معرفی انیمیشن دنیای مخفی آریتی (The Secret World of Arrietty)

انیمیشن «دنیای مخفی آریتی» (The Secret World of Arrietty)، یه شاهکار دلنشین از استودیو جیبوریه که شما رو به دنیای کوچولوهای زیرزمینی می بره. این فیلم، داستان یه دختر کوچولوی شجاع به اسم آریتی رو روایت می کنه که زندگیش با یه پسر انسان گره می خوره و ماجراهای هیجان انگیزی رو رقم می زنه. اگه دنبال یه انیمیشن پر از جادو و پیام های قشنگ می گردین، آریتی دقیقاً همونه که باید ببینید.

تاحالا به این فکر کردید که زیر زمین خونه تون، یا شاید توی دیوارهای همین ساختمونی که توش زندگی می کنید، موجودات دیگه ای هم باشن که دارن زندگی خودشون رو می کنن؟ موجودات ریزی که خیلی شبیه آدم ها هستن، اما اونقدر کوچیکن که ما حتی متوجه حضورشون نمی شیم؟ این تصور ممکنه براتون عجیب باشه، ولی انیمیشن دنیای مخفی آریتی دقیقاً بر پایه همین ایده شکل گرفته و قراره ما رو با خودش ببره به دنیای این «وام گیرنده ها». این فیلم یکی از جواهرات استودیو جیبوریه که شاید به اندازه بعضی از کارهای میازاکی مثل شهر اشباح یا همسایه من توتورو سر و صدا نکرده باشه، اما همونقدر دلنشین و تأثیرگذاره. پس اگه آماده اید که وارد یه دنیای کوچیک، اما پر از شجاعت و مهربونی بشید، با من همراه باشید تا حسابی درباره «آریتی» و ماجراهاش براتون بگم.

داستان انیمیشن دنیای مخفی آریتی: ماجرای شجاعت در دنیای کوچک

داستان «آریتی» یه جورایی مثل یه قصه شب می مونه که آدم رو حسابی غرق خودش می کنه. فکر کنید آدم هایی به کوچیکی انگشت شست شما، دارن زیر پاتون زندگی می کنن و برای بقا، از چیزهای به درد نخور ما آدم بزرگ ها استفاده می کنن. این انیمیشن دقیقاً همین رو به تصویر می کشه و با یه روایت گرم و صمیمی، ما رو درگیر زندگی شخصیت هاش می کنه.

زندگی وام گیرندگان: بقا در پنهانی

دنیای انیمیشن آریتی ما رو با موجوداتی آشنا می کنه که بهشون «وام گیرنده» میگن. این موجودات ریز و کوچولو، زیر کف پوش خونه ها، پشت دیوارها و توی فضاهای مخفی زندگی می کنن. کار اصلی شون چیه؟ خب، از اسمشون پیداست: اونا چیزایی رو «وام» می گیرن! منظورم اینه که یواشکی میرن تو خونه آدم بزرگ ها و از وسایلی که ما نیازی بهشون نداریم یا متوجه نبودشون نمی شیم، برای خودشون زندگی می سازن. مثلاً یه حبه قند می تونه غذای یه روزشون باشه، یا یه سنجاق سر میشه شمشیر دفاعی شون و یه دستمال کاغذی، یه پتوی گرم و نرم. قوانین زندگی شون هم خیلی سخته: «هرگز نباید دیده بشن!» چون اگه آدم ها پیداشون کنن، مجبورن خونه و زندگی شون رو ول کنن و برن یه جای دیگه. آریتی، قهرمان قصه ما، یه دختر چهارده ساله است که تازه داره وارد دنیای وام گرفتن میشه. پدرش، پاد، یه وام گیرنده باتجربه و محتاطه که سعی می کنه همه چیز رو به آریتی یاد بده. مادرش، هومیلی، هم زنی مهربونه که نگران خانواده شه و دوست داره زندگی شون آروم باشه. این سه نفر، توی یه خونه قشنگ و کوچیک زیر زمین یه عمارت قدیمی زندگی می کنن که پر از وسایل قشنگی هست که در طول سال ها «وام» گرفتن و باهاشون زندگی خودشون رو ساختن.

