دیدنی های اطراف ریگ جن | راهنمای جامع سفر به قلب کویر
دیدنی های اطراف ریگ جن
کویر ریگ جن، این پهنه اسرارآمیز و دلهره آور، سال هاست که با باتلاق های نمکی و تپه های شنی سر به فلک کشیده اش، لقب مثلث برمودای ایران را به خودش اختصاص داده. اما این همه ماجرا نیست! باور کنید یا نه، اطراف همین کویر هم پر از جاذبه های دیدنی و گنجینه های پنهانه که اگه اهل ماجراجویی و کشف جاهای تازه باشید، نباید دیدنشون رو از دست بدید. درسته که ریگ جن با اون وسعت و ابهتش مرکز توجه خیلی هاست، ولی مناطق اطرافش هم کم ازش ندارن و می تونن تجربه ی سفرتون رو حسابی تکمیل کنن و به یادموندنی ترش کنن. با گشت و گذار توی این مناطق، نه تنها با طبیعت بکر کویر بیشتر آشنا می شید، بلکه فرصت پیدا می کنید تا تاریخ و فرهنگ کهن مردم کویرنشین رو هم از نزدیک لمس کنید.

چرا دیدنی های اطراف ریگ جن را از دست ندهیم؟
شاید بپرسید خب وقتی ریگ جن خودش اینقدر جذابه، دیگه چرا بریم سراغ اطرافش؟ راستش رو بخواید، سفر به کویر به خودی خود یه تجربه هیجان انگیزه، ولی وقتی این هیجان با یه عالمه جاذبه طبیعی، تاریخی و فرهنگی ترکیب میشه، دیگه میشه گفت یه پکیج کامل دارید که هم روحتون رو تازه می کنه، هم اطلاعاتتون رو زیاد و هم حال دلتون رو خوب. دیدنی های اطراف کویر ریگ جن، درست مثل یه چاشنی خوشمزه عمل می کنن که به غذای اصلی سفرتون، طعم و عطر دیگه ای می بخشن.
تصور کنید بعد از ساعت ها قدم زدن توی شن زارها و تماشای وسعت بی انتهای کویر، خستگی راه رو توی آبگرم شفابخش یه چشمه معدنی از تنتون به در می کنید. یا اینکه پس از دیدن پدیده های طبیعی منحصربه فرد، پا به قلعه ای قدیمی می ذارید که هر خشتش یه عالمه قصه از روزگاران قدیم و راهزنان و تبعیدی ها رو تو خودش پنهان کرده. یا شاید هم دلتون بخواد توی کوچه پس کوچه های یه روستای کاهگلی قدم بزنید و با مردم خونگرم و مهمون نوازش هم صحبت بشید. همه اینا فرصت هایی هستن که سفرتون به ریگ جن رو از یک سفر کویرنوردی صرف، به یه سفر فرهنگی-تاریخی-طبیعی بی نظیر تبدیل می کنن.
این مناطق به شما این فرصت رو میدن که از نزدیک با زندگی مردمان کویرنشین آشنا بشید. شاید بشه با صنایع دستی شون، با غذاهای محلی شون و با نوع نگاهشون به زندگی انس بگیرید. این جور تجربه هاست که سفر رو از یه تعطیلات ساده فراتر می بره و به یه درس زندگی تبدیلش می کنه. پس دیدنی های اطراف ریگ جن رو فقط یه سری جای فرعی نبینید؛ اون ها مکمل سفر اصلی شما هستن و ارزش بازدید چندین باره رو دارن.
معرفی جامع دیدنی های اطراف ریگ جن
حالا که حسابی مشتاق شدید تا گشت و گذار در مکان های دیدنی اطراف کویر ریگ جن رو شروع کنید، بیایید با هم سراغ معرفی تک تک این جاذبه ها بریم و از جزئیاتشون سر در بیاریم.
قلعه تاریخی انارک
موقعیت و دسترسی: قلعه انارک، گنجینه ای تاریخی توی استان اصفهان، درست در قسمت جنوبی کویر ریگ جن قرار گرفته. اگه از انارک به سمت این قلعه حرکت کنید، فاصله خیلی زیادی ندارید و با یه رانندگی کوتاه بهش می رسید. از خود ریگ جن هم اگه بخواید به این قلعه برسید، باید مسیر جنوب رو در پیش بگیرید که البته نیاز به برنامه ریزی و تجهیزات داره.
