داستان بیت کوین چیست

بیت کوین، یک پول دیجیتالیه که هیچ دولت یا بانکی پشتش نیست و بدون واسطه می شه اون رو فرستاد. این همون جرقه ای بود که در سال ۲۰۰۸ به دست شخص یا گروهی به اسم ساتوشی ناکاموتو زده شد و دنیای مالی رو حسابی تکون داد.

تا حالا شده به این فکر کنید که چطور یه ایده کوچیک می تونه دنیا رو زیر و رو کنه؟ داستان بیت کوین دقیقاً از همین جنسه. از یه وایت پیپر که شاید خیلی ها جدی اش نگرفتن تا تبدیل شدن به یه پدیده جهانی که اسمش سر زبون همه هست، بیت کوین مسیر پر فراز و نشیبی رو طی کرده. این فقط یه ارز دیجیتال نیست، یه فلسفه جدیده برای پول و اقتصاد، که حالا بعد از حدود ۱۵ سال، حسابی خودش رو ثابت کرده. توی این سفر با ما همراه باشین تا از روز اول تولد بیت کوین تا جایی که الان ایستاده، قدم به قدم با هم جلو بریم و ببینیم چه ماجراهایی رو از سر گذرونده.

تولد یک رؤیا: از ساتوشی مرموز تا بلوک پیدایش (۲۰۰۸ – ۲۰۰۹)

داستان بیت کوین، بدون شک، از یه نقطه شروع می شه که هنوز هم برای خیلی ها یه راز بزرگه: ساتوشی ناکاموتو. این اسم، نماد گمنامی و نبوغیه که تونست پایه های یه انقلاب مالی رو بنا کنه. بیاید ببینیم ساتوشی کی بود یا چی بود و چطور این رویا رو به واقعیت تبدیل کرد.

ساتوشی ناکاموتو: معمار ناشناس بیت کوین

۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ بود که یه ایمیل توی یه لیست پستی رمزنگاری، همه رو حسابی کنجکاو کرد. فرستنده، یه نفر یا گروهی به اسم ساتوشی ناکاموتو، یه وایت پیپر منتشر کرده بود با عنوان «بیت کوین: یه سیستم پول الکترونیکی همتا به همتا». هدفش چی بود؟ ساده اس، یه راه حل برای مشکل خرج کردن مضاعف (Double Spending) پول دیجیتال و ساختن یه پول کاملاً غیرمتمرکز که هیچ دولت یا بانکی روش کنترلی نداشته باشه. یعنی دیگه خبری از واسطه ها نباشه و خودمون مستقیم پول رو انتقال بدیم.

اینکه ساتوشی واقعاً کیه، هنوزم یه سوال بی پاسخه. خیلی ها حدس و گمان های مختلفی دارن؛ از مهندس های کامپیوتر معروف گرفته تا دانشمندای رمزنگاری. مثلاً نیک سابو، یکی از اولین نفراتی بود که روی ایده های پول دیجیتال کار کرده بود و بعضی ها فکر می کردن شاید اون باشه. هال فینی، یه مهندس کامپیوتر دیگه که از اولین کسایی بود که با ساتوشی در ارتباط بود و اولین تراکنش بیت کوین رو ازش دریافت کرد، هم یکی دیگه از مظنون ها بود. اما هیچ کدوم از این ها تأیید نشدن.

حتی یه بار یه مجله، یه آقای ژاپنی-آمریکایی به اسم دوریان ناکاموتو رو معرفی کرد و کلی جنجال به پا شد، ولی خودش تکذیب کرد و گفت اصلاً نمی دونه بیت کوین چیه. بعدها هم کریگ رایت، یه دانشمند کامپیوتر استرالیایی، ادعا کرد که ساتوشیه، اما نتونست مدارک قانع کننده ای ارائه بده و در نهایت عقب نشینی کرد. همین ناشناس موندن ساتوشی خودش یه بخش مهم از فلسفه بیت کوین محسوب میشه؛ اینکه این شبکه و پول متعلق به هیچ فرد یا گروه خاصی نیست و باید کاملاً غیرمتمرکز باقی بمونه.

