در دومین نشست ادبی «عصر آدینه» مطرح شد:اهمیت فروغ فرخ زاد در شعر معاصر ایران/ آواز، رستاخیز شعر است
به گزارش خبرگزاری رودخان، سعید بیابانکی با خواندن شعری از زنده یاد فروغ فرخ زاد سخنان خود در این نشست، این طور آغاز کرد: 24 بهمن ماه که گذشت، مصادف با پنجاه و هفتمین سالگرد درگذشت فروغ فرخ زاد بود که در 32 سالگی در اوج جوانی در سانحه تصادفی جان خود را از دست داد اما به گواه تاریخ ادبیات و فرهنگ ما یکی از بزرگ ترین شعرای 100 سال اخیر کشور است. به ویژه در بین شاعرانی که بعد از نیما و تاثیر گرفته از او پا به عرصه شعر گذاشتند.
او افزود: فروغ هم در زمان حیات هم بعد از درگذشت، شاعر بحث برانگیزی بوده است. این موضوع هم معطوف به شعر و هم حواشی زندگی شخصی او بوده که بعد از حرف های آقای ابراهیم گلستان رونق دوباره ای گرفت. البته همه این حرف ها تمام شده و آنچه از یک هنرمند و شاعر بر جا می ماند؛ شعر و اثر اوست. زیرا هنرمند را با آثارش مقایسه می کنند؛ نه حواشی که پیرامون زندگی اوست.
بیابانکی در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: سال 94 تجربه تلویزیونی در شبکه 4 داشتم و در برنامه نقد4 که زنده روی آنتن می رفت، بخش برنامه شعر را من اجرا و سردبیری می کردم. آنجا در صحبتی که با مدیر شبکه 4 داشتم، شرط خود را اینطور مطرح کردم که نمی شود ما در شبکه 4، برنامه ای درباره شعر داشته باشیم اما نام فروغ فرخ زاد را نیاوریم و احمد شاملو را جز خط قرمزها حساب کرده و از او یاد نکنیم. ایشان در پاسخ گفت که شما با شیب ملایمی بروید و به آن سمت هم خواهیم رفت. آنجا پیشنهاد دادم که باتوجه به کارکردی نقد گونه برنامه نقد چهار، اجازه دهند که برنامه ای را به فروغ فرخ زاد اختصاص دهیم. گفت که شروع کنید تا ببینیم چه اتفاقی رخ می دهد.
او ادامه داد: اولین برنامه ما با موضوع اخوان روی آنتن رفت. فکر می کنم برنامه از رودخان ماه شروع شد و بعد از چند نوبت با استقبال مواجه شد. بهمن ماه بود که مجوز ساخت برنامه ای درباره فروغ فرخ زاد را به ما دادند و به این ترتیب 30 بهمن 1394 برنامه ای زنده درباره فروغ را روی آنتن شبکه 4 بردیم. یک ماه روی این برنامه کار کرده بودیم. زیرا هر مهمانی را دعوت می کردیم یا تلویزیون او را نمی پذیرفت یا خود مهمان شرایط آمدنش را مهیا نمی دانست. نهایتا با سه عزیز به توافق نهایی رسیدیم و برنامه را شروع کردیم. این سه تن، بهروز یاسمی، محمد حسین جعفریان، مهرنوش قربان علی بودند که هر سه در حوزه فروغ کار کرده بودند. هرچه به برنامه نزدیک می شدیم، میزان تلفن های تشویق آمیز و تهدید آمیز به ما بیشتر می شد. به همین دلیل با استرس وارد برنامه شدیم. بعد از پایان برنامه 200 پیام تحسین آمیز داشتم.
بیابانکی در ادامه بیان کرد: در این برنامه برای اولین بار، صدا و تصویر فروغ را از تلویزیون پخش کردیم و درباره آثار او حرف زدیم. از آن برنامه به بعد موج تازه ای درباره نگرش به شعر فروغ ایجاد شد. این اتفاق در رسانه ها هم بازتاب خیلی خوبی پیدا کرد. حتی آقای حسین منصوری پسر فروغ از طریق دوستی از آلمان با من تماس گرفت و بابت برنامه تشکر کرد. حسین منصوری همان کودکی است که فروغ آن را از جزام خانه نجات داد و پیش خود آورد و او را بزرگ کرد. ایشان اکنون نوازنده و مترجم بوده و سال هاست که در آلمان زندگی می کند.
