ترتیب افتادن دندان شیری و اهمیت آن در رشد دندان های دائمی

دندان شیری به عنوان اولین دندان‌ کودکان نه تنها در جویدن غذا کمک شایانی می‌کند بلکه در تلفظ صحیح کلمات نقش اساسی دارد. این دندان‌ها در فرآیند شکل‌گیری و رشد استخوان فک تأثیرگذار هستند و به همین دلیل آگاهی از زمان افتادن و جایگزینی آن‌ها با دندان‌های دائمی بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

دندان شیری از چند سالگی می‌ افتد؟
تعداد دندان‌های اصلی در انسان ۳۲ عدد است که از این بین ۲۰ دندان شیری باید تا پیش از ۱۲ سالگی بیفتند و با دندان‌های دائمی جایگزین شوند. معمولاً اولین دندان شیری در سن ۶ سالگی می‌افتد؛ این دندان همان دندانی است که برای نخستین بار در لثه ظاهر شده است. روند افتادن دندان‌های شیری تا پایان سن ۱۲ سالگی ادامه خواهد داشت. همچنین در نظر داشته باشید دیر افتادن دندان شیری می‌تواند در آینده مشکلاتی برای کودک به همراه داشته باشد که در ادامه مطلب به آن اشاره می‌کنیم.

زمان و ترتیب افتادن دندان شیری

زمان افتادن دندان‌های شیری یک بازه کلی است و نمی‌توان ادعا کرد که همه افراد دندان‌های خود را در یک زمان خاص از دست می‌دهند.

دندان ‌های شیری فک پایین:

• دندان‌های پیش میانی: رشد در ۴ الی ۷ ماهگی افتادن در ۶ الی ۷ سالگی.
• دندان پیش جانبی: رشد در ۱۰ الی ۱۶ ماهگی افتادن در ۷ الی ۸ سالگی.
• دندان نیش: رشد در ۱۷ الی ۲۳ ماهگی افتادن در ۹ الی ۱۲ سالگی.
• دندان آسیاب اول: رشد در ۱۴ الی ۱۸ ماهگی افتادن در ۹ الی ۱۱ سالگی.
• دندان آسیاب دوم: رشد در ۲۳ الی ۳۱ ماهگی افتادن در ۱۰ الی ۱۲ سالگی.
• دندان ‌های شیری فک بالا:
• دندان پیش میانی: رشد در ۸ الی ۱۲ ماهگی افتادن در ۶ الی ۷ سالگی.
• دندان پیش جانبی: رشد در ۹ الی ۱۳ ماهگی افتادن در ۷ الی ۸ سالگی.
• دندان نیش: رشد در ۱۶ الی ۲۲ ماهگی افتادن در ۱۰ الی ۱۲ سالگی.
• دندان آسیاب اول: رشد در ۱۳ الی ۱۹ ماهگی افتادن در ۹ الی ۱۱ سالگی.
• دندان آسیاب دوم: رشد در ۲۵ الی ۳۳ ماهگی افتادن در ۱۰ الی ۱۲ سالگی.

علت دیر افتادن دندان شیری
رشد دندان‌های دائمی به سمت دهان فشار بر روی ریشه دندان‌های اولیه ایجاد می‌کند که در نتیجه این فشار ریشه دندان‌های شیری تحلیل رفته و لق می‌شوند. به همین دلیل تا زمانی که دندان‌های دائمی آماده خروج از لثه نباشند دندان‌های شیری در جای خود ثابت باقی خواهند ماند.

آیا دندان شیری عصب دارد؟
با شروع رویش دندان‌های دائمی ریشه دندان‌های شیری به دلیل فشار دندان‌های جدید تحلیل می‌روند و در نتیجه دندان‌های اولیه لق می‌شوند. این فرایند باعث می‌شود که دندان‌های شیری به راحتی بیفتند و معمولاً بدون ریشه باقی می‌مانند.

دندان شیری باقی مانده چیست؟
اگر دندان دائمی آماده رشد نباشد احتمال ماندگاری دندان‌های شیری افزایش می‌یابد. در برخی موارد رشد نابه‌جای دندان‌های اصلی نیز می‌تواند باعث ماندگاری دندان‌های شیری شود به گونه‌ای که دندان دائمی به طور صحیح از لثه خارج نمی‌شود.

مراقبت های بعد از افتادن دندان شیری کودکان

• پس از افتادن دندان شیری طبیعی است که کمی خونریزی ایجاد شود اما این موضوع نگران کننده نیست.
• در برخی موارد کودک ممکن است نیاز داشته باشد گاز استریل را برای مدت طولانی‌تری روی ناحیه دندان قرار دهد.
• گاز استریل باید طبق توصیه دندانپزشک حدود یک و نیم الی دو ساعت روی محل باشد.
• لثه‌ها به سرعت لخته خون محافظ تشکیل می‌دهند؛ بنابراین تا 24 ساعت باید از شستشوی دهان خودداری کنید.
• می‌توان به کودک کمک کرد تا با آب نمک غرغره کند و آن را بیرون بریزد.
• بعد از افتادن دندان کودک باید در شب اول از غذاهای خنک و مایعات استفاده کرده و از غذاهای گرم و جامد پرهیز کند.
• اجازه ندهید کودک آب دهانش را خالی کند تنها باید آن را قورت دهد.
• کودک بایستی از مسواک زدن در ناحیه‌ای که دندان افتاده است خودداری کند.
• بهداشت دهان باید رعایت شود تا ناحیه دندان خارج شده تمیز باقی بماند و دچار عفونت نشود.
• والدین باید از دستکاری لخته خون توسط کودک جلوگیری کنند؛ این کار مانع از بروز درد بیشتر می‌شود.

اهمیت و نگهداری از دندان ‌های شیری کودکان

• عدم مراقبت از دندان‌های شیری ممکن است به مشکلات فکی و دندانی منجر شود.
• دندان‌های شیری در شکل‌گیری طول قوس فکی و دهانی تأثیرگذار هستند و مسیر رشد دندان‌های دائمی را مشخص می‌کنند.
• عدم رشد صحیح دندان‌های شیری می‌تواند به نامرتب و کج شدن دندان‌های دائمی منجر گردد.
• این دندان‌ها در تکلم غذا خوردن لبخند و اعتماد به نفس کودکان هم حائز اهمیت هستند.
• 

نکات مهم در نگهداری از دندان‌های شیری:

• از شیر دادن شبانه به ویژه شیر خشک به کودک خودداری کنید؛ زیرا شیر می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان شود.
• رعایت بهداشت دهان کودک و آموزش استفاده صحیح از مسواک و خمیر دندان از اولویت‌هاست.
• مصرف نوشابه‌های گازدار باید محدود شده و نوشیدنی‌های سالم‌تر جایگزین شوند.
• انتخاب مواد قندی مناسب مانند انجیر توت خشک و کشمش و شست‌وشوی دهان و دندان بعد از مصرف آن‌ها ضروری است.

نتیجه گیری

ترتیب افتادن دندان‌های شیری معمولاً از دندان‌های جلویی پایین آغاز می‌شود و سپس به دندان‌های عقب‌تر و دندان‌های بالایی منتقل می‌شود. پس از افتادن دندان شیری مراقبت از بهداشت دهان و جلوگیری از عفونت اهمیت زیادی دارد. همچنین والدین باید مراقب باشند که دندان‌های دائمی به درستی رشد کنند و از آسیب به آن‌ها جلوگیری شود.