برخورد دو دنیا: آریتی و شو

ماجرا از جایی شروع میشه که «شو»، یه پسر ۱۲ ساله که بیماری قلبی داره و قراره عمل جراحی کنه، میاد توی همین عمارت قدیمی تا پیش خاله اش استراحت کنه. شو از همون اول که پا میذاره تو خونه، متوجه چیزهای عجیبی میشه. یه روز که آریتی برای اولین بار برای وام گرفتن با پدرش رفته بیرون، شو اتفاقی اونو می بینه. این صحنه خیلی قشنگه و یه حس خاصی داره. آریتی شوکه میشه، چون قانون اول رو شکسته! اما شو برخلاف بقیه آدم ها، یه پسر مهربونه و دلش نمی خواد به آریتی آسیبی بزنه. اون از روی کنجکاوی و مهربونی، سعی می کنه به آریتی نزدیک بشه و حتی یه جورایی دلش می خواد کمکش کنه. این آشنایی ناخواسته، میشه شروع یه دوستی عجیب و غریب بین یه انسان بزرگ و یه وام گیرنده کوچیک. این دوستی نشون میده که چطوری میشه بدون توجه به تفاوت ها، با هم دوست شد و به هم کمک کرد.

خطر آشکار شدن و کوچ اجباری

اما خب، هر دوستی ای هم آسون نیست، مخصوصاً وقتی پای یه راز بزرگ در میون باشه. توی اون خونه، یه خدمتکار هم هست به اسم «هارو». هارو یه خانم کنجکاو و یه جورایی فضوله که سال هاست فکر می کنه یه چیزی توی این خونه درسته نیست. اون مدام دنبال اینه که ببینه این سروصداها و گم شدن وسایل کوچیک از کجا میاد. وقتی هارو متوجه میشه که شو با آریتی در ارتباطه و این راز لو رفته، تصمیم می گیره وام گیرنده ها رو پیدا کنه و از شرشون خلاص بشه! هارو فکر می کنه اونا دزدای بدجنسین و باید از خونه بیرونشون کرد. اینجاست که پای خانواده آریتی به خطر میفته. اونا حالا باید بین دو تا انتخاب سخت یکی رو انتخاب کنن: بمونن و با خطر مواجه بشن، یا همه چیزشون رو ول کنن و دنبال یه خونه جدید بگردن؟ همین تصمیم کوچ، داستان رو وارد یه فاز جدید از هیجان و چالش می کنه. آریتی و خانواده اش باید برای بقای خودشون حسابی بجنگن و دنبال یه راه امن برای فرار از دست هارو باشن. ماجراهایی که برای پیدا کردن یه جای جدید و دور شدن از خطر پیش میاد، حسابی آدم رو نگران سرنوشت این کوچولوها می کنه.

از رمان تا پرده نقره ای: الهام بخش «دنیای مخفی آریتی»

احتمالاً براتون جالبه که بدونید انیمیشن دنیای مخفی آریتی از کجا اومده. این انیمیشن بر اساس یه رمان خیلی معروف و دوست داشتنی به اسم قرض گیرندگان (The Borrowers) نوشته مری نورتون ساخته شده. این رمان که سال ۱۹۵۲ منتشر شد، خودش یه شاهکاره و کلی هم طرفدار داره. استودیو جیبوری با ذکاوت خاص خودش، تونسته روح اصلی این رمان رو بگیره و با چاشنی جادوی خودش، یه چیز کاملاً جدید و در عین حال وفادار به منبع اصلی بسازه.

وقتی استودیو جیبوری یه کار اقتباسی انجام میده، همیشه یه نگاه خاص و منحصر به فرد بهش داره. توی «آریتی» هم همینطوره. اونا بخش هایی از داستان اصلی رو حفظ کردن، مثل ایده آدم های کوچولو که چیزها رو «قرض» می گیرن و نباید دیده بشن. اما تغییرات زیادی هم ایجاد کردن تا داستان بیشتر با سبک خودشون هماهنگ باشه. مثلاً، توی رمان اصلی، داستان توی انگلستان اتفاق میفته، اما جیبوری اون رو به ژاپن منتقل کرده. حتی اسم شخصیت ها و برخی از جزئیات دیگه هم تغییر کرده تا با فضای فیلم پویانمایی ژاپنی هماهنگ بشه. هایائو میازاکی، پدر معنوی جیبوری، خودش به عنوان طرح ریز و نویسنده این انیمیشن نقش خیلی مهمی داشته. در واقع، ایده ساخت این فیلم از سال ها قبل توی ذهن میازاکی بوده و بالاخره به ثمر نشسته. این نشون میده چقدر این داستان پتانسیل داشته که ذهن یه نابغه مثل میازاکی رو درگیر خودش کنه.