اولین نفس ها: بلوک پیدایش و اولین تراکنش بیت کوین

اگه وایت پیپر، ایده و نقشه راه بیت کوین بود، پس قدم بعدی چی بود؟ ۳ ژانویه ۲۰۰۹، درست توی اوج بحران اقتصادی جهانی، ساتوشی ناکاموتو بلوک پیدایش (Genesis Block) رو استخراج کرد. این بلوک، اولین بلوک در زنجیره بلاک چین بیت کوین بود و آغاز به کار رسمی شبکه رو اعلام می کرد. توی این بلوک، ساتوشی یه متن جالب گذاشته بود: «صدراعظم در آستانه دومین نجات بانکی». این متن، اشاره ای واضح به بحران مالی اون روزها و ناکارآمدی سیستم بانکی سنتی بود و نشون می داد بیت کوین دقیقاً برای حل چه مشکلاتی اومده.

چند روز بعد، در تاریخ ۱۲ ژانویه ۲۰۰۹، اولین تراکنش بیت کوین اتفاق افتاد. ساتوشی ۱۰ بیت کوین رو برای هال فینی فرستاد. این تراکنش کوچیک، در واقع یه قدم بزرگ بود؛ ثابت کرد که این سیستم پول الکترونیکی همتا به همتا واقعاً کار می کنه. از همین جا بود که مفاهیمی مثل بلاک چین (دفتر کل عمومی و توزیع شده)، استخراج (ماینینگ با CPUهای معمولی توی همون روزا) و عرضه محدود ۲۱ میلیون واحدی بیت کوین شکل گرفتن. ساتوشی قبل از اینکه برای همیشه ناپدید بشه، تمام کد منبع و دامنه های مربوط به بیت کوین رو به بقیه اعضای جامعه توسعه دهنده سپرد تا پروژه مستقل از اون ادامه پیدا کنه.

شکل گیری اکوسیستم اولیه و اولین چالش ها (۲۰۱۰ – ۲۰۱۳)

بعد از تولد بیت کوین، نوبت به این رسید که این نوزاد دیجیتال کم کم رشد کنه و وارد دنیای واقعی بشه. دوران ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳، سال های شکل گیری اکوسیستم اولیه و البته روبرو شدن با اولین چالش ها بود؛ از خرید یه پیتزا با بیت کوین گرفته تا نوسانات قیمتی وحشتناک.

روز پیتزا: آغاز کاربردپذیری بیت کوین

حتماً داستان پیتزای ۱۰ هزار بیت کوینی رو شنیده اید. ۲۲ می ۲۰۱۰، روزی که الان به نام «روز پیتزا بیت کوین» معروفه، یکی به اسم لازلو هانیچ توی یه انجمن آنلاین اعلام کرد حاضره ۱۰ هزار بیت کوین بده تا براش دو تا پیتزا بخرن. یه نفر هم قبول کرد و اون پیتزاها رو براش فرستاد. اون موقع ۱۰ هزار بیت کوین فقط حدود ۴۱ دلار ارزش داشت. حالا فکر کنید همون ۱۰ هزار بیت کوین امروز چقدر می ارزه! این اتفاق، اولین باری بود که بیت کوین برای خرید یه کالای واقعی استفاده شد و نشون داد که می تونه به عنوان پول هم به درد بخوره. این داستان، تا ابد یه نماد مهم برای جامعه بیت کوین باقی می مونه و خیلی ها رو به فکر فرو می بره که اگه اون موقع ۱۰ هزار بیت کوین می داشتن، الان چی!

