تفاوت قالب تسمه ای با قالب گوشه در هنگام بتن ریزی سازه ها

در پروژه‌های ساخت و ساز کیفیت و سرعت اجرای بتن ریزی نقش بسیار مهمی در استحکام و دوام سازه دارد. یکی از عوامل کلیدی در این فرآیند انتخاب قالب بندی مناسب است. قالب‌های بتن در انواع مختلفی وجود دارند که هرکدام با توجه به ویژگی‌های خاص خود برای موارد مختلفی از بتن ریزی مناسب هستند. دو نوع رایج از این قالب‌ها قالب تسمه ای و قالب گوشه هستند که هر کدام دارای مزایا و معایب خود می‌باشند. در این مقاله به بررسی تفاوت‌ها کاربردها و بهترین گزینه برای استفاده در پروژه‌های بتن ریزی خواهیم پرداخت.

قالب بتن تسمه ای چیست؟

قالب بتن تسمه ای یکی از رایج ترین انواع قالب بندی در سازه‌های بتنی است که برای حفظ پایداری و ایجاد فشار یکنواخت در هنگام بتن ریزی استفاده می‌شود. این قالب‌ها از تعدادی تسمه فلزی تشکیل شده‌اند که با استفاده از بست‌های خاص به هم متصل می‌شوند و سطح بتن را در برابر نشت و جابجایی کنترل می‌کنند. قالب‌های تسمه ای به دلیل ساختار ساده و سرعت نصب بالا در پروژه‌هایی که نیاز به سرعت در اجرا دارند کاربرد فراوانی دارند.

قالب بتن گوشه چیست؟

قالب بتن گوشه به قالب‌هایی اطلاق می‌شود که به‌طور خاص برای قالب بندی در گوشه‌ها و نقاطی که دارای زوایای قائم یا غیرقائم هستند طراحی شده‌اند. این قالب‌ها به دلیل دارا بودن زوایای خاص امکان اجرای بتن ریزی در نقاط حساس مانند تقاطع‌ها و گوشه‌های سازه را فراهم می‌کنند. قالب‌های گوشه با کمک قطعات فلزی مقاوم ساخته می‌شوند و به خوبی می‌توانند فشار ناشی از بتن ریزی در زوایا و تقاطع‌ها را تحمل کنند.

آشنایی با تفاوت‌های قالب تسمه ای و قالب گوشه

قالب تسمه ای و قالب گوشه در ساختار کاربرد و مزایای فنی تفاوت‌های قابل توجهی دارند. این تفاوت‌ها نه تنها در نحوه نصب و استفاده از این قالب‌ها نمایان می‌شود بلکه بر عملکرد و کیفیت نهایی سازه‌های بتنی نیز تاثیرگذار است. در ادامه به جزئیات بیشتری از تفاوت‌های این دو نوع قالب پرداخته می‌شود:

۱. ساختار و طراحی

قالب تسمه ای از تسمه‌های فلزی یا فولادی ساخته می‌شود که به صورت موازی و با استفاده از بست‌ها یا گیره‌های مخصوص در کنار هم قرار می‌گیرند. این قالب‌ها بیشتر برای سطوح صاف و یکنواخت مناسب هستند و قابلیت تنظیم ابعاد و اندازه‌های مختلف را دارند. تسمه‌ها به شکل خطوطی مستقیم و موازی نصب می‌شوند و به طور خاص برای بخش‌هایی از سازه که نیاز به بتن ریزی یکپارچه و هموار دارند کاربرد دارند.

در مقابل قالب گوشه طراحی پیچیده‌تری دارد. این قالب‌ها به شکل زاویه دار ساخته شده‌اند و اغلب برای نقاطی که دارای زوایای خاص تقاطع‌های قائم یا حتی زوایای غیر قائم هستند استفاده می‌شوند. قالب گوشه به دلیل داشتن قطعات زاویه دار و تقویت شده توانایی تحمل فشارهای بیشتری را دارد که در زمان بتن ریزی در نقاط حساس مانند گوشه‌های ستون‌ها و تقاطع دیوارها ایجاد می‌شود.

۲. قابلیت تحمل فشار

یکی از تفاوت‌های اصلی این دو نوع قالب در میزان تحمل فشار ناشی از بتن ریزی است. قالب تسمه ای به دلیل طراحی ساده و یکنواخت خود مناسب سطوح وسیعی است که بتن به طور یکنواخت بر روی آن ریخته می‌شود. این نوع قالب‌ها به دلیل توزیع یکنواخت فشار برای سطوح افقی یا عمودی مناسب هستند. اما این قالب‌ها به خوبی نمی‌توانند فشارهای نقطه‌ای و زوایای پیچیده را تحمل کنند.

قالب گوشه به دلیل طراحی تقویت شده و زوایای خاص خود در تحمل فشارهای نقطه‌ای و موضعی عملکرد بهتری دارد. این قالب‌ها به‌ویژه در محل‌هایی که فشار بتن بر نواحی خاص متمرکز می‌شود مانند گوشه‌های دیوارها و ستون‌ها کارایی بیشتری دارند. مقاومت بالای قالب گوشه در برابر فشارهای ناحیه‌ای آن را به گزینه‌ای مناسب برای نقاط حساس سازه تبدیل کرده است.