تاریخچه و اهمیت: این قلعه داستان های زیادی توی دلش داره. می گن ساخت اولیه اون توی دوره صفویه و به دستور شاه عباس آغاز شده، ولی بعدها و توی زمان امیرکبیر، با هدف اصلی محافظت از مردم و کاروان ها در برابر راهزنان، به طور کامل ساخته و مستحکم شده. انارک همیشه توی مسیر کاروان های کویری قرار داشته و وجود راهزنان توی این مناطق، امنیت رو حسابی به خطر می انداخته. امیرکبیر با هوش و ذکاوت خودش، ساخت این قلعه رو ضروری دونست تا راهزن ها نتونن به راحتی به مردم حمله کنن. جالبه بدونید که توی دوران پهلوی، به خاطر گرمای طاقت فرسای منطقه، این قلعه به یه جور تبعیدگاه برای مجرم ها تبدیل شده بود. تصور کنید توی اون گرمای بالای ۵۰ درجه، مجبور بودن توی این قلعه زندگی کنن! همین تاریخ پر فراز و نشیب، به این قلعه یه حال و هوای خاص و مرموز بخشیده.
معماری و ویژگی ها: قلعه انارک یه بنای خشتی و گلیه که به سبک معماری قاجاری ساخته شده. دیوارهای بلند و قطور، برج های دیدبانی توی چهار گوشه قلعه و یه دروازه ورودی محکم، همه نشون دهنده استحکام و اهمیت دفاعی این قلعه هستن. با اینکه قلعه در طول سالیان دراز، به خصوص در دوران پهلوی دوم، آسیب هایی دیده، ولی هنوز هم عظمت خودش رو حفظ کرده. اگه اهل عکاسی هستید، بازی نور و سایه روی دیوارهای خشتی و چشم اندازهای اطراف از بالای برج ها، حسابی سوژه های ناب بهتون می ده.
چه چیزی را در آنجا ببینیم؟ وقتی به قلعه انارک می رسید، علاوه بر تماشای خود قلعه و معماری خاصش، می تونید از داخلش هم دیدن کنید. تصور کنید قدم زدن توی راهروها و اتاق هایی که روزگاری محل زندگی سربازان و نگهبانان بودن، چه حسی داره؟ از بالای برج ها، منظره پانورامایی از شهر انارک و کویر اطراف رو می بینید که حسابی نفس گیره. غروب آفتاب از بالای قلعه، یه منظره استثناییه که نباید از دستش بدید.
نکات بازدید: این قلعه معمولاً ساعت بازدید مشخصی نداره و می تونید در هر ساعتی از روز ازش دیدن کنید. هزینه ای هم برای ورودی دریافت نمیشه. بهترین زمان بازدید، نیمه دوم ساله که هوا خنک تره و اذیت نمیشید. یادتون باشه حتماً آب کافی همراهتون باشه، چون منطقه گرم و خشکه.
آبگرم معدنی ورتون
موقعیت و دسترسی: آبگرم ورتون، توی روستای ورتون قرار داره و حدود ۷۰ کیلومتر با شهر اصفهان فاصله داره. اگه از انارک به سمت اصفهان حرکت کنید، می تونید به این آبگرم هم سر بزنید. دسترسی به آبگرم از طریق جاده های آسفالت شده امکان پذیره و مسیر راحتی برای رسیدن بهش دارید.
تاریخچه و اهمیت: قدمت این آبگرم به دوره صفویه و زمان شاه عباس کبیر برمی گرده. می گن که این آبگرم، یه جورایی پاتوق پادشاهان و بزرگان اون دوره بوده و برای تفریح و استفاده از خواص درمانی آبش، به اینجا می اومدن. حتی آثار و بناهای تاریخی از اون دوران، مثل حوض مراد، هنوز هم در مجموعه آبگرم ورتون باقی مونده که نشون دهنده اهمیت این مکان در گذشته است.