شخصیت های فراموش نشدنی «دنیای مخفی آریتی»

یکی از نقاط قوت انیمیشن های جیبوری، خلق شخصیت هاییه که تا مدت ها توی ذهن آدم می مونن. شخصیت های انیمیشن آریتی هم از این قاعده مستثنی نیستن و هر کدومشون یه جورایی قلب آدم رو تسخیر می کنن:

• آریتی (Arrietty): اگه بخوام آریتی رو توصیف کنم، باید بگم قهرمانی شجاع و کنجکاو. اون دختریه که با وجود جثه کوچیکش، یه روح بزرگ و یه قلب پر از شجاعت داره. آریتی عاشق ماجراجوییه و دلش می خواد دنیای بزرگ رو کشف کنه، حتی اگه این کشف کردن خطرناک باشه. مسئولیت پذیریش نسبت به خانواده اش هم خیلی مثال زدنیه. اون نماد دختریه که با وجود تمام محدودیت هاش، هرگز تسلیم نمیشه و برای چیزایی که بهشون باور داره، می جنگه.
• شو (Sho): شو، پسر انسان قصه ما، نماد مهربونی و پذیرشه. اون بیمار و آسیب پذیره، اما قلبش پر از محبت و درکه. شو بر خلاف بیشتر آدم ها، وقتی آریتی رو می بینه، به جای ترس یا کنجکاوی مخرب، احساس همدلی می کنه. دوستی اون با آریتی، نشون دهنده اینه که چطور میشه تفاوت ها رو کنار گذاشت و یه ارتباط عمیق و معنی دار برقرار کرد. اون پلی بین دو دنیاست، دنیای بزرگ انسان ها و دنیای کوچیک وام گیرنده ها.
• هارو (Haru): خدمتکار خونه، هارو، شخصیتیه که میشه اونو نماد تهدید و کنجکاوی مخرب از دنیای انسان ها دونست. هارو شاید نیت بدی نداشته باشه و فقط فکر کنه داره خونه رو از دزدها نجات میده، اما رفتارش باعث دردسر برای وام گیرنده ها میشه. اون به نوعی نماد ترس و عدم درک متقابله که باعث میشه آدم ها به جای همزیستی، به دنبال از بین بردن تفاوت ها باشن.
• پاد (Pod) و هومیلی (Homily): این دو، پدر و مادر آریتی هستن و نماد خرد، غریزه بقا و عشق خانواده در دنیای وام گیرنده ها. پاد، مردی آروم و باتجربه است که سعی می کنه خانواده رو در امنیت نگه داره. هومیلی هم زنی پرجنب وجوش و کمی نگران، اما عاشق خانواده شه و تمام تلاشش رو برای راحتی اونا می کنه. اونا ستون های خانواده وام گیرنده هستن و نشون میدن که چقدر ارتباطات خانوادگی توی موقعیت های سخت مهمه.
• اسپیلر (Spiller): اسپیلر یه شخصیت مرموز و بامزه است که اواخر فیلم پیداش میشه. اون یه وام گیرنده تنهاییه که از راه شکار و زندگی توی طبیعت وحشی، خودش رو اداره می کنه. حضور اسپیلر در داستان، یه باریکه امید رو به خانواده آریتی میده و نشون میده که وام گیرنده های دیگه ای هم هستن که تونستن راهی برای بقا پیدا کنن. اون به نوعی نماد آزادی و انعطاف پذیریه.

هنر و جادوی جیبوری: نگاهی عمیق به «دنیای مخفی آریتی»

وقتی حرف از استودیو جیبوری میشه، ناخودآگاه یاد تصاویر خیره کننده و جادویی میفتیم. انیمیشن دنیای مخفی آریتی هم از این قاعده خارج نیست و از نظر هنری، واقعاً بی نظیره. هر فریم از این فیلم، مثل یه تابلوی نقاشیه که با دقت و وسواس خاصی طراحی شده.