ظهور اولین صرافی ها و کیف پول ها

با افزایش علاقه به بیت کوین، نیاز به جایی برای خرید و فروش اون هم حس می شد. برای همین، صرافی های اولیه مثل Mt. Gox روی کار اومدن. Mt. Gox که یه زمانی بزرگترین صرافی بیت کوین دنیا بود، نقش مهمی توی کشف قیمت بیت کوین و افزایش دسترسی به اون داشت. خیلی ها از طریق این صرافی وارد دنیای کریپتو شدن. اما این صرافی سرنوشت غم انگیزی داشت و در سال ۲۰۱۴ با یه هک بزرگ و از دست رفتن حجم عظیمی از بیت کوین ها، ورشکست شد. این اتفاق، اولین زنگ خطر بزرگ برای جامعه کریپتو بود و درس های بزرگی درباره امنیت و اعتماد رو به همه یادآوری کرد.

علاوه بر صرافی ها، کیف پول های دیجیتال هم کم کم ظاهر شدن. این کیف پول ها به مردم اجازه می دادن بیت کوین هاشون رو نگهداری و مدیریت کنن. در همین دوران، استفاده از بیت کوین توی بازارهای زیرزمینی، مثل «جاده ابریشم» (Silk Road) هم رواج پیدا کرد. جاده ابریشم یه بازار سیاه آنلاین بود که بیت کوین رو به عنوان تنها روش پرداخت قبول می کرد. این قضیه باعث شد اسم بیت کوین با فعالیت های غیرقانونی گره بخوره و این موضوع تا مدت ها روی شهرت و البته بحث های مربوط به مقررات گذاری بیت کوین تأثیر منفی گذاشت.

نوسانات شدید قیمت و اولین حباب ها

اوایل، قیمت بیت کوین خیلی ناچیز بود. سال ۲۰۰۹ تقریباً صفر بود و تا اواخر ۲۰۱۰ هم زیر ۰.۱ دلار معامله می شد. اما سال ۲۰۱۱ شاهد اولین جهش های جدی بودیم؛ از ۰.۰۹ دلار رسید به ۱ دلار و حتی تا ۳۰ دلار هم بالا رفت. این رشد یه جورایی همه رو شوکه کرده بود. اما بعد از این صعود، شاهد اولین ریزش ها بودیم که به زمستان کریپتو معروف شد. این نوسانات شدید، برای خیلی ها ناشناخته و ترسناک بود، چون قبلاً تجربه اش رو نداشتن.

با این حال، این افت ها نتونست جلوی بیت کوین رو بگیره. در اواخر سال ۲۰۱۳، بیت کوین یه رالی صعودی شگفت انگیز رو شروع کرد و برای اولین بار از مرز ۱۰۰۰ دلار هم عبور کرد. این اتفاق، حسابی توجه رسانه ها و مردم رو به خودش جلب کرد و خیلی ها شروع به تحقیق و سرمایه گذاری روی این پدیده نوظهور کردن. اما خب، این هیجان هم موقتی بود و بعد از اون دوباره شاهد اصلاح قیمت و ورود به یه دوره نزولی بودیم. این دوره ها، بخشی جدایی ناپذیر از تاریخچه بیت کوین شدن و نشون دادن که این بازار، پر از هیجان و البته ریسکه.

اولین هاوینگ بیت کوین (۲۰۱۲)

یکی از مهمترین اتفاقاتی که توی تاریخچه بیت کوین افتاده و برای همیشه هم ادامه پیدا می کنه، هاوینگ (Halving) هست. اولین هاوینگ در ۲۸ نوامبر ۲۰۱۲ رخ داد. هاوینگ یه رویداد برنامه ریزی شده توی کد بیت کوینه که هر ۲۱۰,۰۰۰ بلوک (تقریباً هر چهار سال یکبار) اتفاق می افته و پاداش استخراج هر بلوک رو نصف می کنه.

