداخته شده و به صورت کامل تر علاوه بر سهم کاربران راه یعنی راننده، سرنشین و عابر به سهم مسیولان و طراحان راه و خودرو نیز پرداخته شده است.

در این نگاه جدید صحبت این است که برای هر انسانی احتمال ارتکاب خطا در رانندگی وجود دارد، ولی نبایستی با این وجود کشته یا مصدوم شود. در این زمان در صورتیکه خودرو ایمنی کامل داشته باشد و راه هم دارای استاندارد های ایمنی باشد باید بتواند در ابتدا از خطا و وقوع حادثه جلوگیری کند و در صورت وقوع حادثه کمترین آسیب به راننده و سرنشینان وارد شود. یکی از علت های رواج نیافتن این نگاه در کشور ایران، مقاومت خودروسازان برای اصلاح و ایمن سازی تولیدات خود است که ادامه این روند تداوم تلفات رانندگی و از بین رفتن سرمایه های کشور است.

هر چند اقداماتی در این زمینه صورت پذیرفته، ولی در مقایسه با استاندارد های دنیا و به منظور دستیابی به کاهش تصادفات راه درازی در پیش است. اصطلاح راه بخشنده که اخیرا در کشور های پیشرفته رواج یافته حاصل نگاه جدید به حوادث رانندگی است. منظور این است که اگر راننده خطا و تخلفی در جاده انجام داد مانند حواس پرتی و خواب آلودگی و… نباید با مرگ مجازات شود و جاده باید بتواند با حداقل خسارت از راننده و خودرو محافظت کند. جاده های بخشنده، ایمن با بکارگیری سامانه های هوشمند حمل و نقل، از شاخص های توسعه یافتگی کشور ها بوده و از جمله زیرساخت های حیاتی کشور است که بر بستر آن تمامی ابعاد سیاسی و اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و … قرار می گیرد.