ویژگی های آبگرم: آبگرم ورتون از چشمه های معدنی متعددی تغذیه میشه که دمای آبشون متفاوته. آب این چشمه ها سرشار از املاح معدنیه که خواص درمانی زیادی برای بیماری های پوستی، مفصلی و روماتیسمی داره. دمای آب توی بعضی حوضچه ها حتی به ۴۵ درجه سانتی گراد هم می رسه که برای استراحت و ریلکس کردن حسابی مناسبه.
مجموعه گردشگری: مجموعه آبگرم ورتون فقط یه چشمه آبگرم نیست؛ یه مجموعه کامل گردشگریه که امکانات رفاهی خوبی برای مسافرا فراهم کرده. توی این مجموعه، حوضچه های آبگرم عمومی و خصوصی، حمام های سنتی، رختکن و حتی کلبه های چوبی برای اقامت شبانه وجود داره. کلبه ها معمولاً ساده و تمیز هستن و تجربه یه اقامت بومی رو بهتون میدن. می تونید بعد از آب تنی توی چشمه های گرم، توی این کلبه ها استراحت کنید و خستگی سفر رو از تنتون به در کنید.
چه چیزی را در آنجا ببینیم/تجربه کنیم؟ اصلی ترین کاری که توی آبگرم ورتون می تونید انجام بدید، استحمام توی آبگرم و استفاده از خواص درمانیشه. بعد از آب تنی، می تونید توی اطراف مجموعه قدم بزنید و از طبیعت کویری و آرامش بخش منطقه لذت ببرید. تماشای غروب آفتاب از این منطقه هم حسابی دل انگیزه.
نکات بازدید: مجموعه آبگرم ورتون معمولاً از صبح تا شب بازه، ولی برای اطمینان بهتره قبل از رفتن باهاشون تماس بگیرید. هزینه ای برای ورودی و استفاده از حوضچه ها دریافت میشه که البته خیلی بالا نیست. امکانات رفاهی مثل سرویس بهداشتی و بوفه هم موجوده. یادتون باشه حوله و لباس اضافه همراهتون ببرید.
روستای تاریخی عشین
موقعیت و دسترسی: روستای عشین، این گنج پنهان کویر، حدود ۳۰ کیلومتر با انارک فاصله داره و در مسیر دسترسی به ریگ جن و جاذبه های دیگه قرار گرفته. این روستا روی یه تپه قرار داره و از دور هم میشه بافت سنتی و کاهگلیش رو دید. دسترسی به عشین معمولاً از طریق جاده آسفالت شده از سمت انارک امکان پذیره.
معماری و بافت تاریخی: عشین، یه روستای بکر و دست نخورده ست که هنوز هم بافت سنتی خودش رو حفظ کرده. خانه های کاهگلی با دیوارهای ضخیم که برای مقاومت در برابر گرمای کویر ساخته شدن، کوچه های باریک و پیچ در پیچ که آدم رو یاد داستان های قدیمی میندازه، کاروانسراهای قدیمی و حمام های تاریخی، همه و همه نشون دهنده اصالت این روستا هستن. اینجا خبری از ساخت و سازهای جدید و مدرن نیست و همین باعث شده که حس زمان توی عشین متوقف بشه و شما رو به دل تاریخ ببره.
سبک زندگی محلی: مردم عشین، آدم های ساده، خونگرم و مهمون نوازی هستن. وقتی وارد روستا میشید، ممکنه با لبخند و تعارف اونا مواجه بشید. اگه فرصت داشتید، حتماً باهاشون هم صحبت بشید و از سبک زندگی کویری شون بپرسید. بعضی از اهالی، هنوز هم به شغل های سنتی مثل کشاورزی و دامپروری مشغولن. البته توی این منطقه صنایع دستی خاصی به اون شکل که توی شهرهای بزرگ هست، دیده نمیشه، ولی سادگی زندگی و مهمون نوازی مردمش خودش یه جاذبه بزرگه.
چه فعالیت هایی می توان انجام داد؟ توی عشین می تونید ساعت ها توی کوچه های روستا قدم بزنید و از معماری خاص و بکرش عکس بگیرید. تماشای خانه های قدیمی، کاروانسرا و حمام تاریخی، هر کدوم جذابیت خاص خودش رو داره. اگه اهل ماجراجویی هستید، می تونید اطراف روستا هم پیاده روی کنید و از مناظر کویری لذت ببرید. بهترین تجربه توی عشین، معاشرت با بومیانه. شاید یه فنجون چای کنارشون، خاطره ای فراموش نشدنی براتون بسازه.