۳. نصب و سرعت اجرا

نصب قالب تسمه ای به دلیل طراحی ساده و استفاده از قطعات استاندارد به سرعت انجام می‌شود. این قالب‌ها به راحتی قابل تنظیم هستند و نیازی به قطعات خاص و پیچیده ندارند. در پروژه‌هایی که زمان عامل حیاتی است و نیاز به بتن ریزی در سطوح وسیع و صاف وجود دارد قالب تسمه ای به عنوان گزینه‌ای سریع و کارآمد شناخته می‌شود.

از سوی دیگر قالب گوشه به دلیل نیاز به قطعات زاویه دار و سیستم‌های تقویت کننده نصب پیچیده‌تری دارد و ممکن است زمان بیشتری برای نصب و تنظیم آن نیاز باشد. اما این پیچیدگی نصب در نهایت به مقاومت بیشتر و اجرای دقیق‌تر در نقاط زاویه دار یا پیچیده سازه منجر می‌شود.

۴. انعطاف پذیری در طراحی و کاربرد

قالب تسمه ای انعطاف پذیری بیشتری در طراحی و تغییر ابعاد دارد. این قالب‌ها به دلیل ساختار ساده و مدولار می‌توانند به راحتی در پروژه‌های مختلف با ابعاد متنوع استفاده شوند. این ویژگی باعث می‌شود که قالب تسمه ای برای بتن ریزی در دیوارها سقف‌ها و سازه‌های افقی و عمودی مناسب باشد.

قالب گوشه در طراحی کمتر انعطاف پذیر است و بیشتر برای کاربردهای خاصی مانند گوشه‌ها زوایا و تقاطع‌های پیچیده استفاده می‌شود. این قالب‌ها به دلیل طراحی تخصصی قابلیت تغییر و تطبیق با زوایای مختلف را ندارند و بیشتر برای بخش‌هایی از سازه که دارای زوایای تند یا قائم هستند مناسب است.

کاربردهای قالب تسمه ای

قالب تسمه ای برای پروژه‌های مختلف ساختمانی کاربرد دارد از جمله:

• دیوارهای بتنی بلند: قالب تسمه ای به دلیل قابلیت استفاده در سطوح وسیع و یکنواخت برای ساخت دیوارهای بتنی بلند بسیار مناسب است.
• سقف‌های بتنی: به دلیل امکان اتصال تسمه‌ها به صورت یکپارچه این قالب‌ها برای اجرای سقف‌های بتنی نیز بسیار مفید هستند.
• ساختمان ها و سازه های مسکونی: در پروژه‌های ساختمانی بزرگ و ساخت سازه های مسکونی از قالب تسمه ای برای افزایش سرعت و دقت در بتن‌ریزی استفاده می‌شود.

کاربردهای قالب گوشه

قالب گوشه در موارد زیر کاربرد دارد:

• ستون‌ها و گوشه‌های دیوارها: در ساخت ستون‌ها و گوشه‌های دیوارهای بتنی که به دقت بالایی نیاز دارند قالب گوشه بسیار مفید است.
•  تقاطع‌های بتنی: در نقاطی که سازه دارای تقاطع‌های پیچیده است و نیاز به قالب بندی دقیق و مقاوم دارد قالب گوشه بهترین گزینه است.
• قوس‌ها و زوایای خاص: برای اجرای قوس‌ها و زوایای خاص در سازه‌های بتنی قالب گوشه به دلیل ساختار منحصر به فرد خود به کار می‌رود.

بهترین قالب در هنگام بتن ریزی

انتخاب بهترین قالب در هنگام بتن ریزی بستگی به نوع سازه موقعیت جغرافیایی و نیازهای پروژه دارد. برای پروژه‌هایی که به سطوح وسیع و یکنواخت نیاز دارند قالب تسمه ای گزینه مناسبی است. این قالب‌ها به دلیل سرعت نصب بالا و کارایی در سطوح بزرگ می‌توانند بهره‌وری و سرعت کار را افزایش دهند. اما در پروژه‌هایی که دارای گوشه‌ها زوایا و نقاط پیچیده هستند قالب گوشه بهترین انتخاب است. این قالب‌ها توانایی تحمل فشار زیاد در زوایای خاص را دارند و امکان بتن ریزی با دقت بالا در این نقاط را فراهم می‌کنند.

در نهایت انتخاب بین قالب تسمه ای و قالب گوشه بستگی به نوع پروژه و نیازهای سازه دارد. قالب تسمه ای به دلیل ساختار ساده و سرعت نصب بالا برای سطوح وسیع و یکنواخت بسیار مناسب است. در مقابل قالب گوشه با طراحی خاص خود برای اجرای بتن ریزی در نقاطی که دارای زوایای تند یا تقاطع‌های پیچیده هستند بهترین گزینه است. هر دو قالب در صورت استفاده صحیح و مطابق با نیاز پروژه می‌توانند به بهبود کیفیت و دقت در بتن ریزی کمک کنند.