توی اولین هاوینگ، پاداش ماینرها از ۵۰ بیت کوین به ۲۵ بیت کوین کاهش پیدا کرد. این مکانیزم برای کنترل تورم و حفظ کمیابی بیت کوین طراحی شده. ساتوشی ناکاموتو این رو توی کد قرار داد تا عرضه بیت کوین محدود باشه و مثل پول های کاغذی، هر وقت دولت ها بخوان نتونن چاپش کنن و ارزشش رو کم کنن. هاوینگ نشون داد که بیت کوین یه دارایی ضدتورمه و همین قضیه، نقش مهمی توی افزایش ارزش بلندمدت اون بازی می کنه.

ورود به صحنه جهانی و اوج گیری (۲۰۱۴ – ۲۰۲۱)

بعد از دوران بلوغ اولیه و دست و پنجه نرم کردن با نوسانات، بیت کوین کم کم خودش رو به دنیا معرفی کرد. سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱، دوران اوج گیری و شناخته شدن بیت کوین در سطح جهانی بود؛ دورانی که این ارز دیجیتال از یه پدیده ناشناخته به ستاره ای درخشان در دنیای مالی تبدیل شد.

پذیرش رو به رشد و ورود سرمایه گذاران سازمانی

هاوینگ دوم در ۹ جولای ۲۰۱۶ اتفاق افتاد و پاداش ماینینگ رو از ۲۵ به ۱۲.۵ بیت کوین رسوند. این اتفاق، دوباره اهمیت کمیابی بیت کوین رو نشون داد و زمینه رو برای یه رالی بزرگ فراهم کرد. سال ۲۰۱۷، سالی بود که بیت کوین واقعاً ترکوند! قیمتش به صورت بی سابقه رشد کرد و از زیر ۱۰۰۰ دلار رسید به حدود ۲۰,۰۰۰ دلار. این رشد دیوانه وار، باعث شد که تب و تاب کریپتو همه جا رو بگیره؛ از میز شام خانواده ها گرفته تا خبرهای اصلی تلویزیون. خیلی ها دچار حس ترس از دست دادن فرصت (FOMO) شدن و با عجله وارد بازار شدن. رسانه ها هم حسابی روی بیت کوین مانور دادن و همین باعث شد توجه همه به سمت این ارز دیجیتال جلب بشه.

اما داستان اینجا تموم نشد. این رشد چشمگیر، توجه شرکت های بزرگ، صندوق های سرمایه گذاری و نهادهای مالی رو هم به خودش جلب کرد. دیگه بیت کوین فقط برای عاشقان تکنولوژی نبود، بلکه کم کم وارد سبد سرمایه گذاری های بزرگ هم شد. هرچند که توی این سال ها هنوز خیلی ها بهش شک داشتن، اما همین که پای غول های مالی به میدون باز شد، نشونه یه تغییر بزرگ بود.

زمستان طولانی و بازگشت پرقدرت (۲۰۱۸ – ۲۰۲۰)

مثل همیشه، بعد از یه اوج گیری بزرگ، نوبت به اصلاح می رسه. سال ۲۰۱۸، یه «زمستان کریپتو» طولانی و سخت رو برای بازار رقم زد. قیمت بیت کوین تا زیر ۴,۰۰۰ دلار سقوط کرد و خیلی ها که توی اوج خریده بودن، ضررهای بزرگی رو تجربه کردن. این دوران، یه جورایی غربال گر بود؛ کسایی که به بیت کوین باور داشتن، موندن و بقیه دلسرد شدن.

اما داستان همیشه همینه، بعد از هر زمستون، بهار میاد. سال ۲۰۲۰ با اتفاقات عجیب و غریب خودش شروع شد؛ همه گیری کرونا دنیا رو تکون داد و بانک های مرکزی برای مقابله با رکود اقتصادی، شروع به چاپ بی رویه پول کردن. این قضیه باعث شد مردم به فکر پیدا کردن پناهگاه ارزش بیفتن، چیزی که تورم روش اثر نذاره. اینجا بود که بیت کوین، با خاصیت کمیابی و ضدتورمی اش، به عنوان طلای دیجیتال خودش رو نشون داد. سرمایه گذارهای بزرگ، فهمیدن که بیت کوین می تونه یه گزینه عالی برای محافظت از دارایی هاشون باشه.