نکات بازدید: توی روستای عشین، به خاطر بکر بودن و حفظ بافت سنتی، امکان اقامت بوم گردی به شکل رسمی خیلی گسترده نیست، اما شاید بتونید با هماهنگی با اهالی، توی خونه های محلی اقامت کنید. البته اقامتگاه بومگردی اطراف ریگ جن توی شهرهای نزدیک مثل انارک و جندق فراوونه که می تونید از اون ها استفاده کنید و روزا برای دیدن عشین به این روستا بیایید.
شهر جندق و بافت تاریخی آن
موقعیت و اهمیت: شهر جندق، یکی دیگه از جاذبه های گردشگری نزدیک ریگ جن محسوب میشه که توی استان اصفهان و در نزدیکی مرز استان سمنان قرار گرفته. این شهر معمولاً به عنوان دروازه ورود به کویر و نقطه شروع بسیاری از سفرهای کویرنوردی به ریگ جن شناخته میشه. پس چه بهتر که از این فرصت استفاده کنید و از جاذبه های خودش هم دیدن کنید.
تاریخچه: جندق قدمت طولانی داره و از قدیم الایام به عنوان یه ایستگاه مهم توی مسیر کاروانی قرار داشته. این شهر یه جورایی مثل یه واحه توی دل کویره که به کاروان ها و مسافرا پناه می داده و امکانات لازم رو براشون فراهم می کرده. همین موقعیت استراتژیک، باعث شده که جندق تاریخچه ای غنی داشته باشه.
جاذبه های خاص: توی جندق هم مثل انارک و عشین، می تونید بناهای تاریخی و دیدنی پیدا کنید. قلعه جندق، مسجد جامع قدیمی و خانه های بافت تاریخی که با معماری کویری خودشون حسابی چشم نوازن، از جمله دیدنی های این شهر هستن. اگه اهل هنر و معماری هستید، حتماً از این خانه ها و مسجد جامع دیدن کنید.
چرا جندق را ببینیم؟ جندق فقط یه نقطه عبور نیست. اینجا یه توقف گاه عالی برای استراحت و آشنایی اولیه با فرهنگ کویرنشینان قبل از ورود به اعماق ریگ جن محسوب میشه. می تونید شب رو توی اقامتگاه های بوم گردی جندق بگذرونید، از غذاهای محلی لذت ببرید و صبح روز بعد با انرژی کامل به سمت ریگ جن و دیدنی های اطرافش حرکت کنید. قدم زدن توی بازارچه های محلی و خرید سوغاتی هم می تونه جزو برنامه تون باشه.
سایر جاذبه های احتمالی نزدیک
علاوه بر این جاذبه های تاریخی اطراف ریگ جن و روستاها، مسیرهای دسترسی به ریگ جن و مناطق اطرافش هم خودشون پر از چشم اندازهای طبیعی خاص و دیدنی هستن. مثلاً توی مسیر می تونید از کنار کوه های اطراف، مسیل ها و کلوت های کوچک عبور کنید که هر کدوم زیبایی خاص خودشون رو دارن. خیلی وقت ها زیبایی کویر فقط توی یک نقطه خاص خلاصه نمیشه، بلکه تمام مسیر و اطرافش هم دیدنیه. اگه با خودروی شخصی سفر می کنید، می تونید هر جا که منظره ای چشمتون رو گرفت، توقف کنید و از طبیعت بکر و آرامش بخش کویر لذت ببرید.
برنامه ریزی سفر به دیدنی های اطراف ریگ جن
حالا که با دیدنی های اطراف کویر ریگ جن آشنا شدید، بیایید ببینیم چطور میشه یه سفر حسابی و برنامه ریزی شده به این مناطق داشت که هم لذت بخش باشه و هم از امنیت کافی برخوردار باشه.