انیمیشن خیره کننده و جزئیات بی نظیر

یکی از چیزایی که آدم رو در مورد این فیلم پویانمایی ژاپنی حسابی به وجد میاره، توجه فوق العاده اش به جزئیاته. فکر کنید چقدر باید روی جزئیات کار کرد تا دنیای کوچیک وام گیرنده ها رو اینقدر واقعی و ملموس ساخت! هر برگ، هر قطره شبنم، هر حشره ای که توی باغ حرکت می کنه، با دقت خاصی طراحی شده. وقتی آریتی توی دنیای ما قدم میزنه، حس می کنی واقعاً یه موجود کوچولو داره توی یه دنیای بزرگ حرکت می کنه. مقیاس ها به طرز استادانه ای رعایت شده و این خودش یه هنر بزرگه. مثلاً دیدن یه قاشق چای خوری از دید آریتی، مثل دیدن یه قایق بزرگ برای ماست. نورپردازی و استفاده از رنگ ها هم که دیگه حرف نداره. رنگ ها توی این انیمیشن خیلی لطیف و گرم استفاده شدن و یه اتمسفر رؤیایی و در عین حال واقعی رو می سازن. هر صحنه یه حس خاص رو منتقل می کنه، از هیجان و ترس گرفته تا آرامش و زیبایی طبیعت. طراحی صدای محیط هم که دیگه شاهکاره. صدای خش خش برگ ها، صدای قطره های آب، صدای پای مورچه ها… همه و همه باعث میشه حس کنید توی دل اون دنیای کوچیک هستید و از نزدیک دارید زندگی وام گیرنده ها رو تجربه می کنید.

موسیقی متن سحرآمیز سسیل کوربل

بذارید یه چیزی رو بگم، انیمیشن های جیبوری بدون موسیقی جادویی شون، ناقصن. موسیقی انیمیشن آریتی، که توسط سسیل کوربل، آهنگساز فرانسوی ساخته شده، واقعاً یه بخش جدایی ناپذیر از جادوی این فیلمه. آهنگ اصلی فیلم، Arrietty’s Song، رو هر کی بشنوه، محاله یاد این انیمیشن نیفته. این آهنگ با یه ملودی دلنشین و صدای آرامش بخش، از همون اول روح آدم رو با خودش همراه می کنه و حس کنجکاوی، امید و یه جور غم شیرین رو به آدم میده. موسیقی توی این فیلم فقط یه پس زمینه نیست، بلکه خودش یه شخصیت حساب میشه که به روایت داستان کمک می کنه، احساسات شخصیت ها رو عمیق تر نشون میده و فضای کلی فیلم رو تکمیل می کنه. بعد از دیدن فیلم، این موسیقی تا مدت ها توی ذهنتون می مونه و هر بار که گوشش بدید، یاد زیبایی ها و پیام های انیمیشن فانتزی آریتی میفتید.

پیام ها و تم های عمیق

مثل بقیه کارهای جیبوری، «آریتی» هم فقط یه انیمیشن سرگرم کننده نیست. این فیلم پر از پیام های عمیق و تم های انیمیشن آریتی هست که آدم رو به فکر فرو می بره. این پیام ها اونقدر زیبا و لطیف منتقل میشن که هم برای بچه ها قابل فهمه و هم بزرگترها رو وادار به تأمل می کنه:

• همزیستی و احترام به تفاوت ها: شاید مهم ترین پیام این فیلم، همین همزیستی مسالمت آمیز باشه. دوستی آریتی و شو نشون میده که چطور موجوداتی از دو دنیای کاملاً متفاوت می تونن با هم دوست بشن و به هم کمک کنن، بدون اینکه همدیگه رو قضاوت کنن یا به هم آسیب بزنن. این پیام خیلی قویه که به ما یادآوری می کنه باید به تفاوت ها احترام بذاریم و به جای ترس از ناآشناها، سعی کنیم اونا رو درک کنیم.
• بقا و انعطاف پذیری: وام گیرنده ها، موجوداتی آسیب پذیرن که مدام در معرض خطرات دنیای بزرگ هستن. اما با این حال، اونا راهی برای بقا پیدا کردن. این فیلم نشون میده که حتی با کمترین امکانات و توی سخت ترین شرایط، میشه راهی برای ادامه زندگی پیدا کرد و تسلیم نشد. داستان کوچ اجباری و تلاش برای یافتن خونه جدید، نمادی از همین انعطاف پذیری و امید به بقاست.
• اهمیت خانواده و جامعه: توی تمام لحظات سخت فیلم، خانواده آریتی با هم متحدن. پدر، مادر و خود آریتی، برای محافظت از همدیگه هر کاری می کنن. این فیلم اهمیت روابط خانوادگی و حمایت از هم توی لحظات بحرانی رو به زیبایی نشون میده.
• حفاظت از محیط زیست (غیر مستقیم): با اینکه این تم به طور مستقیم مطرح نمیشه، اما نگاه فیلم به دنیای طبیعت از زاویه موجودات کوچک، یه جورایی ما رو به فکر مراقبت از محیط زیست میندازه. می بینیم که چقدر دنیای ما با جزئیات کوچیک و موجودات ریزش زیباست و چقدر مهمه که ازش محافظت کنیم.
• عبور از ترس ها و پذیرش تغییر: آریتی باید با ترس دیده شدن کنار بیاد، و در نهایت با ترس از دست دادن خونه و کوچ کردن. این فیلم به ما یاد میده که تغییرات، هرچند ناخوشایند، بخشی از زندگی هستن و باید شجاعت پذیرش و عبور از اون ها رو داشته باشیم.

دنیای مخفی آریتی مثل یه گنج پنهان می مونه که باید کشفش کرد. یه انیمیشن پر از جادو، امید و پیام های زندگی که تا مدت ها باهاتون می مونه.

صداپیشگان درخشان: از ژاپن تا جهان

یکی از دلایلی که انیمیشن آریتی اینقدر زنده و ملموس به نظر می رسه، صداگذاری های بی نظیرشه. توی نسخه اصلی ژاپنی، صداپیشگان انیمیشن آریتی واقعاً کارشون رو عالی انجام دادن و تونستن روح شخصیت ها رو به تصویر بکشن. میرائی شیدا، صداپیشه آریتی، اونقدر خوب این نقش رو بازی کرده که آدم فکر می کنه واقعاً یه دختر چهارده ساله شجاع داره حرف میزنه. ریونوسوکه کامیکی هم که نقش شو رو صداپیشگی کرده، تونسته حس معصومیت و مهربونی این پسر رو به خوبی منتقل کنه.

اگه یادتون باشه، این انیمیشن توی کشورهای دیگه هم دوبله شد و اتفاقاً صداپیشه های خیلی معروفی توی نسخه های انگلیسی اش حضور داشتن. توی نسخه دوبله انگلیسی استودیوکانال (برای بریتانیا)، سورشا رونان در نقش آریتی و تام هالند (بله، همون اسپایدرمن خودمون!) در نقش شو صداپیشگی کردن. این انتخاب ها نشون میده که این انیمیشن چقدر توی دنیا اهمیت داشته که حتی بازیگرهای سرشناس هالیوودی هم علاقه مند بودن تا بخشی از جادوش باشن.

جوایز و افتخارات: درخشش «آریتی» در جهان

خب، وقتی یه اثر هنری اینقدر قوی و دلنشینه، طبیعیه که کلی هم جایزه و افتخار کسب کنه. جوایز انیمیشن آریتی هم کم نیستن. این فیلم بعد از اکرانش در سال ۲۰۱۰ در ژاپن، حسابی ترکوند و نه تنها از نظر منتقدان تحسین شد، بلکه از نظر فروش هم خیلی موفق بود. «آریتی» به پرفروش ترین فیلم ژاپنی در سال ۲۰۱۰ تبدیل شد و تونست در سراسر دنیا بیش از ۱۴۵ میلیون دلار فروش داشته باشه که برای یه انیمیشن هنری، عدد فوق العاده ای به حساب میاد.

از جمله مهم ترین افتخاراتی که این انیمیشن کسب کرده، میشه به «جایزه آکادمی ژاپن برای بهترین پویانمایی سال» اشاره کرد. این جایزه که حکم اسکار ژاپن رو داره، نشون دهنده کیفیت بالای انیمیشن و داستانشه. واکنش منتقدان جهانی هم به این فیلم، به شدت مثبت بود. اونا از انیمیشن بی نظیر، داستان جذاب، موسیقی سحرآمیز و پیام های عمیقش تعریف و تمجید کردن و «آریتی» رو به عنوان یه اثر برجسته از استودیو جیبوری ستایش کردن. این استقبال گسترده، باعث شد معرفی انیمیشن دنیای مخفی آریتی به گوش همه برسه و کلی آدم جدید با دنیای جادویی جیبوری آشنا بشن.