همزمان با این اتفاقات، هاوینگ سوم در ۱۱ می ۲۰۲۰ رخ داد و پاداش استخراج به ۶.۲۵ بیت کوین کاهش پیدا کرد. همه این عوامل دست به دست هم دادن تا بیت کوین یه رالی صعودی جدید و پرقدرت رو شروع کنه و از خاکستر زمستان ۲۰۱۸، دوباره اوج بگیره.

رکوردشکنی تاریخی و جنون بازار

سال ۲۰۲۱، سالی بود که بیت کوین حسابی سر و صدا کرد. قیمتش به صورت خیره کننده ای رشد کرد و در نوامبر ۲۰۲۱ به اوج تاریخی خودش، یعنی حدود ۶۹,۰۰۰ دلار رسید. این عدد، دیگه فقط یه رقم نبود؛ نشون دهنده این بود که بیت کوین دیگه یه ایده حاشیه ای نیست، بلکه یه دارایی با ارزش جهانیه. همین رشد بیت کوین، باعث شد کل بازار ارزهای دیجیتال به اوج برسه و تب و تاب NFTها (توکن های غیرقابل تعویض) و دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) هم اوج بگیره. همه جا حرف از کریپتو بود و هر کسی سعی می کرد یه جورایی از این موج سود ببره. این دوران، نشون داد که بیت کوین چقدر می تونه روی کل بازار تاثیرگذار باشه.

اولین تراکنش بیت کوین در ازای خرید کالای واقعی، در روز ۲۲ می ۲۰۱۰ اتفاق افتاد؛ جایی که ۱۰ هزار بیت کوین برای خرید ۲ پیتزا پرداخت شد. این روز به روز پیتزا بیت کوین مشهور شد و نمادی از کاربردپذیری این ارز دیجیتال در زندگی روزمره است.

تحولات فنی مهم در مسیر تکامل بیت کوین

بیت کوین فقط یه قیمت نیست، پشتش یه فناوری پیچیده و جذاب به اسم بلاک چین هست. توی این سال ها، جامعه توسعه دهنده بیت کوین بیکار ننشست و برای بهبود عملکرد شبکه، یه سری تغییرات مهم فنی رو اعمال کرد. یکی از مهمترین این آپدیت ها، آپدیت سگویت (SegWit) در سال ۲۰۱۷ بود. مشکل اصلی بیت کوین، مقیاس پذیری بود؛ یعنی تعداد تراکنش هایی که توی یه زمان مشخص می تونست انجام بده، محدود بود. سگویت اومد و با تغییر قالب تراکنش ها، ظرفیت بلاک ها رو افزایش داد و باعث شد سرعت تراکنش ها بیشتر بشه و کارمزدها هم کم بشن. این آپدیت، یه قدم بزرگ برای آماده کردن بیت کوین برای پذیرش گسترده تر بود.

همچنین، توی تاریخچه بیت کوین، شاهد هاردفورک های مهمی بودیم. هاردفورک یعنی یه جورایی یه انشعاب توی شبکه اصلی. مثلاً بیت کوین کش (Bitcoin Cash)، بیت کوین گلد (Bitcoin Gold) و بیت کوین اس وی (Bitcoin SV)، همه از بیت کوین اصلی منشعب شدن. دلیل اصلی این انشعابات، تفاوت دیدگاه ها درباره نحوه حل مشکل مقیاس پذیری و ظرفیت بلاک ها بود. بعضی ها می خواستن اندازه بلاک ها رو خیلی بزرگ تر کنن، در حالی که بقیه معتقد بودن باید راه حل های دیگه مثل سگویت یا لایه دوم (مثل لایتنینگ نتورک) رو امتحان کرد. هرچند که هیچ کدوم از این هاردفورک ها نتونستن جای بیت کوین اصلی رو بگیرن، اما نشون دادن که بحث ها و تلاش ها برای بهبود بیت کوین همیشه وجود داره.