بهترین زمان بازدید
همونطور که می دونید کویر توی تابستون حسابی گرم و طاقت فرسا میشه. برای همین، بهترین زمان بازدید از دیدنی های کویر ریگ جن و مناطق اطرافش، نیمه دوم ساله. از اواسط پاییز تا اوایل بهار، هوا خنک تر و مطبوع تره و می تونید با خیال راحت از جاذبه ها دیدن کنید. مخصوصاً ماه های مهر، آبان، اسفند و فروردین، ایده آل ترین زمان ها برای سفر به این مناطق هستن. توی زمستون هم میشه سفر کرد، ولی باید حواستون به پیش بینی آب و هوا باشه چون ممکنه هوا سرد و غیر قابل پیش بینی بشه.
نکات حمل و نقل
برای دسترسی به جاذبه های گردشگری نزدیک ریگ جن، بهترین راه استفاده از خودروی شخصی یا تورهای کویرنوردیه. اگه با خودروی شخصی میرید، حتماً یه خودروی آفرود یا حداقل دو دیفرانسیل داشته باشید، چون بعضی مسیرها خاکی و ناهموارن. قبل از حرکت، حتماً وضعیت فنی ماشین رو چک کنید و سوخت کافی همراه داشته باشید. اگه با تور میرید، معمولاً همه چیز از قبل هماهنگ شده و لازم نیست نگران چیزی باشید.
پیشنهاد برنامه سفر
برای اینکه از تمام جاذبه های گردشگری اطراف ریگ جن نهایت استفاده رو ببرید، پیشنهاد می کنیم یه برنامه سفر حداقل ۳ روزه داشته باشید:
- روز اول: صبح زود به سمت شهر جندق حرکت کنید. بعد از رسیدن و استراحت کوتاه، از قلعه و بافت تاریخی جندق دیدن کنید. بعدازظهر می تونید به سمت کویر ریگ جن حرکت کنید و تا غروب از تماشای شن زارها و تپه های ماسه ای لذت ببرید. شب رو می تونید توی اقامتگاه های بوم گردی جندق یا انارک اقامت کنید.
- روز دوم: صبح بعد از صبحانه، به سمت قلعه انارک حرکت کنید. پس از بازدید از قلعه و لذت بردن از چشم اندازها، به سمت آبگرم ورتون برید. توی آبگرم حسابی ریلکس کنید و از خواص درمانی آبش بهره ببرید. شب رو می تونید دوباره به انارک برگردید یا اگه اهل کمپینگ هستید، توی یه نقطه امن نزدیک آبگرم چادر بزنید.
- روز سوم: صبح به سمت روستای عشین حرکت کنید. توی روستا قدم بزنید، با اهالی معاشرت کنید و از فضای سنتی و بکرش لذت ببرید. بعدازظهر، سفرتون رو به سمت خونه آغاز کنید.
«سفر به کویر ریگ جن، تنها به عبور از آن محدود نمی شود؛ جاذبه های تاریخی و طبیعی اطراف آن، رنگ و بوی دیگری به این ماجراجویی می بخشند.»
اقامت
برای اقامت توی سفر به اطراف ریگ جن، چند گزینه پیش رو دارید:
- اقامتگاه های بوم گردی: توی شهرهای انارک و جندق، اقامتگاه های بوم گردی زیادی هستن که تجربه زندگی سنتی و محلی رو بهتون میدن. این اقامتگاه ها معمولاً غذاهای محلی هم سرو می کنن که حسابی خوشمزه ان.
- هتل ها: اگه دنبال امکانات رفاهی بیشتری هستید، می تونید توی هتل های شهرهای بزرگ تر مثل نایین یا اصفهان اقامت کنید و روزا برای دیدن دیدنی های اطراف ریگ جن به این مناطق بیایید.
- کمپینگ: اگه اهل طبیعت گردی حرفه ای و ماجراجویی هستید، کمپینگ توی نقاط امن اطراف کویر هم گزینه خوبیه. البته یادتون باشه که توی خود ریگ جن، کمپینگ فقط با تجهیزات کامل و راهنمای باتجربه توصیه میشه. برای کمپینگ توی اطراف، حتماً از راهنماهای محلی یا تورلیدرها مشورت بگیرید تا جای امنی رو انتخاب کنید. چادر زدن زیر آسمون پر ستاره کویر، حس و حال بی نظیری داره که نباید از دستش داد.