چرا باید «دنیای مخفی آریتی» را تماشا کنید؟ (جمع بندی دلایل)

اگه تا اینجای مقاله رو خونده باشید، حتماً متوجه شدید که انیمیشن دنیای مخفی آریتی یه جورایی با بقیه انیمیشن ها فرق داره و یه حس و حال خاص خودش رو داره. اما اگه هنوزم دو دل هستید که این فیلم رو ببینید یا نه، بذارید چند تا دلیل محکم دیگه بیارم که کلاهتون رو بندازید هوا و برید سراغش:

• داستان جذاب و اورجینال: این فیلم یه داستان نو و خلاقانه داره که شما رو از همون دقیقه اول میخکوب می کنه. ماجرای وام گیرنده ها و زندگی مخفی شون اونقدر جذابه که دلتون می خواد بیشتر ازش بدونید.
• پیام های عمیق و کاربردی: «آریتی» فقط یه قصه ساده نیست، بلکه پر از درس های ارزشمند درباره دوستی، همزیستی، شجاعت، بقا و اهمیت خانواده است. این پیام ها هم برای کودکان آموزنده اند و هم برای بزرگترها تلنگری تازه.
• زیبایی بصری بی نظیر: هر فریم از این انیمیشن یه اثر هنریه. کیفیت بالای انیمیشن، جزئیات خیره کننده، رنگ آمیزی لطیف و نورپردازی جادویی، تجربه ای بصری فوق العاده ای رو براتون رقم میزنه.
• موسیقی سحرآمیز: موسیقی متن فیلم، به خصوص آهنگ Arrietty’s Song، به تنهایی می تونه شما رو مسحور خودش کنه و تا مدت ها توی ذهنتون باقی بمونه. این موسیقی به خوبی احساسات و فضای فیلم رو منتقل می کنه.
• مناسب برای تمامی سنین: این انیمیشن یه انتخاب عالی برای تماشای خانوادگیه. هم بچه ها از ماجراجویی هاش لذت می برن و هم بزرگترها از پیام های عمیق و زیبایی هنریش.

خلاصه که اگه دنبال یه انیمیشن هستید که هم چشمهاتون رو نوازش بده و هم روحتون رو تازه کنه، دنیای مخفی آریتی رو از دست ندید. این فیلم یه تجربه بی نظیره که شما رو به دنیایی می بره که شاید هرگز فکرش رو هم نمی کردید زیر پاتون وجود داره.

گاهی اوقات، بزرگترین ماجراجویی ها در کوچکترین دنیاها اتفاق می افتند. دنیای آریتی، یادآور همین نکته مهم است.

نتیجه گیری

«دنیای مخفی آریتی» فقط یه انیمیشن نیست؛ یه تجربه است، یه پنجره به دنیایی که از چشم ما پنهانه. این انیمیشن فانتزی بی نظیر از استودیو جیبوری، با روایت داستان یه دختر کوچولوی شجاع که با یه پسر انسان دوست میشه، پیام های بزرگی رو به ما منتقل می کنه. از زیبایی بصری خیره کننده و موسیقی سحرآمیزش گرفته، تا شخصیت های دوست داشتنی و پیام های عمیقش درباره دوستی، همزیستی، بقا و اهمیت خانواده، همه چیز توی این فیلم در اوج کمال قرار داره.

همونطور که گفتم، معرفی انیمیشن دنیای مخفی آریتی هدف اصلی این مقاله بود، و حالا می تونم با اطمینان بگم که این فیلم یه اثر هنری تمام عیاره که ارزش چندین بار تماشا کردن رو داره. «آریتی» به ما یادآوری می کنه که دنیای بزرگ ما پر از شگفتی های کوچیکیه که فقط با نگاهی دقیق تر و قلبی مهربان تر می تونیم اون ها رو کشف کنیم. پس اگه هنوز این شاهکار رو ندیدین، وقتشه که خودتون رو به یه سفر جادویی دعوت کنید و برای همیشه شیفته دنیای مخفی آریتی بشید.