چالش های نوین، تثبیت و آینده بیت کوین (۲۰۲۲ – ۲۰۲۴ و فراتر)

بعد از اوج گیری و رکوردشکنی های تاریخی، بیت کوین وارد فاز جدیدی از چالش ها و البته تثبیت شد. سال های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴، سال هایی بود که بیت کوین هم طعم تلخ ریزش های شدید رو چشید و هم با پذیرش های بزرگ، جایگاه خودش رو توی دنیای مالی محکم تر کرد.

زمستان اخیر و بازگشت (۲۰۲۲ – ۲۰۲۳)

بعد از رسیدن به قله ۶۹,۰۰۰ دلار در نوامبر ۲۰۲۱، بازار ارزهای دیجیتال دوباره وارد یه «زمستان کریپتو» سنگین شد. این بار، دلایل ریزش متفاوت بود؛ افزایش نرخ بهره توسط بانک های مرکزی برای مقابله با تورم، باعث شد سرمایه گذاران از دارایی های پرریسک مثل کریپتو فاصله بگیرن و به سمت دارایی های امن تر برن. علاوه بر این، فروپاشی پروژه های بزرگی مثل ترا-لونا (Terra-Luna) و صرافی FTX که میلیاردها دلار ضرر به سرمایه گذاران وارد کرد، اعتماد عمومی رو به شدت کاهش داد. بیت کوین هم از این ریزش ها مستثنا نبود و قیمتش تا زیر ۲۰,۰۰۰ دلار سقوط کرد.

سال ۲۰۲۳ با ادامه این روند نزولی شروع شد و حتی قیمت بیت کوین به ۱۶,۵۰۰ دلار هم رسید. اما همونطور که از بیت کوین انتظار می ره، دوباره خودش رو جمع و جور کرد. با شروع نیمه دوم سال ۲۰۲۳، با کاهش تورم و سیگنال هایی از توقف افزایش نرخ بهره، یه روند ریکاوری آروم شروع شد و بیت کوین سال ۲۰۲۳ رو در محدوده ۴۲,۰۰۰ دلار به پایان رسوند. این بازگشت نشون داد که بیت کوین حتی بعد از شوک های بزرگ هم توانایی بازیابی داره و این یه درس مهم برای سرمایه گذاران بود.

تاریخچه ماینینگ و دغدغه های زیست محیطی

همونطور که گفتیم، از روز اول بیت کوین، استخراج (ماینینگ) وجود داشته. اوایل، هر کسی با یه کامپیوتر معمولی و CPU می تونست بیت کوین استخراج کنه. اما با گذشت زمان و افزایش سختی شبکه، ماینرها به پردازنده های گرافیکی (GPU) رو آوردن و بعدتر، دستگاه های تخصصی و قدرتمندی به اسم ASIC وارد بازار شدن. این دستگاه ها، فقط برای استخراج ارزهای دیجیتال طراحی شدن و توان پردازشی فوق العاده بالایی دارن. همین قضیه باعث شد ماینینگ بیت کوین از خونه ها به مزارع بزرگ استخراج تبدیل بشه که نیاز به انرژی زیادی دارن.

مصرف انرژی بالای شبکه بیت کوین، همیشه یکی از بحث برانگیزترین مسائل بوده. ایلان ماسک، مدیر عامل تسلا، یه بار به همین دلیل اعلام کرد دیگه تسلا بیت کوین رو برای پرداخت قبول نمی کنه و این خبر حسابی بازار رو تکون داد. این انتقادات، باعث شده جامعه بیت کوین به سمت استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و سبز برای ماینینگ بره. هدف اینه که نشون بدن بیت کوین می تونه دوستدار محیط زیست هم باشه.