تجهیزات لازم
فکر نکنید چون دارید به دیدنی های اطراف ریگ جن سفر می کنید، دیگه نیازی به تجهیزات کویرنوردی ندارید. درسته که کمتر از سفر به قلب کویر خطرناکه، ولی باز هم باید حسابی مجهز باشید. این چیزها رو حتماً همراه خودتون ببرید:
- کفش مناسب پیاده روی: حتی برای گشت و گذار توی روستاها و قلعه ها هم به یه کفش راحت و مقاوم نیاز دارید.
- لباس مناسب: لباس های نخی و روشن برای روز، و لباس گرم برای شب (چون اختلاف دما زیاده).
- کلاه و عینک آفتابی: برای محافظت از چشم و صورت در برابر آفتاب شدید کویر.
- کرم ضد آفتاب: برای جلوگیری از آفتاب سوختگی.
- آب کافی و غذای خشک: توی مناطق کویری، دسترسی به آب و غذا ممکنه سخت باشه، پس حتماً بیشتر از نیازتون همراه داشته باشید.
- نقشه و GPS: حتی توی مناطق اطراف هم ممکنه گم بشید. یه نقشه دقیق و یه GPS که مسیرها رو توش ذخیره کردید، نجات بخش شماست.
- جعبه کمک های اولیه: برای مواقع اضطراری.
- پاوربانک: برای شارژ گوشی و سایر وسایل الکترونیکی.
- چراغ قوه: برای شب گردی یا مواقع ضروری.
- سوخت اضافی برای ماشین: خصوصاً اگه با خودروی شخصی میرید.
نکات ایمنی و فرهنگی
سفر به کویر و مناطق اطرافش، یه سری نکات اخلاقی و ایمنی داره که باید حواستون بهشون باشه:
- به فرهنگ بومی احترام بگذارید: مردم کویرنشین، زندگی ساده و اصیلی دارن. به آداب و رسوم و اعتقاداتشون احترام بذارید و سعی کنید باهاشون دوستانه برخورد کنید.
- محیط زیست رو حفظ کنید: کویر یه طبیعت بکر و حساسه. هیچ زباله ای رو توی طبیعت رها نکنید و مراقب باشید به گیاهان و جانوران منطقه آسیب نزنید.
- گروهی سفر کنید: حتی برای بازدید از روستاهای اطراف ریگ جن و قلعه انارک هم بهتره گروهی سفر کنید تا اگه مشکلی پیش اومد، بتونید به همدیگه کمک کنید.
- از راهنماهای محلی استفاده کنید: اگه قصد دارید به مناطق دورافتاده تر یا مسیرهای ناشناخته برید، حتماً یه راهنمای محلی باتجربه همراهتون باشه. اونا مسیرها رو بهتر می شناسن و می تونن اطلاعات خوبی بهتون بدن.
- از خطرات کویر آگاه باشید: کویر با همه زیباییش، می تونه خطرناک هم باشه. از باتلاق های نمکی، حیوانات وحشی و گرمای زیاد حذر کنید.
«سفر مسئولانه، قلب تپنده هر ماجراجویی فراموش نشدنی است؛ مراقب طبیعت و فرهنگ مردمان محلی باشیم.»
نتیجه گیری
دیدید که دیدنی های اطراف ریگ جن چقدر متنوع و جذاب هستن؟ این مناطق، نه تنها مکمل فوق العاده ای برای تجربه سفر به کویر اسرارآمیز ریگ جن محسوب میشن، بلکه خودشون به تنهایی هم ارزش سفر و ماجراجویی رو دارن. از قلعه های تاریخی و آبگرم های شفابخش گرفته تا روستاهای بکر و مردمان خونگرم، همه و همه دست به دست هم میدن تا یه سفر فراموش نشدنی و پر از خاطرات شیرین براتون بسازن. پس اگه اهل ماجراجویی هستید و دلتون یه تجربه متفاوت می خواد، حتماً برنامه ریزی کنید و به این گنجینه های پنهان ایران سر بزنید. مطمئن باشید پشیمون نمیشید و با کوله باری از تجربه های ناب برمی گردید.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "دیدنی های اطراف ریگ جن | راهنمای جامع سفر به قلب کویر" هستید؟ با کلیک بر روی گردشگری و اقامتی، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "دیدنی های اطراف ریگ جن | راهنمای جامع سفر به قلب کویر"، کلیک کنید.