مهدی خاکی فیروز دبیر بخش کتاب در بخش دیگری از این نشست به معرفی کتاب «طاس، 35 داستان کوتاه فلسفی» نوشته سایمون کریچلی نویسنده انگلیسی ساکن آمریکا پرداخت که با ترجمه قاسم نجاری توسط نشر لگاه منتشر شده است.
او در ادامه با روایتی از بخش های زندگی این نویسنده، به این موضوع اشاره کرد که از او، پیش از این نیز کتاب های «فلسفه قاره ای» و «فیلسوفان مرده» هم به فارسی ترجمه شده است.
حسنا محمدزاده(شاعر) نیز در ادامه این نشست گفت: مطلبی از یکی از شاعران مشهور فرانسوی به نام آرتور رمبو می خواندم که درباره شعر زنان بود. او نظرات خیلی ارزشمندی در حوزه شعر دارد و در مورد شعر زنان می گوید: «معتقدم اگر تاریخ و اجتماع و زمان دست از به بردگی گرفتن زنان بردارد و مردان نامه آزادی زنان را آزاد کنند، زنان هم می توانند شاعر شوند و به مکاشفه با مجهول بپردازند و آن چیزی را که مردها هیچوقت نتوانستند در مواجهه با جهان و خلقت کشف کنند را کشف کنند و به ما هم ارایه دهند.» او همه شاعرها را قافیه پرداز می داند و معتقد است که هنوز آنچه باید از هستی کشف کنند را کشف نکردند.
او افزود: بعد از خواندن این مطلب ذهنم به سمت شعر فروغ رفت و فکر کردم فروغ ما شاعری است که به این مرحله رسیده است. او حتی توانسته به عمق مجهول دست پیدا کند. در طول تاریخ، شعرای زن کمی را به نسبت مردان می شناسیم. اما اتفاقی که از زمان مشروطه در شعر ایران می افتد، این است که زنان حضور پررنگ تری در جامعه پیدا کرده و همین موضوع سبب می شود تا شعر زنان به یک هویت و شخصیت مستقلی دست پیدا کند.
محمدزاده در ادامه بیان کرد: اگر در تاریخ ادبیات تا پیش از مشروطه به شعرهای شعرای زن نگاه کنیم، می بینیم که زن، شخصیت و دنیای زیسته او هیچ حضوری در دنیای شعر ندارد. یعنی حتی وقتی زنی شعر می گوید، انگار از زبان مردان صحبت می کند. در زمان مشروطه افرادی چون پروین اعتصامی، سیمین بهبانی، فروغ فرخ زاد و بسیاری دیگر که به عنوان شعرای مطرح زن شناخته می شوند، مدل دیگری را در نوشتن پی می گیرند. اما عالم تاج قایم مقامی شاعر زن دیگری است که در شعر خود سنت شکنی کرده و تابوهای بسیاری را شکسته است. اما کمتر درباره او صحبت شده است.
او در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: شاخصه شعر فروغ چیست که سبب شده تا او را به عنوان یکی از سردمداران شعر زنان بشناسیم؟ و او را در بین یکی از 5 تن مطرح شعر معاصر ایران و بزرگانی چون نیما و اخوان نام ببریم؟ او در شعر خود چه کرده که به چنین جایگاهی رسیده است؟ بسیاری دلیل این اتفاق را در اتفاقات زندگی شخصی او جست وجو می کنند. اما اگر سر سوزنی شعر را بشناسیم، می بینیم که در همان دوره و اکنون نیز شعرای بسیاری بودند و هستند که تمام اتفاقات تلخ زندگی فروغ را داشتند اما شعرشان به چنین جایگاهی نرسیده است. در واقع تا شما مایه ای در هنر نداشته باشید، تمام عوامل هم دست به دست هم دهند، شعر و شاعر را به جایگاهی نمی رسانند.