اما یه سوال مهم دیگه درباره ماینینگ و بلاک چین بیت کوین، بحث امنیت شبکه است. خیلیا می پرسن آیا بیت کوین قابل هک شدنه؟ مفهوم حمله ۵۱ درصد اینه که اگه کسی بتونه بیش از ۵۰ درصد توان پردازشی (هش ریت) شبکه رو کنترل کنه، می تونه تراکنش ها رو دستکاری کنه. اما با توجه به حجم عظیم ماینرها و هش ریت کنونی شبکه بیت کوین، انجام چنین حمله ای عملاً غیرممکنه و این شبکه تا به امروز، امنیت خودش رو به خوبی حفظ کرده. تا حالا هیچ سابقه منفی از هک شدن خود شبکه بیت کوین گزارش نشده.

پذیرش ETF اسپات بیت کوین در آمریکا در ژانویه ۲۰۲۴، یک نقطه عطف تاریخی برای بیت کوین بود که درهای ورود سرمایه های عظیم نهادی را به روی این دارایی دیجیتال گشود. این اتفاق، رسمیت بیشتری به بیت کوین بخشید و آینده روشنی را برای آن ترسیم کرد.

پذیرش نهادی و قانونی: بیت کوین در صحنه بین المللی

بدون شک، مهمترین اتفاق در اوایل سال ۲۰۲۴ برای بیت کوین، تایید ETF اسپات بیت کوین در آمریکا بود. در ۱۰ ژانویه ۲۰۲۴، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) این ETFها رو تایید کرد. این یعنی برای اولین بار، سرمایه گذاران بزرگ و موسسات مالی می تونن بدون نیاز به نگهداری مستقیم بیت کوین، روی اون سرمایه گذاری کنن. این اتفاق، مثل یه سیگنال سبز بزرگ بود و راه رو برای ورود حجم عظیمی از سرمایه به بازار بیت کوین باز کرد و باعث شد قیمت اون به سرعت رشد کنه. این قضیه، مشروعیت بیت کوین رو توی چشم نهادهای مالی سنتی حسابی بالا برد.

علاوه بر این، بعضی از کشورها هم بیت کوین رو به صورت رسمی پذیرفتن. مثلاً السالوادور در سال ۲۰۲۱، اولین کشوری بود که بیت کوین رو به عنوان پول قانونی خودش پذیرفت. این حرکت جسورانه، نشون داد که بیت کوین دیگه فقط یه دارایی دیجیتال نیست، بلکه می تونه جایگاه پول ملی رو هم پیدا کنه. کشورهای مختلف، دیدگاه های قانونی متفاوتی نسبت به بیت کوین دارن؛ بعضی ها اون رو یه کالا می دونن، بعضی ها ارز و بعضی ها هم دارایی. این تفاوت ها، نشون دهنده اینه که هنوز قانون گذاری توی این حوزه در حال تکامله.

وضعیت بیت کوین در ایران

اما وضعیت بیت کوین توی ایران چطوره؟ اینجا داستان کمی پیچیده تر می شه. بانک مرکزی ایران در اردیبهشت ۱۳۹۷ اعلام کرد که استفاده از بیت کوین و بقیه ارزهای مجازی توی مراکز پولی و مالی ممنوعه. این یعنی صرافی های داخلی نمی تونن بیت کوین رو به عنوان ابزار پرداخت توی شبکه بانکی خودشون استفاده کنن. اما این به معنی ممنوعیت کامل نیست. خیلیا از بیت کوین برای دور زدن تحریم ها استفاده می کنن؛ چون رهگیری تراکنش ها توی بلاک چین کار آسونی نیست، می تونن مبادلات بین المللی خودشون رو انجام بدن. همین قضیه باعث شده که ایران یکی از کشورهایی باشه که ماینینگ بیت کوین (به دلیل برق ارزان) توش رونق گرفته.

راجع به دیدگاه شرعی هم نظرات متفاوته. بعضی از مراجع تقلید، معامله رمزارز رو دارای اشکال شرعی می دونن و بعضی دیگه، استفاده از اون رو به نداشتن مفسده اقتصادی و خلاف قانون نبودن، مشروط کردن. این تفاوت دیدگاه ها هم به پیچیدگی وضعیت بیت کوین در ایران اضافه می کنه.

هاوینگ چهارم (۲۰۲۴) و آینده پیش رو

در ۱۹ آوریل ۲۰۲۴، هاوینگ چهارم بیت کوین اتفاق افتاد و پاداش استخراج از ۶.۲۵ به ۳.۱۲۵ بیت کوین کاهش پیدا کرد. این رویداد، دوباره بحث کمیابی بیت کوین رو مطرح می کنه و انتظار می ره توی بلندمدت روی قیمت اون تأثیر مثبت بذاره. هرچند که ممکنه برای ماینرها چالش برانگیز باشه، چون باید با پاداش کمتری کار کنن.

یکی از ویژگی های جالب بیت کوین اینه که برخلاف خیلی از پروژه های دیگه، «نقشه راه» مرکزی و مشخصی نداره. توسعه بیت کوین کاملاً جامعه محوره. یعنی توسعه دهنده ها و جامعه کاربرا تصمیم می گیرن که چه تغییراتی روی شبکه اعمال بشه. چالش های مقیاس پذیری هنوز هم وجود دارن، اما راه حل هایی مثل لایه های دوم (Layer 2) مثل لایتنینگ نتورک، برای حل این مشکلات در حال توسعه هستن. این یعنی بیت کوین همیشه در حال تکامله و برای چالش های آینده آماده می شه.

چه کسی بیشترین بیت کوین را دارد؟

خب، شاید براتون سوال پیش بیاد که حالا با این همه هیجان و رشد، بیت کوین دست کیه؟ بزرگترین هولدر بیت کوین، خود ساتوشی ناکاموتو است که تخمین زده می شه حدود ۱.۱ میلیون بیت کوین در اختیار داره و از روز اول اونا رو دست نزده. البته بعد از اون، شرکت های بزرگی مثل مایکرواستراتژی، تسلا و گری اسکیل هم مقادیر زیادی بیت کوین خریدن و نگهداری می کنن. حتی دولت ها هم کم کم وارد بازی شدن؛ دولت آمریکا، چین و آلمان هم مقادیر قابل توجهی بیت کوین دارن که بیشترشون رو از طریق مصادره فعالیت های غیرقانونی به دست آوردن. این نشون می ده که بیت کوین دیگه فقط دست افراد عادی نیست، بلکه بازیگران بزرگ هم به اهمیتش پی بردن.

میراث یک نوآوری: بیت کوین، طلای دیجیتال

داستان بیت کوین، یه جورایی شبیه یه سفر هیجان انگیز بود؛ از یه ایده گمنام توی یه وایت پیپر تا تبدیل شدن به یه دارایی جهانی که ارزش میلیاردها دلار رو داره. این سفر پر از فراز و نشیب، چالش ها و البته پیروزی ها بود. بیت کوین نه تنها یه پول دیجیتاله، بلکه نمادی از آزادی مالی، شفافیت و غیرمتمرکز بودنه. این همون «طلای دیجیتال» هست که خیلی ها برای در امان موندن از تورم و مشکلات اقتصادی بهش پناه میارن. با هر هاوینگ و هر رویداد جدید، بیت کوین جایگاه خودش رو مستحکم تر می کنه. به نظر می رسه که این کتاب هنوز خیلی صفحات خونده نشده داره و در سال های آینده، ماجراهای بیشتری رو رقم خواهد زد و تأثیرش روی اقتصاد جهانی، هر روز پررنگ تر می شه.