سید عباس سجادی(شاعر و ترانه سرا) نیز در بخش دیگری از این نشست درباره پیوند شعر و موسیقی ایرانی گفت: در تاریخ فرهنگی و هنری ایران، شاید تقدم و تاخری برای شعر و موسیقی نتوان قایل شد. شاید بتوان گفت شعر و موسیقی همزمان آغاز شدند. آقای شفیعی کدکنی در کتاب موسیقی شعر به نکته جالبی اشاره می کند. او به نقل از صورتگران روسی می گوید که شعر رستاخیز کلمات است. در مقاله ای که سال ها پیش برای استاد شجریان در مجله هنر و موسیقی نوشته ام، در این رابطه گفته ام که به اعتقاد من آواز، رستاخیز شعر است. شاخص این موضوع را می توانیم در آوازهایی که بزرگ مرد آواز موسیقی ایرانی، استاد محمدرضا شجریان خواندن ببینیم.
او افزود: وقتی آلبوم های استاد شجریان بیرون می آمد، از خود می پرسیدیم که ما هم این شعرها را دیده بودیم اما چطور اینگونه که ارایه می شود، ندیده بودیم. بعد به نگاه زیبای سهراب رسیدیم که چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دید. اخیرا برخی از شعرهایی را در موسیقی ایرانی می بینیم که شعرهای جدی ای نیستند اما وقتی از منظر یک آهنگساز و خواننده ارایه می شود، حس می کنیم که این شعرها چقدر استعداد موسیقی دارند. روزی در برنامه ای به یکی از دوستان گفتم خیلی ها بر اساس شعر مولانا آهنگساز شدند. زیرا مولانا متنوع ترین وزن ها را در شعر خود دارد. دلیل آن هم این است که مولانا موسیقی شناس و موسیقیدان بوده است. بسیاری معتقدن که او در زمان سماع شعر می گفته است.
سجادی در ادامه بیان کرد: همچنین مستنداتی وجود دارد که می گوید حافظ آواز هم می خوانده است. به عنوان تجربه شخصی باید بگویم که خودم وقتی مرتکب غزل یا ترانه گفتن می شوم، امکان ندارد که بدون خواندن بتوانم این کار را تمام کنم. در واقع آواز به ما کمک می کند تا شعر را کامل کنیم. در نهایت باید بگویم شعر و موسیقی پیوند عمیقی دارند. البته امروز ما شاهد یک آشفته بازار عجیب و غریبی در حوزه موسیقی هستیم که مهمترین دلیل آن بی سوادی بسیاری از آهنگسازان و خوانندگان در حوزه شعر است. زیرا یک آهنگساز و خواننده خوب هرگز به سراغ شعر بد نمی رود. در واقع این اتفاق تنها از روی بی سوادی رخ می دهد.
او ادامه داد: خوانندگان معروف بسیاری داریم که به جای اینکه برای انتخاب شعر به سراغ دیوان شعرا بروند، در فضای مجازی شعر خود را انتخاب کرده و آن را به شاعری بزرگ نسبت می دهند اما در نهایت متوجه شدند که شعر متعلق به آن شاعر نبوده و مجبور به عذرخواهی شدند. آنها با این کار مقدار خودشان را نشان می دهند.
در بخش های مختلفی از این برنامه، تعدادی از علاقمندان به خواندن شعرهای خود پرداختند و آثارشان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
22057
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "در دومین نشست ادبی «عصر آدینه» مطرح شد:اهمیت فروغ فرخ زاد در شعر معاصر ایران/ آواز، رستاخیز شعر است" هستید؟ با کلیک بر روی فرهنگ و هنر، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "در دومین نشست ادبی «عصر آدینه» مطرح شد:اهمیت فروغ فرخ زاد در شعر معاصر ایران/ آواز، رستاخیز شعر است"، کلیک کنید.
